Łomża. Ulica Generała Władysława Sikorskiego. Powstała na przełomie XIX i XX stulecia. Wytyczona została jako obwodówka miasta, okalająca je częściowo od strony wschodniej oraz całkowicie od południowej i zachodniej, dlatego też usytuowana jest na kilku osiedlach. Początkowo nosiła nazwę Szosy Strategicznej, ale na początku lat dwudziestych XX wieku nazywano ją Szosą Obwodową. Przed 1934 r. nazwa została zmieniona na al. Piłsudskiego, od 1 lutego 1940 przemianowano przez zaborców ze Związku Radzieckiego na 17 września. Po wojnie powrócono do poprzedniej nazwy (Szosa Obwodowa). 9 września 1946 roku otrzymała nazwę generała Władysława Sikorskiego i taka nazwa obowiązuje nadal.
Patron ulicy, Władysław Eugeniusz Sikorski urodził się w 1881 roku, zmarł 1943. Był wybitnym mężem stanu, generałem, naczelnym wodzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Europy i dwukrotnym premierem rządu, a także wielokrotnym ministrem różnych resortów, m.in.: spraw wewnętrznych i spraw wojskowych. Karierę polityczną zrobił w okresie międzywojennym, jednak szczególne zasługi położył podczas II wojny światowej, kiedy to stał na czele rządu Rzeczpospolitej Polskiej na wychodźstwie. Współpracował wówczas z rządami Francji, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych, a także włożył duży wkład w porozumienie polsko-radzieckie uwieńczone tzw. układem Sikorski-Majski z lipca 1941 roku, na mocy którego utworzono Armię Polską w ZSRR. Wybitny mąż stanu zginął w katastrofie lotniczej pod Gibraltarem.
Szosa na początku Strategiczna, później Obwodowa zaprojektowana była na przełomie XIX i XX wieku w związku z budową fortów w Piątnicy. Jako obwałowana obwodnica okrążała miasto od ulicy Nowogrodzkiej od bagien na Skowronkach przy ulicy Nowogrodzkiej i prowadziła aż do żelaznego mostu, i łączyła ze sobą trzy główne szlaki wylotowe z miasta – Szosę Zambrowską, śniadowską i ostrołęcką, a te wszystkie przez miasto i most na rzece Narew – z szosą na północ.
Zachowały się na niej domy przeważnie drewniane w stylu dworkowym z przełomu XIX i XX wieku i część murowanych z lat 20-tych i 30-tych XX wieku. Z poważniejszych budów przy tej ulicy to wieża ciśnień zbudowana w 1954 roku i most zbudowany w 1998 roku na miejscu poprzedniego żelaznego.
Most w ciągu ulicy Sikorskiego nosi obecnie nazwę Majora Henryka Dobrzańskiego – „Hubala”. To jeden z pierwszych polskich dowódców partyzanckich w czasie II wojny światowej. Nadanie tego patrona temu mostowi już kilka lat temu zaproponował artysta plastyk Przemysław Karwowski. Major Dobrzański jako zastępca dowódcy 110 Rezerwowego Pułku Ułanów w kampanii wrześniowej 1939 roku brał udział m.in. w obronie Grodna przed wkraczającą ze wschodu Armią Czerwoną. Po przegranej jego oddział podjął marsz w kierunku broniącej się jeszcze Warszawy… 26 września 1939 roku oddział „Hubala”, przechodząc na drugą stronę Narwi rozbił niemiecką obronę przeprawy, która znajdowała się dokładnie w miejscu obecnego mostu.
Decyzję o nazwaniu mostu podjęli radni Łomży podczas sesji 30 września 2oo8 roku. Sama uchwała weszła w życie po terminie 14 dni od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego.
1. Most drewniany zbudowany w latach 1903 – 1905 na Narwi w ciągu ulicy Strategicznej.
2. Most Żelazny wybudowany w latach 1915 – 1916 w miejscu drewnianego.
3. Obecny most w trakcie budowy.
4. Most drewniany powojenny wybudowany pod koniec lat pięćdziesiątych, służył do połowy lat 70 -tych.
5. Pozostałości po obu mostach.
6. Most współczesny zbudowany w 1998 roku na tych samych podstawach.
7. Widok na nowy most od strony Łomży.
8. Widok na most od strony Piątnicy
9. Narew z mostu w kierunku Starej Łomży
10. Narew z mostu w kierunku ulicy Zjazd.
11. Panorama Łomży z mostu Hubala.
12. Ulica Sikorskiego od zakrętu do mostu.
13. Ulica Sikorskiego od zakrętu ale w kierunku miasta.
14. Widok ma ulicę Rybaki.
15. Widok na ulicę Zdrojową.
16. Widok na ulicę Senatorską.
17,18. Domek z lat międzywojennych wraz z bramą wjazdową.
19,20. Dom drewniany z lat międzywojennych z charakterystycznym zegarem słonecznym.
21. Ulica Sikorskiego od przystanku w kierunku ulicy Zdrojowej.
22. Ulica Sikorskiego od ulicy Dwornej w dół.
23. Widok na ulicę Dworną.
24. Budynek powojenny na górce po drugiej strony ulicy Dwornej.
25. Ulica Sikorskiego od Marynarskiej do mostu.
26. Ulica Marynarska od ulicy Sikorskiego.
27. Dawny Hotel Załom.
28. Ulica Kierzkowa od ulicy Sikorskiego w kierunku Zdrojowej.
29. Ulica Kierzkowa w kierunku Placu Niepodległości.
30. Ulica Sikorskiego od ulicy Górnej w kierunku mostu.
31. Drewniany budynek mieszkalny obok ulicy Górnej.
32. Zabudowania gospodarcze z okresu powojennego, w pobliżu wieży ciśnień.
33. Wieża Ciśnień. Odana do użytku w 1954 roku. Obecnie w prywatny obiekt.
34. Ulica Wąska od ulicy Sikorskiego w kierunku Bocznej.
35. Ulica Wąska od Sikorskiego w kierunku Placu Niepodległości, przegrodzona zabudowaniami Pogotowia Ratunkowego, bez dostępu do Kierzkowej.
36. Budynek oddziału ZUS – u w Łomży wybudowany w latach.
37. Budynek mieszkalny z okresu międzywojnnego w narożniku ulicy Wąskiej i Ulicy Sikorskiego.
38. Ulica Sikorskiego od Ronda w kierunku mostu Hubala.
39. Ulica Sikorskiego od Ronda w kierunku Al. Legionów.
40. Widok na Szosę Zambrowską od ronda w kierunku Zambrowa.
41. Widok na Szosę Zambrowską w kierunku ulicy Polowej.
42. Rondo im. Witolda Lutosławskiego. Nazwę nadano Uchwałą nr 439/LXVII/06 z dnia: z dnia 28 czerwca 2006 r.
43 – 49. Prywatne budynki mieszkalne z okresu międzywojennego i powojennego.
50. Ulica Stara. Powstała w połowie XX wieku. Usytuowana jest na osiedlu Bohaterów Monte Cassino w sąsiedztwie ulic: Zawadzkiej, Nowej, Projektowanej i Sikorskiego. Początkowo ulica nosiła nazwę Janka Krasickiego, lecz w lipcu 1993 r. została przemianowana na Starą. Nazwa ta istnieje zapewne ze względu na obecność przy niej ulicy Nowej. Została ona nadana na zasadzie przeciwieństwa semantycznego.
51. Ulica Sikorskiego od ulicy Starej w kierunku ronda.
52. Ulica Sikorskiego od zawadzkiej w kierunku ronda.
53. Ulica Zawadzka od ulicy Sikorskiego w kierunku cmentarza.
54. Ulica Zawadzka od ulicy Sikorskiego w kierunku ulicy Ks. Anny.
55. Ulica Sikorskiego od ulicy Zawadzkiej w kierunku Al. Legionów.
56. Widok na Sanktuarium p/w Miłosierdzia Bożego z ulicy Sikorskiego.
57. Kamienica zabytkowa z pocz. XX wieku. Od ulicy Zawadzkiej. Sikorskiego 224.
58. Zaułek Cmentarny od ulicy Sikorskiego. Był wytyczony już w XIX wieku, ale nazwę nadano po II wojnie s’wiatowej. Usytuowany jest na osiedlu Bohaterów Monte Cassino. Łączy się z ulicami: Zawadzką, Kopernika i Sikorskiego. Toponim jest zestawieniem złożonym z rzeczownika i przymiotnika w formie M., 1. p., r. m. Przymiotnik cmentarny utworzono od wyrazu cmentarz za pomocą sufiksu -ny. W temacie nastąpiła oboczność rz . Wedle definicji zaułek to ślepo zakończona odnoga większej ulicy. W tym przypadku mamy do czynienia z ulicą całkowicie wyłączoną z ruchu dla pojazdów silnikowych i przeznaczoną jedynie dla pieszych. Nazwa ma związek z przylegającym do ulicy cmentarzem parafialno-komunalnym.
59. Dom pomocy Społecznej im. Pani Kowalewskiej.
60. Budynki prywatne na skrzyżowaniu ulicy Stefana Wyszyńskiego i Ulicy Sikorskiego.
61. Ulica Ks. Kardynała Wyszyńskiego. Powstała na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX stulecia na osiedlu Słonecznym. Do 1982 r. nazywała się Słoneczna, po czym została zmieniona na obecną nazwę Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Przy niej znajduje się Sanktuarium p/w Miłosierdzia Bożego.
62. Były Stadion Biskupa. Obecnie Przedszkole Publiczne nr 5.
63 – 70. Budynki prywatne z okresu międzywojennego od ulicy Stefana Wyszyńskiego do Al. Legionów.
71. Market Lidl zbudowany w 2008 roku.
72. Zabudowania po przeciwnej stronie Lidla.
73. Ulica Sikorskiego od Al. Legionów w kierunku ulicy Zawadzkiej.
74. Ulica Sikorskiego od Al. Legionów w kierunku Woj. Pol.
75. Dworzec autobusowy od skrzyżowania ulicy Sikorskiego i Al. legionów.
76. Centrum Handlowe cztery plus [b]48.[/b] 77. Dworzec Autobusowy. Widok od strony ulicy Sikorskiego. Wokresie powojennym Dworce Autobusowe mieściły się do 1968 roku na Starym Rynku, od 1968 do 1991 na Placu Niepodległości od 1991 roku w miejscu obecnym.
78. Pas ziemi którym miała przebiegać kolej w kierunku Pisza. Byłe targowisko.
79. Centrum Handlowe cztery plus. Obecnie rozbudowywane (2009)
80. Targowisko Miejskie. Od czasów przemian od 1989 roku, pierwsza lokalizacja u zbiegu ulicy Polowej, Kopernika, potem ulica Nowogrodzka obecnie na byłym terenie kolejowym.
81. Budynek mieszkalny z okresy międzywojennego. Naprzeciwko targowiska.
82. Osiedle Dmowskiego od strony ulicy Sikorskiego.
83. Dworzec autobusowy od strony targowiska.
84. Tereny kolejowe. Obecnie dzierżawione przez prywatne hurtownie.
85. Prawa strona ulicy Sikorskiego patrząc od strony byłego targowiska w stronę ulicy Wojska Polskiego.
86. Widok na ulicę Kwiatową, od strony ulicy Sikorskiego.
87, 88 Dworzec wąskotorówki od strony ulicy Sikorskiego . Wąskotorówkę do Łomży doprowadzono na początku lat 20-tych XX wieku. Zlikwidowano ją w latach 70-tych XX wieku. Pozostał tylko budynek Dworca.
89. Tartak przy ulicy Sikorskiego. Obecnie prywatny.
90. Byłe warsztaty Zespołu Szkół Drzewnych.
91. Widok na ulicę Różaną od ulicy Sikorskiego.
92 – 103. Zabudowania prywatne przy ulicy Sikorskiego od ulicy Różanej w dół do Wojska Polskiego. Murowane w stylu dworkowym.
104. Widok na ulicę Fabryczną od ulicy Sikorskiego, łączy ona poprzez ulicę Spokojną z ulicą Woj. Pol.
105. Ulica Sikorskiego od Woj. Pol. w kierunku Al. Legionów.
106. Os. Słoneczne od Woj. Pol. i Sikorskiego.
1o7. Os. Młodych od ulicy Woj. Pol. i Sikorskiego.
108. Os. Nowa Łomżyca od Woj. Pol. i Sikorskiego.
109. Os. Łomżyca od Sikorskiego i Woj. Pol.
110. Ulica Sikorskiego od ulicy Woj. Pol. w stronę Nowogrodzkiej.
111. Widok na ulicę Szeroką, od ulicy Sikorskiego.
112. Ulica Strażacka od ulicy Sikorskiego. Dochodzi do ulicy Woj. Pol. naprzeciwko ulicy Fabrycznej.
113. Straż Pożarna. Straż Pożarna poprzednio mieściła się na Placu Niepodległości 14 w budynku wybudowanym na potrzeby Straży w 1935 roku. Opuścili go w 1994 roku przenosząc się do obecnej siedziby przy ulicy Sikorskiego.
114. Ulica Przyjaźni od ulicy Sikorskiego.
115. Salon Kia Motors. Dystrybutor samochodów koncernu południowo – koreańskiego.
116. Ulica Sikorskiego od ulicy Nowogrodzkiej.
117. Os. Nowa Łomżyca od ulica Nowogrodzkiej.
118. Os. Młodych od ulicy Nowogrodzkiej.
23 comments
Zdjęcie nr 3 przedstawia budowę istniejącego mostu
Dzięki za informację. Poprawka naniesiona.
A z którego roku może być to zdjęcie ?
Hej,
czy centrum handlowe Cztery Plus faktycznie jest w trakcie rozbudowy?
Pozdrawiam,
Kasia
Kasiu witamy na portalu. Odpowiedź znajdziesz na zdjęciu nr 76.
Dzięki. Nie mogłam się dopatrzeć na zdjęciu, ale faktycznie są tam jakieś nieotynkowane pustaki ;)
Na zdjęciu 79 widać Cztery plus przed rozbudową. Obecnie jest tam robiona elewacja, a wewnątrz prowadzone są roboty wykończeniowe.
Do zdj.19:
Dom pp.Janickich,poprzednio mieszkał tu dorożkarz Zieliński.
Jeden z p.Janickich ożenił się z córką dorożkarza i po w sukcesji po niej wszedł w posiadanie zabudowań.Po lewe stronie wyżej mieszkał “prosty” Janicki a niżej “garbaty” Janicki.Obaj byli kinooperatorami,”prosty” w miejscowym kinie Millenium a “garbaty” z obwoźnym kinem propagował kino,docierając do “ludu miast i wsi”.
Do zdj.18.
Brama do zabudowań po dorożkarzu Zielińskim,którego dom widoczny jest na zdj.19,potem w rękach pp.Janickich.
Brama wjazdowa na podwórko,gdzie była stajnia i typowe zabudowania gospodarcze.
O Zielińskim,który był zamiłowanym hodowcą kanarków,mówiono,że z tej hodowli i handlu ptaszkami kupił dorożkę i konia.
Do zdj.24:
Dom należał do pp.Kaczkowskich.
Do zdj.27:
Byłu motel “Załom”,obecnie “Labirynt”.
Obiekt stoi w miejscu,gdzie poprzednio stała znana kaflarnia (produkcja kafli do budowy pieców i kuchni)p.Tadeusza Karpińskiego.
Działała przed wojną i jakiś czas po niej,następnie odebrana właścicielowi popadła w ruinę.
Na placu kaflarni przez jakiś czas, w latach 70-siątych działało kółko rolnicze,wykonujące usługi dla łomżyńskich rolników.
Do zdj.26:
Piekarnia pp.Danielewskich.
Pan Danielewski sprowadził się z Zambrowa,gdzie był piekarzem i odkupił budynek od p.Karpińskiego,właściciele obocznie położonej kaflarni.Budynek “po wygnaniu” był częściowo zburzony i spalony,nowy właściciel go rozbudował i przystosował do potrzeb piekarni.
P.Karpiński sprzedał dom a pieniądze zainwestował w powojenne uruchomienie kaflarni.Nowa “władza” obeszła się z nim jednak okrutnie odbierając mu dorobek życia.
Bardzo dziękuję Ś.W. za szczegółowe opisy zabudowań i ich właścicieli z ulicy Sikorskiego.
Do zdj.31:
Dom należący pierwotnie do pp.Duchnowskich,ostatnio zamieszkiwali i gospodarzyli tam wspólnie bracia Wincenty i Aleksander.
W poł.lat 70-siątych kupił go p.Czesław Zysk.
Do zdj.32:
Stodoła pp.Borawskich,wjazd na podwórko jest od strony ul.Kierzkowej.Pamiętam bardzo życzliwego p.Witolda.
Do zdj.37:
Budynek zbudowany w 1940 r. przez “przyjaciela ze Wschodu”,który myślał,że na dłużej zagości w naszm mieście.Zaginął jednak w zawierusze wojennej,budynek byl potem w zarządzaniu magistratu.
Do zdjęcia nr 30:
Budynek należał do p. Dziewańskiej – w latach 60-tych budynek był parterowy z mieszkaniem na poddaszu. Mieszkali w nim: od ulicy – p. Dziewańska, od podwórka po prawej rodzina Bielickich i po lewej rodzina Drebotów, na poddaszu rodzina Śpiewak. W budynku stojącym szczytem do drogi były dwa mieszkanka, a od ulicy sklep spożywczy prowadzony przez p. Borawską.
Na podwórku znajdowała się studnia.
Dziękuję za zainteresowanie tematem. Tylko, o który budynek na zdjęciu nr 30 chodzi?
Do zdjęcia nr 30:
Powyższy opis odnosił się do budynków pierwszego i drugiego po lewej stronie zdjęcia.
Dodam, przy ulicy ciągnęły się kanały burzowe, którymi spuszczano także wodę z wieży.
Dzięki za informację o budynkach na zdjęciu nr 30. Takie kanały (rynsztoki) były w całym mieście. Nie było wtedy jeszcze ani kanalizacji, ani deszczówki. Wieżę oddano do użytku w 1954 roku i pewnie opisujesz czasy z la 50-tych.
Do zdjęcia nr 30:
Rowy przydrożne – to coś innego niż rynsztoki – opis dotyczył lat 60
Rowy przydrożne, rzeczywiście to coś innego niż rynsztoki. Rynsztoki i rowy przydrożne to też coś innego niż kanały burzowe.
Mea culpa – więc, żeby zamknąć temat – przyznaję Panu rację – każda z tych rzeczy jest czym innym – ale przynajmniej podyskutowaliśmy sobie – podsumowując – wzdłuż ulicy Sikorskiego ciągnęły się rowy przydrożne.