Gmina Zbójna położona jest w zachodniej części województwa podlaskiego, w pobliżu trasy komunikacyjnej Nr 61 prowadzącej z Warszawy do Łomży, przy drodze wojewódzkiej Nr. 645 Łomża – Myszyniec.
Siedzibą gminy jest Zbójna.
Mieszkańców: 4358 osób. (według danych z 30 czerwca 2004)
Obszar: 185,77 km² (według danych z roku 2002)
Sołectwa: Bienduszka, Dębniki, Dobry Las, Gawrychy, Gontarze, Jurki, Kuzie, Laski, Osowiec, Pianki, Piasutno Żelazne, Popiołki, Poredy, Ruda Osowiecka, Siwiki, Stanisławowo, Tabory – Rzym, Wyk, Zbójna.
Pozostałe miejscowości: Dobry Las – Leśniczówka, Jagłowiec, Nowogród, Osowiec – Leśniczówka, Piasutno Żelazne – Leśniczówka, Poredy-Leśniczówka, Sosnowy.
Ważniejsze zabytki:
– Mogiła pułkownika Antoniego Wysockiego, ps. “Miecz”, uczestnika walk Powstania Styczniowego w 1863r. Mogiła położona jest na wzgórzu w lesie w pobliżu wsi Gontarze.
– Cmentarz powstańców poległych w czasie Powstania Styczniowego w 1863r.
– Cmentarz wojenny z I wojny światowej w miejscowości Siwiki.
– Kuzie – zespół kościoła parafialnego z plebanią i dzwonnicą z 1921 r. Posiada on wartości kulturowe i zabytkowe.
– Dobry Las – kościół parafialny zbudowany w 1919r.
– Zbójna – kościół parafialny wzniesiony w latach 1889 – 1908, zniszczony w 1915r., odbudowany w 1923r.
– Kapliczki przydrożne.
Obszar gminy pięknie rozciąga się wśród lasów Kurpiowskiej Puszczy Zielonej, między rzekami: Narwią Pisą, Szkwą. Nieskażone środowisko przyrodnicze z unikalnymi okazami flory i fauny to niepodważalny walor tego regionu. Na terenie gminy i w jej otoczeniu znajduje się 5 rezerwatów przyrody z wieloma gatunkami roślin i zwierząt podlegających ochronie.
Rezerwat “Kaniston” jest największym i najlepiej zachowanym na terenie Puszczy Kurpiowskiej bagiennym lasem olszowym.
Rezerwat “Czarny Kąt” to dorodny drzewostan sosnowy – bór brusznicowy i czernicowy.
Rezerwat “Łokieć” charakteryzuje się zróżnicowaną szatą roślinną, a najcenniejszym jego fragmentem są torfowiska wysokie z unikalną na terenie Puszczy sosną o wysokości ok. 2 m, mimo znacznego wieku oraz liczne gatunki mchów i roślinności bagiennej. “Uroczysko Łokieć” ma wysokie walory przyrodnicze. Zajmuje on cześć wielkiego obszaru torfowiskowego z przewagą brzozy omszanej w drzewostanie.
Szczególnym zasobem gminy jest meandrowy, wyjątkowo urokliwy szlak wodny rzeki Pisy wiodący do Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Cały teren gminy zaliczany jest do strefy chronionego krajobrazu. Zadecydowała o tym wysoka lesistość, gdyż ok. 50 % powierzchni gminy stanowią lasy.
Rezerwaty i lasy wokół Zbójnej to ostoja wielu gatunków zwierzyny i ptactwa. Można tu podpatrzeć i podziwiać jelenie, łosie, dziki, bobry. Spotkać można bociana czarnego, puchacza, kraskę, orlika krzykliwego.
Atrakcją dla turystów jest nie tylko dziewicze środowisko naturalne, świeże powietrze, ale także kultura ludowa, którą się tu zachowuje i pielęgnuje. Artyści ludowi chętnie pokażą swoje warsztaty pracy, odkryją tajniki tkania na krosnach, rzeźbienia, plecenia koszy lub wycinania wycinanek kurpiowskich. Wiosną i w ostatnią niedzielę września co roku odbywają się w Zbójnej imprezy ludowe, podczas których prezentowany jest kurpiowski śpiew, taniec, gadki i teatr obrzędowy.
Opracowano na podstawie:
www.zbojna.powiatlomzynski.pl
www.wikipedia.org
