Ulica Krzywe Koło jest prawdopodobnie w miejscu dawnej drogi publicznej, która prowadziła przez Popową Górę, obok kościoła NMP i św. Apostołów (w tym miejscu obecnie klasztor Braci Mniejszych Kapucynów), dalej przez Osiedle Rybaki do portu i mostu na Narwi i łączyła się z Drogą Piątnią i w ówczesnych czasach odgrywała dużą rolę ze względu na swoje położenie.
Dzisiejsza ulica Krzywe Koło zaczyna się obok Hotelu Gromada, prowadzi poprzez Kamienne Schodki, przez ulicę Rybaki, ulicą Żydowską do Narwi.
Z zabytków na tej ulicy (prawie wszystkie zabudowania to zabytki) mamy Dom Pastora, ulica Kapucyńska z XVII-wiecznym brukiem, zespół klasztorny Kapucynów , Kolegium św. Fidelisa, dom w którym mieszkał przyszły Kardynał Stefan Wyszyński, ucząc się w Łomży, Brama Napoleona i Kamienne Schodki. Ulica Krzywe Koło, jest jedna z niewielu ulic w Łomży która nie miała zmienianej nazwy ( nie spotkałem się z taką notatką)
1. Ulica Krzywe Koło przy Hotelu Gromada. Zaznaczona była już ma planie Łomży z 1619 roku
2 . Oddany do użytku w 1974 roku. Pierwsza nazwa Polonez
3. Dom Pastora. Budynek zbudowany na przełomie lat 80 – 90 – tych XIX wieku od 1978 roku do przełomu lat 2005 – 2006 siedziba Muzeum Północno-Mazowieckiego.
4. Ulica Kapucyńska z częściowo zachowanym XVII – wiecznym brukiem, zwana Mostową prowadząca wówczas do portu i mostu na Narwi.
5. Zespół klasztorny składa się z trójskrzydłowego klasztoru z wirydarzem po środku , kościoła barokowego i zabudowań gospodarczych.. Kapucyni zostali sprowadzeni do Łomży w roku 1763 przez Józefa Konstantego Trzaskę, kanonika płockiego i proboszcza kleczkowskiego i zamieszkali w drewnianym klasztorze, który odkupili od benedyktynek. Nowy piętrowy klasztor wzniesiono w latach 1770 – 1772 pod kierunkiem brata zakonnego Emeryka z Neydorfu. W skrzydle północnym drugie piętro dobudowano w latach 1972 – 1974. Zabudowania gospodarcze wzniesiono na przełomie XIX i XX wieku, mur z bramą wjazdową z 1815 roku.
6. Kościół przy klasztorze kapucynów pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej zbudowany w latach 1781 – 1798, wg projektu architekta Tańskiego.
W 1798 r. biskup płocki Onufry Szembek dokonał konsekracji świątyni i ołtarzy. W latach 1856-58 dobudowano kaplicę od strony wschodniej.
Kościół zbudowany jest na planie prostokąta, złożony z dwuprzęsłowej nawy i jednoprzęsłowego prezbiterium. Wewnątrz znajduje się późnobarokowy ołtarz główny i trzy ołtarze boczne, również późnobarokowe. Fasada płaska, trójdzielna.
7. Dziedziniec przed fasadą na planie elipsy w 1815 r. otoczono murem tynkowanym, nad bramą umieszczono figurkę Matki Boskiej, którą w 1859 r. zastąpiono dużą figurą Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej postawionej na środku dziedzińca, ufundowaną z ofiar wiernych. Podczas okupacji sowieckiej młody polski komunista strącił figurze głowę – uszkodzenie naprawiono, jak relacjonuje ojciec Atanazy Niziołek. Na jej miejscu w 1966 r. umieszczona została figura Matki Bożej Częstochowskiej dłuta Ferdynanda Jarochy, zaś poprzednią przyniesiono przed klasztor do ogrodu.
8. Poprzednia figura Matki Boskiej w klasztornym ogrodzie.
9. Szkoła dawne kolegium św. Fidelisa, zbudowane w 1925 roku, po odzyskaniu niepodległości w 1945 zostało zabrane przez władze państwowe, kapucyni mieli do dyspozycji sam klasztor i kościół. Kolegium św. Fidelisa w pierwszych latach powojennych służyło na szpital, później zajęte było przez szkołę zawodową. W 1952 r. urządzono w klasztorze częściowo, a w 1959 całkowicie prowincjonalne zakonne studium filozoficzno-teologiczne, czyli wyższe seminarium, które na początku lat siedemdziesiątych zostało z powrotem przeniesione do klasztoru lubelskiego. Teraz mieści się w tym budynku Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, oraz Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. Bogdana Jańskiego.
10. Kamienne schodki wieczorową porą.
11. Kamienne schodki widok od strony ulicy Rybaki. Kamienne schody – wybudowane w 1900 r. Łączą dwie części ul. Krzywe Koło (wyższą – na skarpie niedaleko Starego Rynku i niską – przy ul. Rybaki w dolinie rzeki Narew. W parterowym domku na szczycie przy schodkach mieszkał przyszły Prymas Kardynał Stefan Wyszyński ucząc się w Łomży.
12. Brama Napoleona – wejście do domu, w którym podobno zatrzymał się Napoleon prowadząc wojska na Moskwę. Brama znajduje się u szczytu Kamiennych schodów.
13. Widok na ulicę Krzywe koło od strony kamiennych schodów.
14. Widok na ulicę Krzywe Koło od ulicy Radzieckiej w stronę hotelu.
15. Widok na kamienicę Stary Rynek 8 tylko od strony ulicy Krzywe Koło.
16. Ulica Krzywe Koło od strony ulicy Rybaki.
2 comments
Ulica jest na planie z 1619 roku, dom Pastora – plebania został wybudowany na przełomie lat 80 – 90 XIX wieku, bruk na ulicy Kapucyńskiej XVII czy XVIII wiek, patrz ul. Kapucyńska
Dzięki. Poprawki do ulicy Krzywe koło naniesione.