Pomnik – Głaz Tadeusza Kościuszki

W 1917 r. na Nowym Rynku ustawiono głaz pamiątkowy z napisem : Tadeuszowi Kościuszce W 100 rocznicę zgonu Ziemia Łomżyńska 15 X 1817 r.-15 X 1917 r.  dla uczczenia setnej rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki, przy okazji zmieniono nazwę Nowego Rynku na plac Tadeusza Kościuszki, który istnieje do dziś. Plac usytuowany jest w Centrum.

Powstał na początku XVII wieku, kiedy to na terenach dawnego folwarku miejskiego wytyczono w kierunku zachodnim Nowe Miasto, w tym także Nowy Rynek. Tu mieściło się królestwo plotek, intryg i miłosnych ewolucji. Był to jeden z najlepiej utrzymywanych placów miasta.  Rozchodzi się od niego kilka głównych ulic miasta: Piękna, Wojska Polskiego, al. Legionów, Długa, Rządowa i Zjazd.  W latach 20-tych XIX wieku Nowy Rynek zabudowano murowanymi budynkami parterowymi i piętrowymi.

Plac Kościuszki dzisiejszy kształt uzyskał w na początku lat 60-tych XX wieku (1964 rok) W czasie wojny zabudowa Placu Kościuszki został całkowicie zniszczona. Zabudowa, która w tej chwili jest na Placu Kościuszki ( oprócz początku ulicy Długiej) to zabudowa powojenna.

Patron,Tadeusz Kościuszko żył w latach 1746-1817. Pochodził z niezamożnej rodziny szlacheckiej, ale udało mu się ukończyć Szkołę Rycerską w Warszawie, a także inżynierię wojskową w Paryżu. Już jako generał wsławił się w woj.-nie o niepodległość Stanów Zjednoczonych, gdzie odniósł zwycięstwo pod Saratogą. W 1784 r. powrócił do kraju, a w 1788 r. został generałem wojsk koronnych. Za zwycięstwa nad Rosjanami w 1792 roku w bitwach pod Zieleńcami i Dubienką otrzymał order Virtuti Militari. W 1794 r. stanął na czele powstania zwanego insurekcją kościuszkowską, dla którego pozyskał chłopów. Wygrał bitwę z Rosjanami pod Racławicami, a następnie został ranny w kolejnym starciu pod Maciejowicami, w wyniku czego dostał się do rosyjskiej niewoli. Uwolniono go w listopadzie 1796 r., po czym Kościuszko wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Powrócił do Europy w 1806 roku, ale nie widząc możliwości utworzenia niepodległego państwa polskiego w granicach przedrozbiorowych, nie angażował się już w sprawy polityczne. Bohater dwóch narodów: polskiego i amerykańskiego zmarł w Solurze w Szwajcarii, a zwłoki jego .spoczywają na Wawelu.

1. Pomnik – głaz obecnie.

2. Plac Kościuszki i widoczny Pomnik – głaz od strony zachodniej.

3. Pomnik – głaz w latach 60-tych.

4. Plac Kościuszki i pomnik – głaz, rok 1918 .