Łomża. Ulica Kierzkowa. Wytyczono ją w II połowie XIX wieku i nosiła wówczas nazwę Kierzkowska. Usytuowana jest na osiedlach Skarpa i Pociejewo. Przylega do ulic: Zdrojowej, Stromej, Górnej, Witosa, Sikorskiego, Marynarskiej i Szosy Zambrowskiej.
Nazwę utworzono od podstawy rzeczownika kierz (l. mn. kierzki) . Kierzki to gwarowa nazwa krzaków i krzewów. Prawdopodobnie na terenie, na którym wytyczono ulicę, znajdowała się roślinność krzaczasta, stąd nazwa ma uzasadnioną motywację semantyczną. Pod koniec XIX wieku ulica została uporządkowana i uregulowana. Od 1 lutego 1940 roku Dzierżyńskiego, po wojnie znowu Kierzkowa. Zaczyna się od Placu Niepodległości. Początek wygląda jak centrum ogrodnicze, jest tu trzy sklepy ogrodnicze. Następnie mamy wybudowaną w latach 60-tych XX wieku Szkołę Podstawową nr 4, za szkołą ulica Kierzkowa graniczy z ogrodami Klasztoru Benedyktynek, które osiadły na Stokowej Górze w latach 1760 – 1764. Po prawej stronie ulicy mamy budynki po niedoszłej siedzibie KW PZPR, które nieodpłatnie przekazała je na rzecz Służby Zdrowia w 1981 roku. Obecnie to Siedziba Starostwa Powiatowego. Ulicę Kierzkową można by podzielić na dwie części, jakże od siebie różne. Od Placu Niepodległości do ulicy Gen. Władysława Sikorskiego (była Szosa Obwodowa), po za wymienionymi mamy tu w większości zabudowę willową lekarzy, przedsiębiorców i właścicieli mieszkających tu od lat, mieszka tu też rodzina Hanki Bielickiej zmarłej niedawno sławnej łomżanki. Tereny za ulicą Sikorskiego jeszcze jako wieś Pociejewo zostały przyłączone do Łomży na początku lat 20-tych XX wieku. Była tu zabudowa zagrodowa, co zresztą widać i do dzisiaj. Jeszcze w 1976 roku było tu 89 gospodarzy. W roku 1981 i 1984 Prezydent miast Łomży zatwierdził miejscowy plan budowy domków jednorodzinnych „Pociejewo” w granicach ulic Boczna, Kierzkowa, Sikorskiego i Szosa Zambrowska. Po lewej stronie ulicy Kierzkowej od ulicy Sikorskiego mamy Osiedle na Skarpie, po prawej Osiedle Pociejewo. Na osiedlach tych zabudowa gospodarcza jest wypierana przez nowe budynki mieszkalne. Została jeszcze pokaźna ilość budynków zagrodowych, ale to już raczej jako zabytki. Zresztą widać na zdjęciach na tle nowych zabudowań, są zabudowania nawet z okresu międzywojennego.
1. Ulica Kierzkowa od Placu Niepodległości.
2. Pawilon ogrodniczy Wysoccy po lewej stronie ulicy.
3 . Sklep ogrodniczy i biurowiec Lecha Kołakowskiego, prawa strona ulicy.
4. Szkoła podstawowa nr 4, siedziba obecna. Historia Szkoły Podstawowej Nr 4 sięga odległych czasów. W październiku 1916 roku Polska Macierz Szkolna zorganizowała Szkołę Powszechną Nr 4 w budynkach przy ulicy Zielonej. Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości , w listopadzie 1918 roku placówka otrzymała nazwę Publiczna Szkoła Powszechna Nr 4 w Łomży. Jesienią 1921 roku szkołę przeniesiono do budynku po byłym Hotelu Bristol, przy ulicy Giełczyńskiej 15. Po wybuchu II wojny światowej w wyniku reformy rosyjskiej instytucja ta została przekształcona w Niepełną Szkołę Średnią Nr 9. W szkole obowiązywały programy i podręczniki takie jak w ZSRR.
W okresie okupacji hitlerowskiej budynek został zdewastowany, a wszystko wywiezione. W czasie II wojny światowej z rąk gestapo zginęło wielu wybitnych nauczycieli, a wśród nich znaleźli się również nauczyciele naszej szkoły. Po wojnie szkoła rozpoczęła działalność w ruinach budynku przy ulicy Giełczyńskiej. Warunki pracy były bardzo ciężki, kredę zastępowały kawałki gipsowych figurek. W roku 1960 w związku z obchodami Tysiąclecia Państwa Polskiego zapadła decyzja o budowie szkoły nr 4 – Pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego. W 1961 roku funkcję kierownika szkoły objęła Pani Zofia Napiórkowska, która bezpośrednio nadzorowała postępujące prace na nowej budowie. Budowę szkoły zlokalizowano w ogrodach Sióstr Benedyktynek przy ulicy Kierzkowej. Podczas uroczystości obchodów Dni Łomży dnia 15 czerwca 1963 roku odbyło się uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę szkoły, dokonał tego Pan Bolesław Podedworny – zastępca Przewodniczącego Rady Państwa i poseł Ziemi Łomżyńskiej. Prace budowlane rozpoczęto wiosną 1963 roku, wykonawcą było Łomżyńskie Przedsiębiorstwo Budowlane w Łomży, kierownikiem budowy był Pan Zygmunt Załęski. Dnia 1 września 1964 roku oddano do użytku Szkołę Podstawową Nr 4 w Łomży przy ulicy Kierzkowej 7 – Pomnik Tysiąclecia Nr 860 im. XX lecia PRL. Uroczystość przekazania budynku połączono z pokojową manifestacją w rocznicę września. Nowa szkoła zaliczana była do najnowocześniejszych i wiodących placówek oświatowych w województwie, posiadała 16 izb lekcyjnych, 5 pracowni przedmiotowych i salę gimnastyczną. W 1974 roku Komitet Rodzicielski ufundował sztandar, którego projekt wykonał Pan Henryk Osieka.
5. Szkoła Podstawowa nr 4 od strony klasztoru Panien Benedyktynek
6. Budynek Starostwa łomżyńskiego od strony ulicy Kierzkowej
7 .Ulica Kierzkowa przy starostwie.
8. Mur klasztorny zakonu Panien Benedyktynek.
9. Nowe osiedle domków jednorodzinnych.
10. Skrzyżowanie z ulicą Marynarską. Wytyczono ją między 1934 a 1946 roku266 na osiedlu Pociejewo. Łączy ulice Kierzkową i Dworną. Nazwa ulicy powstała od nazwy zawodu marynarz. Nazwa nie jest motywowana semantycznie, bowiem przy ulicy nie mieszkali marynarze. Powstała dla uczczenia tego zawodu.
11. Kierzkowa widok ogólny od Nowego Osiedla
12. Ulica Kierzkowa widok ogólny od Ulicy Sikorskiego.
13-24. Zabudowania ulicy Kierzkowej od Placu Niepodległości do Ulicy Sikorskiego.
25. Ulica Kierzkowa od Ulicy Sikorskiego w kierunku Ulicy Zdrojowej. Widok ogólny.
26. Ulica Kierzkowa od strony Ulicy Sikorskiego do ulicy Witosa.
27. Skrzyżowanie ulicy Kierzkowej z ulicą Wincentego Witosa. Decyzja o nadaniu takiej nazwy zapadła w czasie obrad MRN w Łomży wdn. 5 maja 1982 roku i została zatwierdzona w uchwale nr XXV/79/82. Ulica znajduje się na osiedlu Pociejewo między ulicami Kierzkową i Sikorskiego. Została utworzona od osobowej nazwy własnej. Wincenty Witos żył w latach 1874-1945. Wywodził się z rodziny rolniczej, a wiedzę zdobywał jako samouk. Korzenie rolnicze na zawsze związały go z warstwą chłopską, wśród której był bardzo popularny. W 1913 r. założył Polskie Stronnictwo Ludowe – „Piast”. Witos był trzykrotnym posłem na sejmach: galicyjskim (1908-14), wiedeńskim (1911-18) oraz polskim po odzyskaniu niepodległości (1919-33). Trzykrotnie obejmował funkcję
28. Ul. Kierzkowa od nr. 61 – 81
29. Ulica Górna od strony Szosy Zambrowskiej. Powstała między 1925 a 1934 r.1 na osiedlu Pociejewo. Łączy się z ulicami: Szymańskiego, Boczną i Sikorskiego. Ulica Górna faktycznie położona jest na terenie o dużym wzniesieniu i jak mówią mieszkańcy, biegnie pod górę.
30. Ulica Stroma i wyżej Łagodna.Jest jedna z najmłodszych ulic w mieście, która powstała 20 listopada 1996 r. zgodnie z uchwałą nr 190/XXXVII/96 RM w Łomży. Położona jest na osiedlu Skarpa w sąsiedztwie ulic: Łagodnej, Zdrojowej i Kierzkowej. Nazwa powstała bezpośrednio od przymiotnika stroma. Bowiem ulica położona jest na terenie o dużym nachyleniu i spadku względem innych ulic.
31. Ulica Kierzkowa od zakrętu w rejonie ulicy Stromej w stronę ulicy Sikorskiego – przed remontem.
32 Ulica Kierzkowa od zakrętu w rejonie ulicy Stromej w stronę ulicy Sikorskiego – po remoncie.
33. Ulica Kierzkowa od ulicy Zdrojowej – przed remontem.
34. Ulica Kierzkowa od ulicy Zdrojowej – po remoncie.
35 Ulica Kierzkowa do ulicy Zdrojowej – po remoncie.
36. Ścieżka rowerowa na ostatnim odcinku od zakrętu w stronę ulicy Zdrojowej.
37. Widok z ulicy Kierzkowej na pobliskie wzgórza.
38 – 45. Zabudowania na dolnym odcinku od ulicy Sikorskiego do ulicy Zdrojowej, oczywiście nie wszystkie są w takim stanie. Przybywa nowych budynków, szczególnie na samym dole ulicy Kierzkowej .
21 comments
Mam pytanie odnosnie zdjecia nr. 4. Czy hotel w tym budynku nazywal sie Bristol? Ja spotkalem sie z nazwa Metropol, czy do tej pory bylem w bledzie?
PS. Obecnosc zdjecia nr. 4 jest mylaca, poniewaz jest on na ul. Gielczynskiej. Domyslam sie, ze pojawilo sie w nawiazaniu do SP. 4, jednak jego obecnosc myli. Szvzegolnie ze w opisie nie ma wzmianki, ze jest on na ul. Gielczynskiej.
Swoja drga bardzo stare zdjecie hotelu ;)
Hotel nazywał się Bristol. Metropol był na rogu ulicy Długiej i Placu Kościuszki. rzeczywiście nie pasowało do ulicy Kierzkowej zdjęcie z ulicy Giełczyńskiej. Więc go usunąłem. Dziękuję za zwrócenie uwagi. Zdjęcie nie takie stare, z ubiegłego roku. Widać nowy szczyt wymurowany po zawaleniu się poprzedniego szczytu.
Do zdjęć 43 i 44.
Widoczny drewniany dom pochodzi z poł.XIX w.
Pierwotnie byl w posiadaniu znanej i majętnej rodziny p.Szabraków,którzy posiadali tu sporą majętność i zabudowania pomiędzy ulicami Górną i Kierzkową.Z jedną z córek tych państwa był żonaty znany adwokat p.Krasowski,który posiadał swoją willę na ulicy Górnej.
W okresie powojennym dom był zasiedlony przez lokatorów z przymusowego zameldowania przez “magistrat”.
W poł.lat 50-siątych XX w.został od p.Szabraków nabyty po połowie przez pp.Kowalewskiego i Morze.P.Kowalewski pracował w straży pożarnej a p.Morze miał niewielkie gospodarstwo.
Wynajmowali też prywatnie pokoje w swoich częściach domu.
Do zdjęcia 42.
Domy z drugiej poł.XIX w.
Po lewej p.Malinowskiego,po prawej p.Farata.
W domu p.Malinowskiego,w widocznej wysokiej suterynie do poł.lat 70-siątych mieszkali lokatorzy.
Brak mieszkań czy też pieniążków na nie to nie tylko bolączka czasów obecnych.
Do zdjęcia 41.
Zabudowania gospodarcze na granicy posesji.Środkowa ściana wspólna.Z lewej podwórko p.Farata,widoczny narożnik jego domu a z prawej podwórko p.Cwaliny.
Bardzo dziękuję za informacje dotyczące ulicy Kierzkowej. Widzę, że zna Pan szczegółowo historię mieszkańców Pociejewa. Proszę o więcej informacji. Z góry dziękuję.
Pięknieje ta “moja” Kierzkowa,ostatnimi laty widocznie odżyła.
Do zdj.nr 1:
Widoczna na zdjęciu kamieniczka na rogu ul.Kierzkowej i Placu Niepodległości należała do familii Kozłowskich,z których dwaj bracia mieli zakład kamieniarski po przeciwnej stronie ulicy.
Przez wiele lat uważani za najlepszych w mieście w swoim fachu,wykonawcy sporej ilości nagrobków na starym cmentarzu w latach powojennych.
Do zdj.27:
Widoczne na zdjęciu,po lewej stronie, zabudowania gospodarcze pp.Karwowskich,którzy po “wyzwoleniu”,lub jak mówią mieszkańcy Pociejewa ” po wygnaniu”,odkupili tą posesję od poprzednich właścicieli pp.Majewskich.W głębi za widoczną stodołą istnieje jeszcze dość stary dom.
Do zdj.38:
Dom pp.Niedźwieckich,mieszkał tu znany na Pociejewie Zygmunt Niedźwiedzki,któremu jedną rękę urwała “damfa” w czasie młócenia zboża.
Do zdj.27:
Wychowalem sie na tej posesji po lewej stronie. Jako chlopiec czesto siadywalem w widocznym “oknie” w chlewku obok stodoly w wpatrywalem sie pociejewo :)
Corka pana Majewskiego (p. Kowalewska) wspominala kiedys ze budynki te byly wybudowane w 1904 roky a podczas okupacji w chlewku byla przechowywana czesc skarbca z katedry.
Do zdj.27::
Czyżby pod nickiem Bolek odezwał się z daleka,zza oceanu pan M.C.,który w latach 70-siątych wychowywał się u p.Karwowskich?
Jeżeli tak,to pozdrawiam Pociejewiaku.
Pozdrowienia dla “pociejewiaka” Slepego Wampira. To wlasnie ten sam Bolek :), a kto kryje sie pod tym Slepym Wampirem?
Bolku,nie sądzisz chyba,że Ślepy Wampir ma ochotę wyjść na światło dzienne.Niezmiernie ceni on sobie półmrok i możliwość obserwacji zdarzeń z dystansu,nie ma więc potrzeby afiszowania się i niech tak pozostanie.
Jeśli mi jednak słudzy doniosą,żeś waćpan popijasz piwko zacne z naszego browaru w ogrodzie swojej siostry,tedy możesz być pewien,że niechybnie się zjawię,aby szklanicą płynu złocistego ku Tobie wznieść toast za gród nasz starodawny i tych co go w sercu mają,chociaż do krajów dalekich dzieje losów ich poniosły.
Tak więc cicho sza,niechaj Ślepy Wampir w pokoju obserwuje,jak ten interesujący portal się rozwija.
Tylko żal Pociejewa,nie jest już takie jak kiedyś,ludzie już też inni…
jeżeli chodzi o zdjecie 28 – nie jest to ulica Górna, wszystkie numery są przypisane do ulicy Kierzkowej
moja prababcia pochodzila z Kierzkowej, a kuzynki babci potruly sie grzybami- chyba matka z corka
Chodzi mi o dom nr. 45 prosiłbym o jego historie
to straszny dom umarła tam rodzina w pożarze straży tam lepiej tam nie chodzić bo jak się tam idzie to zawsze zaczyna padać deszcz
to straszny dom dawid straszy tam gdzy sie tam wchodz pada deszcz urarłe tam 4 dzieci i rodzce w pażarze
Mozliwe kondzio
Do komentarza Nevady z 6 lutego 2012 14:46
Bardzo przepraszam że dopiero teraz naniosłem poprawkę. Faktycznie zabudowania na tej uliczce przypisane są do ulicy Kierzkowej od nr. 61 – 81.