W południowo – wschodniej części Starego Rynku w kierunku wschodnim odchodzi ulica Senatorska. Ulica Senatorska łączy obecnie Stary Rynek z obecną ulicą Generała Sikorskiego (dawniej Szosą Obwodową). W XVI wieku Senatorska kończyła się w miejscu gdzie w tej chwili jest III LO. Przed II wojną światową był to szpital żydowski. W XVI wieku w tym miejscu znajdował się Zamek Królewski, a ulica Senatorska kończyła się na głównej bramie wjazdowej do Zamku. Zamek ciągnął się od skarpy, aż do tego miejsca, gdzie jest obecnie Klasztor Benedyktynek. W czasie II wojny światowej ulica Senatorska była od południa ulicą graniczną Żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej( getta żydowskiego). Dla upamiętnienia tamtych wydarzeń od strony Starego Rynku, gdzie znajdowała się brama główna getta, a jeszcze wcześniej Wielka Synagoga żydowska zniszczona w 1939 roku, umieszczona na ścianie jednego z budynków tablicę pamiątkową z brązu z napisem w języku hebrajskim: Wiecznej pamięci Żydów Ziemi Łomżyńskiej. Obecnie na ulicy Senatorskiej przeważa zabudowa parterowa, z wyjątkiem kilku kamienic przedwojennych i kilku budynków wielokondygnacyjnych wybudowanych po wojnie od strony Starego Rynku. Na samym dole, jest jeszcze budynek obecnego Urzędu Statystycznego, przedtem Szpitala Zakaźnego.
1. Ulica Senatorska od strony Starego Rynku.
2. Ulica Senatorska od ulicy Jana z Kolna w dół.
3. Ulica Senatorska od Placu Zielonego w górę. Zaznaczony strzałką były budynek Szpitala Zakaźnego. Obecnie Urząd Statystyczny.
4. Ulica Senatorska od ulicy Sikorskiego w stronę Starego Rynku.
5. Senatorska 7. Kamienica z początku XX wieku, o którą toczyła spór z władzami Łomży Gmina Żydowska.
6. Senatorska 9. Kamienica z początku XX wieku, jak numer wskazuje obok poprzedniej.
7. W tym miejscu była Główna Brama Wejściowa do Getta Żydowskiego.
8, 9. Tablica pamiątkowa po eksterminacji Żydów w getcie łomżyńskim.
10. Były szpital żydowski. Wygląd pierwotny
11. Szpital żydowski. Wygląd po działaniach wojennych .
12. Przebudowany Szpital Żydowski. Obecnie III LO.
13. Widok Senatorskiej z 1915 roku.
14. Wielka Synagoga Żydowska powstała w latach 1878-1889 w południowo-wschodnim narożu rynku w Łomży, na rogu dzisiejszej ulicy Giełczyńskiej i Senatorskiej, częściowo na terenie zajmowanym niegdyś przez dwór książąt mazowieckich (a później królewski). Zburzona przez Niemców w czasie II wojny światowej dziś nie istnieje.
3 comments
Zapraszam do obejżenia filmu z archiwum http://www.tvlomza.pl/archiwum
Łomżyńscy Żydzi
/2008-08-11/ reportaż
– Spotkanie sentymentalne
Dzięki za linka do reportażu o łomżyńskich Żydach. Pamiętają o Łomży, bo była to ich Mała Ojczyzna
…tak by wyglądał Stary Rynek (w szkicu)