Biskup Stanisław Kostka Łukomski – Wspomnienia II

3 Listopad 1948 rok.  Pogrzeb Biskupa Stanisława Kostki Łukomskiego w Łomżyńskiej Katedrze.

Ksiądz biskup Łukomski inicjował i organizował wielu charytatywnych akcji, wśród których wspomnę letnie półkolonie przy tzw. stadionie biskupa, przy dawnej szosie obwodowej. Oto jedno ze zdjęć od kolegi Zbyszka Kamionowskiego z półkolonii, z lata 1946 r. lub 1947 r.

Jeszcze dzisiaj „czuję” specyficzny smak i zapach zup i konserw z od „cioci Unrry”. Jadło się wtedy w dużej drewnianej stołówce. Poniże,j na zdjęciu od Eli Rudzewicz -_Niechciałowej), widać tą właśnie stołówkę, chyba kilka lat później.

W latach 1946 – 1948 kolonijna akcja objęła sporo liczbę młodzież w dość zróżnicowanym wieku. Wśród niej było sporo było moich rówieśników i starszych „kolegów” ze Starego Rynku, Woziwodzkiej, Senatorskiej, Dwornej. Graliśmy wtedy na boisku sportowym w dwa ognie, piłkę nożną i inne popularne wówczas gry i zabawy. Pryz okazji wspomnę. Coroczne wiosenne wylewy Narwi, zalewały boisko piłkarskie na miejskim stadionie przy piątnickiej grobli. Dlatego też boisko to było grząskie niemal aż do początku każdego lata. Klasowe i towarzyskie więc mecze piłkarskie, rozgrywano na tzw. stadionie biskupa.

Z okresu moich półkolonii pamiętam parterowy dom Caritasu z czerwonej cegły oraz krótką wizytę biskupa Łukomskiego. Ksiądz biskup przybył do nas bryczką, w zaprzęgu której zwracały naszą uwagę dorodne konie, z wypalonymi na ich zadach znakami UNRRA. Po latach dowiedziałem się, się że skrót ten oznaczał Organizację Narodów Zjednoczonych do Spraw Pomocy i Odbudowy.

Mam nadzieję że zachęcę „internautów” do podzielenia się swymi wspomnieniami i zdjęciami z tamtych lat. Może niektórzy z Was znajdą zdjęcia, na których jest ksiądz biskup Stanisław Łukomski. Ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego zebrałem zaledwie kilka zdjęć biskupa Łukomskiego z lata 1926 – 1938. Dzisiaj właśnie mija 63 lat od uroczystego jego pogrzebu w Łomżyńskiej katedrze, w dniu 3 listopada 1948 r.

W dniu tym, na Zambrowskim Rynku zebrały się tłumy, w oczekiwaniu na przybycie z Warszawy samochodu ze zwłokami tragicznie zmarłego biskupa Stanisława Łukomskiego. Ponieważ samochód nadjechał nie od ulicy Polowej lecz od szosy Zambrowskiej, ze Staśkiem Gerwatowskim i Tadkiem Dąbrowskim ( młodszym synem gospodarza ogrodu w mensie biskupiej) pospiesznie zmienić musieliśmy nasz „punkt obserwacyjny”. Niestety nie pamiętam, jak przebiegały dalsze uroczystości żałobne, w których brało kilka tysięcy nie tylko mieszkańców Łomży.

Zacytuję więc koniec z rozdziału Tadeusza Kowalewskiego „ Rzeczywistość ziemska jako przedmiot troski duszpasterskiej w działalności biskupa Stanisława Kostki Łukomskiego”, ze zbiorowego opracowania „Biskupi diecezji łomżyńskiej. Działalność społeczna, polityczna, religijna”. Łomża 2005, Fundacja narwiańska i Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana jańskiego w Łomży.

„ ….W sporządzonym przez UB sprawozdaniu skrupulatnie zapisano, że przywiezienie zwłok i pogrzeb odbyły się bez jakichkolwiek demonstracji. 3 listopada przy udziale pocztów sztandarowych cechów rzemieślniczych, harcerstwa, Sodalicji Mariańskiej oraz przedstawicieli „Caritas” przeniesiono zwłoki biskupa do katedry. W ostatniej drodze towarzyszyło mu około 100 księży, 11 biskupów na czele z arcybiskupem Romualdem Jałbrzykowskim, siosry zakonne szarytki i OO Kapucyni. Obecni byli też mieszkańcy Łomży w liczbie 3 000. I Sekretarz PPR w Łomży chwalił się, że nie dopuszczono do zorganizowanego udziału młodzieży w pogrzebie, Straży Pożarnej oraz szkół. Następnego dnia po uroczystym nabożeństwie zwłoki złożono do grobowca w katedrze. Zgodnie z jedną z ostatnich informacji zamieszczoną odnośnie jego osoby w materiałach UB, duchowieństwo diecezji łomżyńskiej miało stać się po jego śmierci łatwiejsze do kontroli”.

Opracował:

Adam Sobolewski
Sieradz, 3 listopad 2011 r.