Szkolnictwo

III. Szkoły zawodowe

1. Po powstaniu styczniowym

W szkolnictwie zawodowym omawianego okresu można wyróżnić trzy działy: rolniczy, rzemieślniczo-przemysłowy i handlowy. Do rzadkości należały zrazu szkoły, częściej organizowano kursy państwowe, a po 1905 r. prywatne szkoły samorządowe. W ostatnim dziesięcioleciu rządów rosyjskich przybyło również placówek stałych dziennych, wieczorowych oraz niedzielnych dla osób dorosłych. Istniało Okręgowe Łomżyńskie Towarzystwo Rolnicze. W 1900 r. zaproszono mieszkańców Łomży na wielki pokaz, podczas którego zademonstrowano 135 koni, maszyny i narzędzia rolnicze, nowe i wydajniejsze gatunki zbóż, nasion, owoców. Organizowano kursy kilkudniowe, wypełnione wykładami, dyskusjami, niekiedy i wycieczkami do przodujących gospodarstw. Łomżyńskie szkolnictwo polskie dla potrzeb rzemiosła i przemysłu ograniczało się do placówki niedzielnej, funkcjonującej głównie z myślą o terminatorach. Również Żydzi uruchomili w 1901 r. warsztaty, w których uczono stolarstwa, ślusarstwa, krawiectwa, szewstwa, rymarstwa. Oprócz nauki zawodu wprowadzono tam również przedmioty ogólnokształcące, tworząc w latach 1906-1909 czteroletnią szkołę rzemieślniczą.

Do zapóźnionej gospodarczo Łomży nie udało się przenieść wzorców nowoczesnego szkolnictwa zawodowego. Od 1896 r. można było zakładać szkoły kupieckie i szkoły handlowe. Wkrótce potem powstałą w Łomży 7-klasowa szkoła handlowa męska oraz szkoła handlowe żeńska; zostaną one omówione w rozdziale o szkolnictwie¹⁹⁷.

2. Okres międzywojenny

1) W Łomży znajdowała się jedyna na terenie województwa białostockiego szkoła techniczna. Kilkakrotnie zmieniała ona swoją nazwę. Od chwili powstania w r. szk. 1919/20 była to Państwowa Szkoła Miernicza. W r. szk. 1923/24 otwarto wydział leśny, a szkoła otrzymana nazwę Państwowej Szkoły Mierniczej i Leśnej. Z dniem 1 sierpnia 1924 r. minister przeniósł szkołę leśną z Łomży do Żyrowic, jako tamtejszy wydział leśny. Odtąd była w Łomży Państwowa szkoła Miernicza i Przemysłowo-Leśna. W r. szk. 1931/32 szkoła nosiła imię Marszałka Józefa Piłsudskiego. Wobec zakończenia likwidacji wydziału mierniczego, od r. szk. 1934/35 była Państwowa Szkoła Przemysłu Leśnego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Z początkiem r. szk. 1938/39 ustalono nazwę: Państwowe Liceum Przemysłu Leśnego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Już w październiku 1938 r. zmieniono nazwę na: Państwowe Liceum Przemysłu Drzewnego im. Marszałka Piłsudskiego. Liczba uczniów: w 1923 r. -103, w 1925 r. – 134, w 1930 r. – 248, w 1937 r. – 183, w 1938 r. – 150. Dyrektorzy: Henryk Mejer, Jan Skawiński, Kazimierz Lombardo, Stanisław Tyszka.2) W 1929 r. w spisach ministerstwa pojawiła się Szkoła Rzemiosł, będąca własnością Chrześcijańskiego Towarzystwa Rzemiosł. Szkoła posiadała wydziały: stolarski, krawiecki i szewski. Mieściła się przy ul. Rybaki 3. W 1932 r. i w latach następnych w spisach ministerstwa nie wymieniano tej szkoły. Liczba uczniów: w 1930 r. – 22. 3) W październiku 1925 r. powstała Szkoła Zawodowa Żeńska, będąca własnością Związku Pracy Obywatelskie Kobiet. Szkoła posiadała wydziały krawiecki i bieliźniarski. W r. szk. 1938/39 przekształcono ją na Prywatne Żeńskie Gimnazjum Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet. Szkoła mieściła się przy ul. Rybaki 3. Liczba uczennic: w 1936 r. – 67, w 1937 r. – 36, w 1938 r. – 38 plus w gimnazjum krawieckim – 36. 4) W 1922 r. Towarzystwo Chrześcijańskiej Szkoły Handlowej założyło Koedukacyjną Szkołę Handlową; w spisach wymieniano ją do 1925 r. Wydaje się, że szkołę przejęła Polska Macierz Szkolna, bowiem w 1926 r. założyła ona Koedukacyjną Szkołę Handlową. W r. szk. 1935/36 dodano klasę czwartą o kierunku samorządowo-spółdzielczym. W r. szk. 1936/37 dawną szkołę przekształcono na Koedukacyjne Gimnazjum Kupieckie. W r. szk. 1930/31 budynek szkolny znajdował się przy ul. Sienkiewicza 8, w r. szk. 1932/33 przy ul. Polnej 15, w r. szk. 1937/38 przy ul. Dreszera10. Liczba uczniów: w 1925 r. – 57, w 1929 r. – 118, w 1930 r. – 131, w 1932 r. – 110, w 1933 r. – 85, w 1934 r. – 105, w 1935 r. 105, w 1936 r. – 204, w 1937 r. – 250, w 1938 r. – 303. 5) Ustawa o prawie przemysłowym z 1927 r. nakładała na młodzież zatrudnioną w przemyśle, handlu i rzemiośle obowiązek uczęszczania do zawodowych szkół dokształcających. W rok potem powstała w Łomży taka szkoła dla młodzieży męskiej. Liczba uczniów: w 1930 r. – 142¹⁹⁸.

3. Po 1945 r.

Po wojnie organizowano na nowo szkolnictwo zawodowe. Z dniem 1 września 1945 r. w Łomży otwarto Państwowe Gimnazjum Krawieckie, Państwowe Gimnazjum Przemysłu Drzewnego i Państwową Szkołę Przysposobienia Spółdzielczego pierwszego stopnia, z dniem 1 września 1946 r. Państwowe Liceum Handlowe i Państwowe Koedukacyjne Gimnazjum Handlowe, od 1 stycznia 1950 r. upaństwowiono Publiczną Średnią Szkołę Zawodową, od 1951 r. na bazie byłego Technikum Rolniczego powstało Technikum Weterynaryjne, z dniem 1 lipca 1957 r. otwarto Zasadniczą Szkołę Handlową, w 1959 r. powstało Liceum Pielęgniarskie, z dniem 1 września 1966 r. otwarto Technikum Budowlane o trzyletnim okresie nauczania, w skład którego weszły oddziały oparte na podbudowie programowej szkoły rzemiosł budowlanych oraz oddziały oparte na podbudowie programowej szkoły przysposobienia rolniczego, z dniem 1 września 1967 r. otwarto Zasadniczą Szkołę Budowlaną¹⁹⁹. Oto ogólne zestawienia liczbowe szkół zawodowych i uczniów. W 1946 r. do szkoły wieczorowej dla terminatorów różnych branż uczęszczało 128 uczniów. W 1961 r. w 11 szkołach zawodowych było 1564 uczniów (w tym w szkole wieczorowej 65). W 1972 r. w zasadniczej szkole zawodowej było 1154 uczniów, a w technikach zawodowych 1214 uczniów; w 1973 r. w zasadniczej szkole zawodowej 1348 uczniów, a w technikach zawodowych 1260; w 1975 r. były 24 szkoły i 4361 uczniów; w 1976 r. 28 szkół i 4984 uczniów; w 1980 r. w 30 szkołach zawodowych było 1980 uczniów, a w szkołach średnich i policealnych 2585 uczniów; w 1984 r. – 34 szkoły, 3952 uczniów szkół dziennych i 244 uczniów szkół dla pracujących; w 1985 r. – 34 szkół, uczniów 3950 i 300 pracujących; w 1991 r. w 33 szkołach zawodowych było 2145 uczniów i w 22 średnich i policealnych 3240 uczniów; w 1995 r. w 8 szkołach zawodowych było 1931 uczniów, w średnich i policealnych 4331 uczniów; w 1997 r. w 7 szkołach zawodowych było 2030 uczniów i w średnich i policealnych 4678 uczniów. Zauważa się więc rozwój szkół średnich i policealnych²⁰⁰. W 1961 r. istniało jedenaście szkół zawodowych: Technikum Pielęgniarskie, Liceum Pedagogiczne, Technikum Ekonomiczne, Zasadnicza Szkoła Handlowa, Technikum Przemysłu Drzewnego, Zasadnicza Szkoła Drzewna, Technikum Przemysłowo – Pedagogiczne, Technikum Weterynaryjne, Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Technikum Rolnicze i Technikum Ekonomiczne dla Pracujących. Ogółem w szkołach zawodowych było 1564 młodzieży (w tym w szkole wieczorowej 65) i 143 nauczycieli²⁰¹. Oto szkoły zawodowe w r. szk. 1982/83. a. Zespół Szkół Zawodowych nr 1 – 1014 uczniów: – Zasadnicza Szkoła Zawodowa (sprzedawca, kelner, kucharz, piekarz); – Liceum Zawodowe (sprzedawca magazynier, gastronom); – Liceum Ekonomiczne (finanse i rachunkowość, ekonomika i organizacja przedsiębiorstw przemysłowych, administracja terenowa); – Średnie Studium Zawodowe dla pracujących (dział spożywczy, operatywno – handlowy, pocztowo – telekomunikacyjny, włókienniczy); – Policealne Studium Zawodowe (ekonomika pracy, płac i spraw socjalnych). b. Zespół Szkół Zawodowych nr 2 – 813 uczniów. – Zasadnicza Szkoła Zawodowa Przyzakładowa Łomżyńskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego (murarz, monter wewnętrznych instalacji, mechanik maszyn budowlanych, malarz budowlany); – Zasadnicza Szkoła Zawodowa (tkacz); – Technikum Budowlane; – Technikum Włókiennicze; – Technikum Budowlane dla Pracujących. c. Zespół Szkół Zawodowych nr 3 – 537 uczniów: – Zasadnicza Szkoła Zawodowa (stolarz); – Pedagogiczne Studium Techniczne (nauczyciel zawodu); – Technikum Przemysłu Drzewnego (meblarstwo); – Technikum Przemysłu Drzewnego dla Pracujących (meblarstwo); – Zasadnicza Szkoła Wielozawodowa. d. Zespół Szkół Mechanicznych – 830 uczniów: – Zasadnicza Szkoła Zawodowa (ślusarz, tokarz, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, mechanik maszyn i urządzeń rolniczych, mechanik kierowca pojazdów samochodowych, górnik); – Technikum Mechaniczne (powstałe w 1982 r.); – Technikum Elektryczne; – Liceum Zawodowe (mechanik naprawy maszyn i urządzeń) – wygasające; – Technikum Mechaniczne i Elektryczne dla Pracujących Zaoczne. e. Zespół Szkół Medycznych – 446 uczniów: – Liceum Medyczne Pielęgniarstwa; – Medyczne Studium Zawodowe (analityka medyczna, higiena szkolna); f. Zespół Szkół Weterynaryjnych – 485 uczniów: – Technikum Weterynaryjne; – Policealne Studium Weterynaryjne. g. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Zakładów Doskonalenia Zawodowego – 312 uczniów: – (elektromechanik, tokarz). h. Państwowa szkoła Muzyczna I i II stopnia – 250 uczniów. i. Policealne Studium Pedagogiczne – 180 uczniów: – Studium Wychowania Przedszkolnego; – Studium Nauczania Początkowego. j. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna – 90 uczniów: – (ogrodnik zieleni miejskiej). Były dwie Bursy Szkolne: nr 1 – dla dziewcząt i nr 2 – dla chłopców, internat Zespołu Szkół Medycznych – dla dziewcząt i internat Zespołu Szkół Budowlanych – dla chłopców oraz internat szkół weterynaryjnych – dla chłopców. W bursach i internatach przygotowano 1187 miejsc, w tym 605 dla dziewcząt i 582 dla chłopców. W placówkach tych nie uzyskało miejsca 454 uczniów; mieszkali oni na stancjach lub dojeżdżali do szkoły. W roku szkolnym 1983/84 liczba oddziałów i uczniów w poszczególnych szkołach przedstawiała się następująco: – Zespół Szkół Zawodowych nr 1 – 31 oddziałów – 756 uczniów; – Zespół Szkół Zawodowych nr 2 – 26 oddziałów – 639 uczniów; – Zespół Szkół Zawodowych nr 3 (łącznie z Ośrodkiem Dokształcania Zawodowego) – 26 oddziałów -757 uczniów; – Zespół Szkół Mechanicznych – 28 oddziałów – 738 uczniów; – Zespół Szkół Medycznych – 14 oddziałów – 492 uczniów; – Zasadnicza Szkoła Zawodowa Zakładów Doskonalenia Zasadniczego Zawodowego – 18 oddziałów – 396 uczniów; – Zespół Szkół Nauczycielskich – 8 oddziałów – 230 uczniów; razem 151 oddziałów – 4008 uczniów. Wszystkie szkoły zawodowe na terenie miasta za wyjątkiem Zespołu Szkół Nauczycielskich pracowały na dwie pełne zmiany. Wraz ze zmianami profilu kształcenia i zapotrzebowaniem na określone zawody zamykano pewne kierunki a otwierano nowe; od lat dziewięćdziesiątych do szkolnictwa zawodowego zgłaszało się coraz mniej młodzieży²⁰². Dnia 1 września 1978 r. po raz pierwszy zabrzmiał dzwonek w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia w Łomży. W 1997 r. funkcjonowały takie, a). szkoły (zespoły szkół) średnich zawodowych: Liceum Ekonomiczne im. B. Jańskiego przy ul. Krzywe Koło 9, Średnia Zawodowa przy ul. Krzywe Koło 9, Technikum Elektryczne przy ul. Krzywe Koło 9, Zespół Szkół Weterynaryjnych przy ul. Stacha Konwy 11, Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych przy Placu Kościuszki 3. b). Szkoły policealne i pomaturalne: Policealne Studium Informatyki przy ul. Polowej 45, Pomaturalną Szkołę Detektywów i Pracowników Ochrony przy ul. Dmowskiego 10, Pomaturalne i Policealne Studium Zarządzania i Marketyngu przy ul. Mickiewicza 6. c). Zakłady kształcenia i doskonalenia nauczycieli: Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych przy Placu Kościuszki 2, Wojewódzki Ośrodek Metodyczny przy Placu Kościuszki 2. d). Pedagogiczna Biblioteka Publiczna znajdowała się przy ul. Sadowej 2²⁰³

4. Reforma w 1999 r.

Technika. Z dniem 31 sierpnia 2002 r. zostały zlikwidowane: Technikum Telekomunikacyjne, Technikum Mechaniczne (założone 31 marca 1977 r.), Technikum Włókiennicze, Technikum Weterynaryjne Zaoczne, Wydział dla pracujących Technikum Budowlanego, Technikum Budowlane o 3-letnim cyklu kształcenia. Dniem 1 września 2002 r. nastąpiło wiele przekształceń Techników. Nadal pozostały one szkołami ponadgimnazjalnymi, których ukończenie umożliwiało uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także istniała możliwość uzyskania świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego. Mianowicie: Technikum Budowlane, Technikum Technologii Żywności, Technikum Urządzeń Sanitarnych, Technikum Zawodowe o 5-letnim cyklu kształcenia, ul. Zielona 21 – w Technikum Nr 4, ul. Zielona 21 o czteroletnim cyklu kształcenia. Technikum Elektryczne, Technikum Elektroniczne, Technikum Mechaniczne (o specjalności naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych), Technikum Mechaniczne (o specjalności budowa maszyn), ul. Przykoszarowa 22 o 5-letnim cyklu kształcenia – w Technikum Nr 5, ul. Przykoszarowa 22 o czteroletnim cyklu kształcenia. Technikum Ekonomiczne, Liceum Handlowe, ul. Kopernika 16 o 4-letnim cyklu kształcenia – w Technikum Nr 6, ul. Kopernika 16 o czteroletnim cyklu kształcenia. Technikum Weterynaryjne im. Ludwika Bojanusa, Technikum Technologii Żywności, ul. Stacha Konwy 11 – w Technikum Nr 7 im. Ludwika Bojanusa, ul. Stacha Konwy 11 o czteroletnim cyklu kształcenia. Technikum Przemysłu Drzewnego, Technikum Ochrony Środowiska o 5-letnim cyklu kształcenia, ul. Aleja legionów 9 – w Technikum Nr 9, ul. Aleja Legionów 9 o czteroletnim cyklu kształcenia. Z dniem 1 09 …. powstało Technikum Nr 1 dla Dorosłych, ul. Przykoszarowa 22, o trzyletnim cyklu kształcenia na podbudowie programowej szkoły zasadniczej, wchodzące w skład Centrum Kształcenia.

Medyczne Studium Zawodoweul. Wiejska 16.Szkoła istnieje od 1 09 1959 r. Przechodziła ona różne przeobrażenia, co wynikało z przemian programowych i organizacyjnych kształcenia medycznego oraz potrzeb społecznych w zakresie przygotowania kadr do różnych zawodów medycznych. Kolejno zostały utworzone: 1 09 1959 Państwowe 4-letnie Liceum Pielęgniarstwa, 1 09 1963 Liceum Pielęgniarstwa, 1 09 1974. Medyczne Studium Zawodowe z Wydziałem Higieny Szkolnej, 1 09 1977 Zespół Szkół Medycznych, w skład którego weszły: Liceum Medyczne (ostatnie absolwentki czerwiec 1996 r.), Medyczne Studium Zawodowe: Wydział Higieny Stomatologicznej (ostatnie absolwentki czerwiec 1985 r.), Wydział Higieny Szkolnej (ostatnie absolwentki czerwiec 1984 r.), 1 09 1978 Wydział Analityki Medycznej (ostatnie absolwentki styczeń 2000 r.), 1 09 1984 Wydział Pielęgniarstwa (ostatni absolwenci styczeń 2004 r.), 1 09 1990 Wydział Pracowników Socjalnych, 1 09 1994. Wydział Ratowników Medycznych, 1 09 1996 Wydział Fizjoterapii, 1 09 1999 Wydział Farmaceutyczny, 1 09 2000 Wydział Terapii Zajęciowej.

Szkoły zawodowe. Z dniem 31 sierpnia 2002 r. zostały zlikwidowane: Zasadnicza Szkoła Dokształcająca (Mechaniczna), Średnie Studium Zawodowe Zaoczne (Ekonomiczne), Zasadnicza Szkoła Zawodowa Handlowa, Zasadnicza Szkoła Zawodowa Dokształcająca (Ekonomiczna), Policealne Studium Zawodowe (Ekonomiczne) założone 26 04 1993, Policealne Studium Zawodowe (Ekonomiczne) założone też 26 04 1993, Policealne Studium Zawodowe (Ekonomiczne) założone 15 07 1994, Policealne Studium Weterynaryjne, Liceum Zawodowe Mechaniczne, Liceum Zawodowe Ekonomiczne, Liceum Handlowe dla Dorosłych, Liceum Ekonomiczne dla Dorosłych, Policealne Studium Zawodowe (Techniczne), Zasadnicza Szkoła Zawodowa Przyzakładowa Łomżyńskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego. Z dniem 1 września 2002 r. zostały przekształcone technika zawodowe, które były nadal szkołami ponadgimnazjalnymi o okresie nauczania nie krótszym niż 2 lata i nie dłuższym niż 3 lata Ich ukończenie umożliwiało uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także dalsze kształcenie w dwuletnim uzupełniającym liceum ogólnokształcącym lub trzyletnim technikum uzupełniającym. Mianowicie zostały przekształcone: Zasadnicza Szkoła Zawodowa o 3-letnim cyklu kształcenia, ul. Zielona 21 – w Zasadnicza Szkołę Zawodową Nr 4, ul. Zielona 21. Zasadnicza Szkoła Zawodowa, ul. Przykoszarowa 22 o 3-letnim cyklu kształcenia – w Zasadniczą Szkołę Zawodową Nr 5, ul. Przykoszarowa 22. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna o 3-letnim cyklu kształcenia – w zasadniczą Szkołę Zawodową Specjalną Nr 8 (w okresie nauczania nie krótszym niż 2 lata i nie dłuższym niż 3 lata). Zasadnicza Szkoła Drzewna o 3-letnim cyklu kształcenia, ul. Aleja Legionów 9 została przekształcona w Szkołę Zawodową Nr 9, ul. Aleja Legionów 9. Z dniem 1 września 2003 r. powstała Zasadnicza Szkoła Zawodowa dla Dorosłych, przy ul. Przykoszarowej 22, wchodząca w skład Centrum Kształcenia Ustawicznego. Stowarzyszenie Wspierania Edukacji i Rynku Pracy ul. Wojska Polskiego 113. Publiczna Zasadnicza Szkolna Zawodowa Stowarzyszenia Wspierania Edukacji i Rynku Pracy od 1 09 1999 do 31 08 2003. Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia ul. Aleja legionów 36 jest od 1964 r. Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych Plac Kościuszki 2, specjalność: język niemiecki od 1 09 1992, specjalność: język angielski od 1 09 1998, w szkołach system kształcenia dzienny.

5. Niepubliczne !!!!!

Zofia Długozima ul.Polowa 24. Technikum Odzieżowe wpis 30 08 1993, wykres. 31 12 1997. Centrum Kształcenia Ekonomistów „EKONOMIC”. Szkoły: Liceum Handlowe dla Dorosłych od 1 09 1998, istnieje. Liceum Ekonomiczne od 1 09 1998, istnieje. Policealne Studium Zawodowe dla Dorosłych od 1 09 1998 do 31 08 2004 Technikum dla Dorosłych od 19 09 2003, istnieje. Prowadzącymi były panie: M. Rogalska, J. Mieczkowska (od początku istnienia szkoły) i J. Garbowska (do 2002 r.). Szkoła mieściła się od 1 09 2002 przy ul. Kopernika 16, następnie przy ul. Dwornej 22. Stowarzyszenie Wspierania Edukacji i Rynku Pracy ul. Wojska Polskiego 113. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 1 09 1999 do 31 08 2004. Z tej szkoły powstały dwie: I Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych i Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych; obie powstały 1 09 2002, istnieją. Liceum Profilowane 1 09 2002, istnieje. Zasadnicza Szkoła Zawodowa 1 09 2002, istnieje. Wyższa szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości im.B. Jańskiego ul. Krzywe Koło 9. Liceum Ekonomiczne 1 09 1997 – 31 08 2004. Centrum Szkoleń Specjalistycznych w Warszawie. Policealne Studium Ochrony Osób i Mienia „VIP” ul. Stacha Konwy 11, jest od 1 09 2004. Towarzystwo Wiedzy Powszechnej ul. Stacha Konwy 11. Policealna Szkoła Medyczna w zawodzie Ratowników Medycznych jest od 1 02 2003. Europejskie Centrum Edukacji ROTEX ul. Reymonta 9. Policealne Studium jest od 1 09 2004. Społeczna Szkoła Muzyczna ul. Aleja Legionów 91 jest od 1 09 1992, powstała na bazie ogniska muzycznego. Prywatna Szkoła Muzyczna I stopnia Wiesławy Staniszewskiej ul. Rycerska 10/72 została wpisana do rejestru 1 02 1994, istnieje. College of English and Busines ul. Aleja legionów 143, wpisana do rejestru 6 04 1994, wykreślona 20 02 1997. Language Education ul. Kopernika 16. Policealne Studium Językowe 1 09 1999, likwid. 5 11 2002.

IV. Wyższe

Najstarszą uczelnią w Łomży jest Wyższe Seminarium Duchowne. Powstało ono w 1919 r. i początkowo posiadało uprawnienia szkół średnich. W 1929 r. biskup Stanisław Łukomski wystąpił do ministerstwa z wnioskiem, by seminarium zaliczyć do naukowych zakładów wyższych, bowiem przyjmuje kandydatów z maturą gimnazjalną. Stało się to dopiero na podstawie rozporządzenia ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego z 28 listopada 1938 r.; absolwenci Seminarium zostali uprawnieni do wyższego uposażenia. Po wojnie Kuria Diecezjalna w Łomży powoływała się na to rozporządzenie. Pod względem prawnym ważna była decyzja Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie z dnia 23 września 1993 r. Uczelnia ta przejęła opiekę naukową nad Seminarium w Łomży. To zadanie pełni nadal Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Alumni Seminarium posiadają indeksy Uniwersytetu i w Warszawie zdobywają stopnie magistra w zakresie teologii²⁰⁴. Dnia 1 listopada 1976 r. nastąpiła inauguracja pierwszego roku akademickiego Zawodowego Studium Administracyjnego Uniwersytetu Warszawskiego w Łomży; szkoła istniała niezbyt długo. W uczelni kształcono kadry dla urzędów terenowej administracji państwowej i gospodarczej²⁰⁵.

W przygotowaniu kadr nauczycielskich w okresie powojennym wielką rolę odegrało łomżyńskie Liceum Pedagogiczne oraz utworzone w r. szk. 1982/83 Studium Nauczycielskie. Ponadto zarządzeniem Ministerstwa Edukacji Narodowej z 20 września 1988 r. powołano w Łomży Oddział Zamiejscowy Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Zakres działania Oddziału Zamiejscowego dotyczył prowadzenia studiów: I stopnia na kierunkach – nauczanie początkowe, wychowanie przedszkolne i wychowanie plastyczne – w systemie dziennym, oraz trzyletnich studiów magisterskich na kierunkach – nauczanie początkowe i wychowanie przedszkolne – w systemie zaocznym. Dotychczasowy majątek będący w dyspozycji Studium Nauczycielskiego w Łomży stał się majątkiem Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. W roku akademickim 1989/90 na studiach stacjonarnych i zaocznych kształciło się w Łomży 643 studentów. Szkoła przestała istnieć w 1994 r.²⁰⁶.

Wyższa szkoła Agrobiznesu w Łomży została założona w 1996 r. z siedzibą w Marianowie k/Łomży. Uczelnia jako ogólny kierunek działalności przyjęła kształcenie w systemie studiów zaocznych na kierunku Rolnictwo. W lutym 1998 r. nastąpiło oficjalne otwarcie nowej siedziby w Łomży ul. Wojska Polskiego 161. W październiku 1998 r. na kierunku Rolnictwo zostały uruchomione studia dzienne. W 2000 roku Wyższa Szkoła Agrobiznesu uzyskała zezwolenia MEN na kształcenie w systemie wyższych studiów zawodowych na kierunku Informatyka.

W ofercie kształcenia w systemie studiów podyplomowych znalazły się kierunki: Rachunkowość, Informatyka, Karketing i Zarządzanie w Oświacie, Blokowe Nauczanie: Przyroda, Blokowe Nauczanie: Sztuka, Fundusz Europejskie²⁰⁷.

Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości ul. Krzywe Koło 9 powstała decyzją MEN z dnia 15 maja 1997 r. Na kierunku Socjologia są specjalności: socjologia gospodarki, socjologia rozwoju regionalnego, socjologia komunikacji społecznej, na kierunku Zarządzanie i Marketing są specjalności: informatyka w zarządzaniu, zarządzanie organizacjami, zarządzanie finansami, rachunkowość. Już po pierwszym roku funkcjonowania uczelnia przeniosła się z wynajmowanych pomieszczeń w Zespole Szkół Drzewnych do własnego budynku przy ulicy Krzywe Koło 9, który bardzo szybko w kolejnych trzech latach został gruntownie odremontowany, rozbudowany i przystosowany do nowoczesnej bazy naukowo-dydaktycznej²⁰⁹.

Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości ul. Poznańska 141A została otwarta 1 października 2004 r. Ogólnym kierunkiem działalności uczelni jest prowadzenie kształcenia w zakresie nauk ekonomicznych i technicznych, istnieje Instytut Informatyki i Instytut Przedsiębiorczości.

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Politechniki Białostockiej w Łomży ul. Przykoszarowa 22 ogłosił w dniu 9 czerwca 2004. nabór na zaoczne studia inżynieryjne.

W 1991 r. przy Kurii Diecezjalnej w Łomży zostało otwarte Zaoczne Studium Katechetyczne, w 1994 r. przekształcone w Kolegium Teologiczne, w 2000 r. znów przekształcone w Instytut Teologiczny²⁰⁹.