historialomzy.pl
  • Kontakt Messenger
  • Kategorie
    • Zagadki
    • Miasta
      • Łomża
      • Drozdowo
      • Nowogród
      • Śniadowo
      • Jeziorko
      • Sławiec
    • Wspomnienia
      • Ludzie
      • Jan Paweł II
    • Wojsko
    • Okruchy Historii
      • Wspólna Praca
      • II wojna światowa
      • Rekonstrukcje
      • Powstanie styczniowe
      • ŁTW
    • Kultura Ludowa
      • Gmina Jedwabne
      • Gmina Miastkowo
      • Gmina Nowogród
      • Gmina Piątnica
      • Gmina Przytuły
      • Gmina Śniadowo
      • Gmina Wizna
      • Gmina Zbójna
      • Gmina Łomża
    • Zabytki
      • Kościoły
      • Pomniki
      • Ulice
      • Budowle
    • Poezja
    • Redakcyjne
  • Książki
    • Kronika Panien Benedyktynek
    • Stefan Wyszyński Prymas Polski
    • Chrystus Wczoraj, Dziś, Zawsze
    • Czarne Lata
    • Historia leśnej polany
    • Filip Sulimierski – słownik
    • Harcerstwo
      • Harcerstwo Tom I
      • Harcerstwo Tom II
  • Redakcja
    • Redaktorzy
    • Regulamin
    • Media o nas
    • Wolontariusze
    • Zaloguj
  • Polecane
    • Nazwiska łomżyńskie
    • Łomża mojego dzieciństwa
    • Ziemia Łomżyńska i jej mieszkańcy w latach 1944-1956
    • Jeziorko – Historia leśnej polany
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
    • Dzieje Łomży. Tysiącletnie.
    • Historia kołem się toczy
    • Wspomnienia łomżyniaka
    • Harcerstwo Łomżyńskie Wczoraj i Dziś
    • Czas przeszły. Wspomnienia
    • Łomżyńskie Towarzystwo Wioślarskie
    • Lokacja Łomży
    • Czarne Lata na Łomżyńskiej Ziemi
    • Moja Łomża
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
Wyróżnienia Serwisu:
Doroczna Nagroda FRDL 2012 pod patronatem Narodowego Centrum Kultury i Polskiego Komitetu ds. UNESCO
Nagroda Prezydenta Łomży w Dziedzinie Kultury 2015
Honorowa Odznaka za zasługi Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów
Grupa do rozmów na FB
Grupa HistoriaLomzy na FB
OBSERWUJ NAS
3K
9
Kontakt
Serwis Historyczny Ziemi Łomżyńskiej Serwis Historyczny Ziemi Łomżyńskiej
3K
9
historialomzy.pl
  • Home
  • Kategorie
    • Zagadki
    • Miasta
      • Łomża
      • Drozdowo
      • Nowogród
      • Śniadowo
      • Jeziorko
      • Sławiec
    • Wspomnienia
      • Ludzie
      • Jan Paweł II
    • Wojsko
    • Okruchy Historii
      • Wspólna Praca
      • II wojna światowa
      • Rekonstrukcje
      • Powstanie styczniowe
      • ŁTW
    • Kultura Ludowa
      • Gmina Jedwabne
      • Gmina Miastkowo
      • Gmina Nowogród
      • Gmina Piątnica
      • Gmina Przytuły
      • Gmina Śniadowo
      • Gmina Wizna
      • Gmina Zbójna
      • Gmina Łomża
    • Zabytki
      • Kościoły
      • Pomniki
      • Ulice
      • Budowle
    • Poezja
    • Redakcyjne
  • Książki
    • Kronika Panien Benedyktynek
    • Stefan Wyszyński Prymas Polski
    • Chrystus Wczoraj, Dziś, Zawsze
    • Czarne Lata
    • Historia leśnej polany
    • Filip Sulimierski – słownik
    • Harcerstwo
      • Harcerstwo Tom I
      • Harcerstwo Tom II
  • Redakcja
    • Redaktorzy
    • Regulamin
    • Media o nas
    • Wolontariusze
    • Zaloguj
  • Polecane
    • Nazwiska łomżyńskie
    • Łomża mojego dzieciństwa
    • Ziemia Łomżyńska i jej mieszkańcy w latach 1944-1956
    • Jeziorko – Historia leśnej polany
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
    • Dzieje Łomży. Tysiącletnie.
    • Historia kołem się toczy
    • Wspomnienia łomżyniaka
    • Harcerstwo Łomżyńskie Wczoraj i Dziś
    • Czas przeszły. Wspomnienia
    • Łomżyńskie Towarzystwo Wioślarskie
    • Lokacja Łomży
    • Czarne Lata na Łomżyńskiej Ziemi
    • Moja Łomża
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
Ulice Łomży
  • ogrodowa-6 1
    Łomża. Ulica Ogrodowa
    • 29.01.09
  • Os 2
    Łomża. Ul. Bronisława Wesołowskiego
    • 01.07.16
  • 3
    Podróż sentymentalna przez jedno stulecie…
    • 08.01.18
  • Zatylna od Woziwodzkiej 4
    Łomża. Ulica Zatylna
    • 10.04.11

Szukamy osób do prowadzenia i rozwijania serwisu. Jeżeli masz chęci oraz czas pomóc zapraszamy do kontaktu z redakcją.

Wyróżnienia Serwisu:
Doroczna Nagroda FRDL 2012 pod patronatem Narodowego Centrum Kultury i Polskiego Komitetu ds. UNESCO
Nagroda Prezydenta Łomży w Dziedzinie Kultury 2015
Honorowa Odznaka za zasługi Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów
  • WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku

Legendy. Województw: białostockiego łomżyńskiego suwalskiego

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 29 października 2020
  • No comments
Total
1
Shares
1
0
0
0
1
0
0
0
0

WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA
im. Łukasza Górnickiego
w Białymstoku

 

LEGENDY

 

województw: białostockiego łomżyńskiego suwalskiego

 

 

Białystok 1995

 

 

Publikacja przeznaczona jest do nieodpłatnego upowszechniania

w celu popularyzacji literatury regionalnej

zebrała: Walentyna Niewińska

ISBN 83-903234-0-0

Wydanie 2

 

SPIS TREŚCI
WOJEWÓDZTWO BIAŁOSTOCKIE
Czechowizna i Twardowski ( jezioro k/Knyszyna)…………………………………9
Historia miasta Białystok…………………………………………………………….. ……..10
Izmir (bagno wokół Supraśla)………………………………………………………………10
Jak Czarniecki Szwedów pokonał ( w Tykocinie)………………………………….11
O kamieniu na granicy wsi (Babin)……………………………………………………….12
Próba wody (Supraśl)……………………………………………………………………. ….. 12
Święta Góra (Ryboły)………………………………………………………………………… 13
Uciekaj (Supraśl)………………………………………………………………………….. ….. 14
W alka wojsk umarłych (okolice Narwi)………………………………………………. 15
WOJEWÓDZTWO ŁOMŻYŃSKIE
Biały łabędź (Wysokie Mazowieckie)…………………………………………………. 19
Dlaczego Dobry Las jest właśnie Dobrym Lasem (okolice Nowogrodu) 20
Jaś Grajek i królowa Bona (Łomża)……………………………………………….. ….. 24
Niezwykła historia o białym rycerzu z Małego Płocka…………………….. ….. 31
O Górze Ziarnkowej (w pobliżu Łomży)………………………………………….. ….. 36
O jeleniu, który wskoczył do łomżyńskiego herbu……………………………….. 37
Zbójeckie dzieje Pysznego Janka z Czerwonego Boru……………………. ….. 45
WOJEWÓDZTWO SUWALSKIE
Bajka o królu ryb (jezioro Śniardwy)………………………………………………. ….. 53
Czarownica znad Bełdan (jezioro na łęgu Mikołajskim)……………….. ….. 59
Góra Konopki (okolice Węgorzewa)……………………………………………………. 63
Góra Tatarska (okolice Ełku)………………………………………………………………. 67
Jak powstało jezioro Śniardwy…………………………………………………………….69
Jak powstał klasztor kamedułów we wsi Wigry……………………………………. 70
Legenda o diamentowym pierścieniu (jezioro Tałckie)…………………… ….. 70
O Pięknej Górze (okolice Gołdapi)…………………………………………………. ….. 74
O zaklętych skarbach w Jeziorze Białym………………………………………… ….. 74
O założeniu Augustowa………………………………………………………………………75
O założeniu Studzienic……………………………………………………………………….76
Opowieść o Tałckim Bagnie……….. ……………………………………………………..77
Pierścień orlicy (baśń mazurska z okolic Mikołajek)……………………………. 79
Sieja w jeziorze Wigry …………………………………………………………………..

 

 

WSTĘP
Niniejszy zbiór, opracowany przez Dział Informacyjno-Bibliograficzny, zawiera
kilkanaście legend z terenów województw: białostockiego, łomżyńskiego i suwalskiego.
Ma ułatwić zainteresowanym (głównie uczniom szkół podstawowych)
dotarcie do informacji o pochodzeniu nazw miejscowych, przechowywanych
w tradycji ludowej bądź literackiej.
Przy gromadzeniu materiałów korzystano z kartoteki regionalnej Działu.
Zestaw ten nie jest kompletny, ale zawiera wybór tekstów dostępnych w literaturze
pięknej (baśnie, legendy, podania) i prasie. Zamieszczono też teksty
drukowane w suwalskich “Krajobrazach”, spisane przez Irenę Anikiel, J.Borowskiego,
Danutę Dąbrowską, Ryszarda Olszewskiego oraz w Białostockim Informatorze
Kulturalnym “Styk” opracowane przez Barbarę Noworolską.
Zauważalna jest wyraźna przewaga legend dotyczących ziemi suwalskiej. Dokonano
więc pewnej selekcji materiału. Bardzo pożądane byłoby wzbogacenie zestawu
dotyczącego szczególnie województwa białostockiego i łomżyńskiego. Stąd
apel do młodzieży, aby zwracała uwagę na informacje o najbliższej okolicy
i przekazywała je swoim bibliotekarzom. Może w ten sposób wiedza o naszym
regionie ulegnie wzbogaceniu.

 

WOJEWÓDZTWO BIAŁOSTOCKIE

Czechowizna i Twardowski
Późnym popołudniem w cichej uliczce nie opodal Wawelu rozległ się nagle
głośny tętent konia. Po jeźdźcu i rumaku snać było zmęczenie. Długą snadź odbyli
drogę. Głośnym echem odbił się od starych krakowskich murów dźwięk kołatki
szarpniętej niecierpliwą ręką. Biegły chwile, lecz drzwi kamienicy pozostały
zamknięte.
– Otwórz w imieniu króla! – zawołał jeździec.
Dopiero na te słowa drzwi się uchyliły i dworzanin wszedł do mrocznej sieni.
Gdy oczy przyzwyczaiły się do mroku, ujrzał męża w sile wieku w zielonym kontuszu
i przy karabeli, który milczącym gestem zapraszał go do wnętrza.
Komnata, do której weszli była nadspodziewanie jasna, pełna ksiąg i rękopisów.
Przeszedłszy próg gość odezwał się pierwszy.
– Mości Twardowski, miłościwie nam panujący król nasz Zygmunt August ma
do Waszmości prośbę.
Gospodarz skłonił się w milczeniu. – Wiesz Waszmość – kontynuował dworzanin
– że ukochana małżonka króla mocno zachorzała. Wywiózł ją Pan nasz do Knyszyna
rachując, iż puszczańskie powietrze uleczy królową Barbarę. Ano doktorowie
zalecają, aby królowa jeszcze w nagrzanym słońcu, czystym jeziorze kąpieli zażywała.
Kłopot w tym, że Narew opodal Knyszyna płynąca wartka jest i chłodna,
trochę i bagienna. Król prosi przeto abyś swą czarodziejską sztuką jezioro obok
Knyszyna zdziałał.
Zamyślił się Twardowski. Sprawa nie była łatwą. Diabli w wielu już rzeczach
pomogli, ale korzyści prędkich nie widząc, już się do pracy nie kwapili, coraz częściej
o Rzymie przebrzękując…
Ale jak tu odmówić królowi? Po dłuższym milczeniu czarnoksiężnik rzekł: wracaj
do króla i powiedz, że zrobię, co mogę, aby spełnić tę prośbę.
Twardowski czekał nocy. Z dwunastym uderzeniem zegara wezwał diabły i obiecawszy
im, iż to ostatnia ich praca, nakazał jezioro opodal Knyszyna zrobić.
Biesy złe jak diabli poleciały na północ. A że dla diabłów trochę bliżej, trochę
dalej niewiele znaczy, więc zaczęły kopać na polu za puszczą. Lżej będzie
– pomyślały. Niechętnie i wolno wzięły się do roboty. Wyrzekały przy tym, że
strach. A że przy narzekaniach robota prędko nie idzie, więc świt ich zastał przy
pracy.
Był to czas sianożęcia, więc chłopi z pobliskiej wsi o pierwszym brzasku wyszli
na łąki. I przystanęli zdumieni – zobaczyli skopaną ziemię, koło której kręciły się
jakieś postacie po czesku ubrane. Gdy podeszli bliżej diabły właśnie dokopały
się źródła i w tym momencie spostrzegły, że już świt. Ujrzawszy na dodatek ludzi
pierzchły w popłochu.
Woda powoli wypełniła płytki szeroki wykop. A że wieśniacy ujrzeli kopaczy
na czeską modę odzianych, jezioro tak powstałe nazwali Czechowizną.

Materiał pobrany. Nazwa poniżej

WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA
im. Łukasza Górnickiego
w Białymstoku

1395 Ogólnie 1 Dziś
śp. Henryk Sierzputowski

Pierwszy Redaktor Naczelny historialomzy.pl Pomysłodawca i twórca serwisu. Członek Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów, Łomżyńskiego Bractwa Historycznego, Lokalnej Organizacji Turystycznej Ziemia Łomżyńska oraz łomżyńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego.

Powiązane tagi
  • WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku
Poprzedni post
  • Andrzej Cwalina

Kto jest który z karykatury?

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 25 października 2020
Czytaj artykuł
Następny post
  • Książki
  • Łomża
  • Wspomnienia

 O  Wojnie i  Zagładzie w łomżyńskiej Księdze Pamięci (W 78 rocznicę likwidacji getta łomżyńskiego)   

  • Adam Sokołowski
  • 1 listopada 2020
Czytaj artykuł
Może Ci się spodobać
Czytaj artykuł
  • WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku

Legendy. Województw: białostockiego łomżyńskiego suwalskiego

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 23 grudnia 2020
Czytaj artykuł
  • WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku

Legendy. Województw: białostockiego łomżyńskiego suwalskiego

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 15 grudnia 2020
Czytaj artykuł
  • WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku

Legendy. Województw: białostockiego łomżyńskiego suwalskiego

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 25 listopada 2020

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Golden Pixel | historialomzy.pl | copyright © 2023

Wprowadź słowa kluczowe wyszukiwania i naciśnij Enter.