Bolesław Euzebiusz Mościcki urodził się w Wysokiem Mazowieckiem w r. 1882. Tam też spędził swe dzieciństwo i pobrał, pierwsze nauki. Następnie uczęszczał do rosyjskiego gimnazjum w Łomży, lecz wystąpił przed maturą i z własnej woli praktykował górnictwo w Zagłębiu Dąbrowskim. Tam poczuł brak odpowiedniej wiedzy i, dokształciwszy się sam zdał z pomyślnym wynikiem maturę. Zaraz po niej wstąpił do wojska i tak sobie w tej służbie zasmakował, że pozostał w niej. Ukończywszy w r. 1902 szkołę oficerską został przydzielony do oddziałów jazdy zaamurskiej w Mandżurii.
W szeregach tej formacji przebył wojnę rosyjsko-japońską, a później część wielkiej wojny, od r. 1915 do r. 1917. Przez ten czas awansował z chorążego na pułkownika i dowódcę pułku oraz otrzymał szereg odznaczeń i złotą szablę.
Dnia 18 lipca 1917 r. pułk. Mościcki na prośbę delegacji rosyjskiej objął dowództwo 1-go pułku ułanów polskich w armii rosyjskiej i odtąd losy jego i sława wiążą się z tą bohaterską formacją.
W dwa dni po objęciu komendy nad pułkiem, Mościcki na jego czele broni Stanisławowa przed zrewoltowanymi oddziałami rosyjskimi. Zaś dnia 24 lipca 1917 kieruje sławną bitwą pod Krechowcami.
Następnie ciągle dowodzi 1-szym pułkiem ułanów polskich zwanych już krechowieckimi, prowadząc go ciężką drogą „prawego polskiego żołnierza wśród niebezpieczeństw bolszewickiej Rosji”. Z nieugiętą energią i hartem ducha pracuje dla jego dobra, przyczyniając się do podniesienia sławy tego oddziału.
Dowódca oddziału kawalerii, który pierwotnie był dywizjonem polskich ułanów wchodzącym w skład 11 Dywizji Piechoty Imperium Rosyjskiego, przemianowanym później na Polski Pułk Ułanów, ostatecznie na 1 Pułk Ułanów Dywizji Strzelców Polskich dowodzonej przez gen. Lucjana Żeligowskiego. w ramach
Pułk stacjonował w okolicach Stanisławowa.
Z listu płk Mościckiego do Rady Stanu w Warszawie, przekazanego jej za pośrednictwem władz Stanisławowa a napisanego w chwili wyjścia z miasta, którego bronili ułani 1 Pułku przed maruderami armii rosyjskiej (pisownia oryginalna):
„Dowódca pułku przesyła te kilka słów, które chciał wypowiedzieć przy pożegnaniu: polscy ułani spełnili jedynie swój obowiązek żołnierski i stanęli w obronie honoru armii rosyjskiej, w szeregach której, związani przysięgą i poczuciem obowiązku żołnierskiego walczą. Korzystając ze szczególnej okoliczności, prosimy Radę sławetnego miasta Stanisławowa o przesłanie wyrazów Czci, Miłości, Wierności i synowskiego przywiązania do Ukochanej, Zbolałej i Zniszczonej Ziemi Ojczystej Naszej. Jedynym promieniem jasnym, który nam żyć każe, jest głębokie przekonanie, że ta ukochana Polska Nasza zmartwychwstaje teraz z gruzów i podnosi się do nowego życia, wspaniała, niepodległa i silna. …Przodownikowi i budzicielowi militarnego a rycerskiego ducha Polaków, generałowi Piłsudskiemu, wiernemu synowi Ojczyzny – czołem! …Niech żyje przyszła potężna polska armia, ostoja Wolności, Niepodległości Ojczyzny naszej! A gdy ta Święta, nareszcie zjednoczona, świtać światu będzie, to wszyscy Jej synowie, po świecie rozsiani, w Niej swe miejsce odnajdą i Jej tylko służyć będą. …Niech zagrzmi nad wszystkimi nasze hasło najświętsze: niech żyje Wolna, Niepodległa, Zjednoczona Polska”
Gdy w przebraniu przedzierał się przez front bolszewicko – niemiecki, w celu porozumienia się z Radą Regencyjną,
dnia 18 lutego 1918 r. ginie śmiercią bohaterską, zabity przez zbuntowane chłopstwo w okolicy leśniczówki Dubna na zachód od Bobrujska koło Łunińca.
Ekspedycja karna odebrała zwłoki ukochanego pułkownika. Został pochowany w Mińsku Litewskim. Zgodnie z ułańskimi zwyczajami, podczas uroczystości pogrzebowych za trumną płk. Mościckiego szedł jego koń Krechowiak okryty kirem. W 1921 zwłoki pułkownika przewieziono do Kościoła św. Krzyża w Warszawie i tu odbył się powtórny uroczysty pogrzeb. Trumna spoczęła w podziemiach kościoła a Naczelnik Państwa Marszałek Józef Piłsudski przyznał pośmiertnie płk Mościckiemu krzyż Virtuti Militari.
Tylko tyle znalazłem na temat Pułkownika Bolesława Mościckiego którego imieniem zastała nazwana ulica Nowogrodzka w 1934 roku, dlatego tylko, że w Łomży uczęszczał do gimnazjum. Może ktoś ma więcej informacji można uzupełnić powyższe informacje.
Od 1934 roku jego imieniem został nazwana ulica Nowogrodzka.
3 comments
Z Bolesławem jest kłopot. Minakowski podaje datę urodzenia 1877. Inne źródła 1882. Ojcem jego jest Ludwik Moscicki. Bolesaw miał brata – Ludwika napoleona 1904-1982 . Ludwik senior był chyba stryjecznym bratem Jana, pradziadka Ignacego Moscickiego – Prezydenta
Niedawno zmarły Prof. Zdzisław Wilhelmi był spokrewniony z Mościckimi, który był wujem Bolesława Euzebiusza Mościckiego.
Jako Uczestnik pogrzebu prof. Zdzisława Wilhelmiego.
Bolesław Mościcki miał też siostrę Julie Mościcka. ByIi rodzeństwem z jednej matki. Najmlodszy Ludwik był ich przyrodnim bratem. Mial inna matkę. Zdzislaw Wilhelmi jest synem Julii czyli siostrzeńcem Bolesława.