historialomzy.pl
  • Kontakt Messenger
  • Kategorie
    • Zagadki
    • Miasta
      • Łomża
      • Drozdowo
      • Nowogród
      • Śniadowo
      • Jeziorko
      • Sławiec
    • Wspomnienia
      • Ludzie
      • Jan Paweł II
    • Wojsko
    • Okruchy Historii
      • Wspólna Praca
      • II wojna światowa
      • Rekonstrukcje
      • Powstanie styczniowe
      • ŁTW
    • Kultura Ludowa
      • Gmina Jedwabne
      • Gmina Miastkowo
      • Gmina Nowogród
      • Gmina Piątnica
      • Gmina Przytuły
      • Gmina Śniadowo
      • Gmina Wizna
      • Gmina Zbójna
      • Gmina Łomża
    • Zabytki
      • Kościoły
      • Pomniki
      • Ulice
      • Budowle
    • Poezja
    • Redakcyjne
  • Książki
    • Kronika Panien Benedyktynek
    • Stefan Wyszyński Prymas Polski
    • Chrystus Wczoraj, Dziś, Zawsze
    • Czarne Lata
    • Historia leśnej polany
    • Filip Sulimierski – słownik
    • Harcerstwo
      • Harcerstwo Tom I
      • Harcerstwo Tom II
  • Redakcja
    • Redaktorzy
    • Regulamin
    • Media o nas
    • Wolontariusze
    • Zaloguj
  • Polecane
    • Nazwiska łomżyńskie
    • Łomża mojego dzieciństwa
    • Ziemia Łomżyńska i jej mieszkańcy w latach 1944-1956
    • Jeziorko – Historia leśnej polany
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
    • Dzieje Łomży. Tysiącletnie.
    • Historia kołem się toczy
    • Wspomnienia łomżyniaka
    • Harcerstwo Łomżyńskie Wczoraj i Dziś
    • Czas przeszły. Wspomnienia
    • Łomżyńskie Towarzystwo Wioślarskie
    • Lokacja Łomży
    • Czarne Lata na Łomżyńskiej Ziemi
    • Moja Łomża
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
Wyróżnienia Serwisu:
Doroczna Nagroda FRDL 2012 pod patronatem Narodowego Centrum Kultury i Polskiego Komitetu ds. UNESCO
Nagroda Prezydenta Łomży w Dziedzinie Kultury 2015
Honorowa Odznaka za zasługi Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów
Grupa do rozmów na FB
Grupa HistoriaLomzy na FB
OBSERWUJ NAS
0
0
Kontakt
Serwis Historyczny Ziemi Łomżyńskiej Serwis Historyczny Ziemi Łomżyńskiej
0
0
historialomzy.pl
  • Home
  • Kategorie
    • Zagadki
    • Miasta
      • Łomża
      • Drozdowo
      • Nowogród
      • Śniadowo
      • Jeziorko
      • Sławiec
    • Wspomnienia
      • Ludzie
      • Jan Paweł II
    • Wojsko
    • Okruchy Historii
      • Wspólna Praca
      • II wojna światowa
      • Rekonstrukcje
      • Powstanie styczniowe
      • ŁTW
    • Kultura Ludowa
      • Gmina Jedwabne
      • Gmina Miastkowo
      • Gmina Nowogród
      • Gmina Piątnica
      • Gmina Przytuły
      • Gmina Śniadowo
      • Gmina Wizna
      • Gmina Zbójna
      • Gmina Łomża
    • Zabytki
      • Kościoły
      • Pomniki
      • Ulice
      • Budowle
    • Poezja
    • Redakcyjne
  • Książki
    • Kronika Panien Benedyktynek
    • Stefan Wyszyński Prymas Polski
    • Chrystus Wczoraj, Dziś, Zawsze
    • Czarne Lata
    • Historia leśnej polany
    • Filip Sulimierski – słownik
    • Harcerstwo
      • Harcerstwo Tom I
      • Harcerstwo Tom II
  • Redakcja
    • Redaktorzy
    • Regulamin
    • Media o nas
    • Wolontariusze
    • Zaloguj
  • Polecane
    • Nazwiska łomżyńskie
    • Łomża mojego dzieciństwa
    • Ziemia Łomżyńska i jej mieszkańcy w latach 1944-1956
    • Jeziorko – Historia leśnej polany
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
    • Dzieje Łomży. Tysiącletnie.
    • Historia kołem się toczy
    • Wspomnienia łomżyniaka
    • Harcerstwo Łomżyńskie Wczoraj i Dziś
    • Czas przeszły. Wspomnienia
    • Łomżyńskie Towarzystwo Wioślarskie
    • Lokacja Łomży
    • Czarne Lata na Łomżyńskiej Ziemi
    • Moja Łomża
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
Ulice Łomży
  • Stary Rynek 1
    Łomża. Stary Rynek
    • 13.01.09
  • Sienkiewicza 2
    Łomża. Ulica Henryka Sienkiewicza
    • 26.02.09
  • Szkolna od Dwornej 3
    Łomża. Ulica Szkolna
    • 26.04.11
  • 4
    Łomża. Ulica Senatorska
    • 16.01.09

Szukamy osób do prowadzenia i rozwijania serwisu. Jeżeli masz chęci oraz czas pomóc zapraszamy do kontaktu z redakcją.

Wyróżnienia Serwisu:
Doroczna Nagroda FRDL 2012 pod patronatem Narodowego Centrum Kultury i Polskiego Komitetu ds. UNESCO
Nagroda Prezydenta Łomży w Dziedzinie Kultury 2015
Honorowa Odznaka za zasługi Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów
  • Wojsko

Schrony bojowe – odcinek Szablak

  • Mariusz Patalan
  • 22 marca 2009
  • One comment
Total
0
Shares
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Po mobilizacji alarmowej 23 marca do Nowogrodu skierowano 3. kstrz/I/33. pp (por. Aleksander Siejak) z Łomży, która zabezpieczała przeprawy niemal do wybuchu wojny. Jednocześnie rozpoczęto studia terenowe, będące wstępem do budowy ciężkich schronów bojowych. Prace koordynowało Kierownictwo Robót Fortyfikacyjnych nr 20 (dowódca nieznany), a prowadzili je żołnierze 33. pp, saperzy 18. bsap, oddziały Junackich Hufców Pracy (JHP), a w późniejszym okresie także cywilni ochotnicy. Prawdopodobnie równolegle z budową fortyfikacji ciężkich (od czerwca) ruszyły także prace przy schronach lekkich na pododcinku łącznikowym Szablak-Jednaczewo. Według Polskich Sił Zbrojnych… zamierzano wznieść ich 51. Trudno jest ustalić rzeczywistą liczbę ukończonych schronów ciężkich i lekkich, jako że niemal wszystkie zostały wysadzone przez Niemców w 1944 roku. Badania terenowe potwierdziły istnienie 2 schronów pozornych i 8 lekkich oraz 2 fundamentów.

Nocą 30/31 sierpnia 3. kstrz wróciła do Łomży, zaś na jej miejsce przybył nowo zmobilizowany III/33. pp (mjr Józef Sikora), wraz ze sprowadzoną z Polesia kompanią forteczną kpt. Eugeniusza Kordiaczyńskiego. Fortyfikacje lekkie miał zaś najprawdopodobniej obsadzić 2. batalion ckm i broni towarzyszącej, który zgodnie z Planem Mobilizacyjnym „W” mobilizowany był w 36. pp w Warszawie, zaś zgodnie z Planem Operacyjnym „Zachód” skierowany miał zostać w pas działania 18. DP. Batalion jednak nie dotarł tam i w ogóle nie uczestniczył w działaniach wojennych jako zwarta jednostka. Na pododcinek łącznikowy skierowano więc ostatecznie niepełny II/33. pp (mjr Władysław Święcicki), którego 5. kstrz (por. Adam Łempicki) obsadziła rejon Jednaczewa, 6. kstrz (ppor. rez. Karol Łupiński) – odcinek Mątwica-Kupiski, zaś stanowiska w schronach zajęła zapewne 2. kckm (kpt. Jan Jastrzębski). Niemiecka 21. DP (gen. por. Kuno-Hans von Both) skoncentrowała gros swych sił na północnym brzegu 7 września i wieczorem tego dnia przeprowadziła nieudany atak frontalny na lewe skrzydło odcinka, którego broniły ciężkie schrony bojowe. Od dwóch dni zerwane były już mosty na Narwi i Pisie. Następnego dnia walki rozgorzały także w rejonie Szablaka – po ciężkim bombardowaniu lotniczym Niemcy wdarli się w głąb polskiej obrony i zajęli wzg. 133 między Nowogrodem a Mątwicą. Na przedpolu pododcinka jednaczewskiego Niemcy skupili zaś pewną ilość środków przeprawowych, ale zanim zdążyli ich użyć, zniszczył je ogień artyleryjski 8/III/18. pal. Wobec braku nacisku nieprzyjaciela, ppłk Stanek rozkazał 6. kstrz przegrupować się do Szablaka i wzmocnić zdezorganizowane oddziały, zaś 5. kstrz bez 1. plutonu – wykonać kontratak na wzg. 133. Śmiałe natarcie, prowadzone osobiście przez dowódcę kompanii, zlikwidowało całkowicie niemiecki przyczółek. 9 września Niemcy skupili ogień artyleryjski na Nowogród i okoliczne schrony ciężkie, których załogi zmuszano do wycofywania się ogniem na wprost z dział p-lot i p-panc. Do wieczora opanowany był już nowy przyczółek w rejonie miasta. Rano 10 września Niemcy atakowali miasto od czoła, a jednocześnie przebijali się przez linię ciężkich schronów, w celu przeskrzydlenia Nowogrodu od wschodu. Na Polu Chwały polegli wówczas dowódca kompanii fortecznej – kpt. Kordiaczyński oraz dowódca jednego z plutonów fortecznych – por. Mieczysław Jarzyna. Zdziesiątkowany III/33. pp wycofał się na polową linię obronną, biegnącą przez południowe przedmieścia Nowogrodu. Mimo zdobycia kolejnego przyczółka pod Szablakiem i zepchnięcia II/33. pp Niemcom nie udało się przerwać polskiej linii obronnej – batalion obsadził Mątwicę i utrzymywał łączność z III/33. pp. Po południu do batalionów 33. pp dołączył wycofany spod Ostrołęki 42. pp. Natarcie I/42. pp na Nowogród załamało się wskutek niemieckiego ognia artyleryjskiego i bombardowania lotniczego. Ponowił je II/42. pp – dotarł do przedmieść i nawiązał łączność z III/33. pp. Wówczas III/42. pp uderzył na Mątwicę i Szablak, a w ślad za nim podążył I/42. pp. Przewaga Niemców była jednak zbyt duża – nie udało się ich wyprzeć z południowego brzegu Narwi. Wieczorem dowódcy 33. pp i 42. pp otrzymali rozkazy odwrotu, które następnie przekazali podległym batalionom. W rejonie Mątwicy miała pozostać przez 9/42. pp, pozorując działania obronne i osłaniając odwrót. Rano 11 września na jej pozycje spadły pociski artyleryjskie, poczym ruszyło niemieckie natarcie. Mimo ciężkich strat, udało jej się jednak oderwać od nieprzyjaciela i dołączyć do macierzystego pułku. Rejon Nowogrodu na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow przypał w udziale Rosjanom. Z okresu 1939-1941 datują się wykonane pospiesznie naprawy polskich schronów, polegające na uzupełnieniu ubytków betonu w ścianach czołowych schronów ciężkich, wyraźnie widoczne do dnia dzisiejszego. Cały odcinek włączony został bowiem przez Rosjan do Zambrowskiego Rejonu Umocnionego tzw. Linii Mołotowa.

8 schronów, 2 fundamenty

szablak
fot. 10
obsart
fot. 9
szablak1a
fot. 8
szablak1
fot. 7
szablak2
fot. 6
szablak3sz
fot. 5
srdwa
fot. 4
szablak4
fot. 3
trart
fot. 2
szablak5
fot. 1

fot. 1 Schron nr 1, usytuowany na północno-wschodnim zboczu Lepackiej Góry. Jednostronny prawy, krzyżujący swój ogień ze schronem nr 3. Ruina – wysadzony przez Niemców w 1944.

fot. 2 Schron nr 2, tradytor artyleryjski dla armaty 75 mm (ruina – wysadzony przez Niemców w 1944). Widok w kierunku. w którym prowadzony był ostrzał (przedpole schronów nr 5, 6, 7).

fot. 3 Schron nr 3, usytuowany w południowo-zachodnim narożu lasu na zachód od Szablaka. Jednostronny lewy, krzyżujący swój ogień ze schronem nr 1. Ruina – wysadzony przez Niemców w 1944.

fot. 4 Pozostałości ze schronu nr 4 wykorzystano do wzniesienia ścian budynku gospodarczego.

fot. 5 Schron nr 5, usytuowany na zboczu skarpy na północ od Dworku. Prawdopodobnie jednostronny prawy. Ruina – wysadzony przez Niemców w 1944. Schron stał w widocznym na pierwszym planie zagłębieniu i pokrywał ogniem widoczną w głębi dolinę Lepackiej Strugi.

fot. 6 Schron nr 6, usytuowany przy drodze u podnóża skarpy, między Mątwicą a Dworkiem. Prawdopodobnie jednostronny prawy, krzyżujący swój ogień ze schronem nr 7. Ruina – wysadzony przez Niemców w 1944.

fot. 7 Schron nr 7, usytuowany przy drodze u podnóża skarpy, między Mątwicą a Dworkiem. Jednostronny lewy. Ruina – wysadzony przez Niemców w 1944. Na zdjęciu widoczna ściana czołowa i ucho.

fot. 8 Drugie ujęcie schronu nr 7.

fot. 9 Ruina schronu obserwacyjnego artylerii nr 8. Służył do korygowania ognia prowadzonego ze schronu nr 2. Zapewne posiadał urządzenia łączności telefonicznej i ( lub) optycznej.

fot. 10 Mapa umiejscowienia.

Opracowali: Szymon Kucharski, Piotr Kurzawa, Waldemar Nadolny
„Samodzielna Grupa Operacyjna NAREW”

www.schrony1939.fortyfikacje.pl
Copyright © Zabrania się wykorzystania materiałów z tego artykułu bez zgody autorów
.
Mariusz Patalan

Wydawca czasopisma internetowego historialomzy.pl. Admin i Redaktor Serwisu Historycznego Ziemi Łomżyńskiej. Masz jakieś ciekawe zdjęcia, pomysł na artykuł lub chcesz dołączyć do Redakcji? Napisz do nas.

Powiązane tagi
  • 1939
  • ckm
  • garnizon
  • koszary
  • Samodzielna Grupa Operacyjna
  • schrony
  • SGO Narew
  • Szablak
  • szwadron
Poprzedni post
czart3a
  • Wojsko

Schrony bojowe – odcinek Czartoria

  • Mariusz Patalan
  • 21 marca 2009
Czytaj artykuł
Następny post
lomza1
  • Wojsko

Schrony bojowe – odcinek Łomża

  • Mariusz Patalan
  • 25 marca 2009
Czytaj artykuł
Może Ci się spodobać
Mapa Ikonka
Czytaj artykuł
  • Wojsko

95 rocznica wyzwolenia Łomży w 1920 roku.

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 22 sierpnia 2015
306 058
Czytaj artykuł
  • ŁBH
  • Wojsko

Tablica Pamięci „Komendanta” Piłsudskiego

  • Wojciech Winko
  • 14 maja 2015
Jednostka Wojskowa
Czytaj artykuł
  • Łomża
  • Wojsko

24. DYWIZJA PIECHOTY

  • Maciej Tchórzewski
  • 14 grudnia 2014
Ikonka
Czytaj artykuł
  • Wojsko

Ośrodek Sapersko Pionierski 18. Dywizji Piechoty

  • Maciej Tchórzewski
  • 22 listopada 2014
Piątnica_33Pułk
Czytaj artykuł
  • Gmina Piątnica
  • Wojsko

Pamięci Żołnierzy 33 pułku piechoty

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 25 kwietnia 2013
Czytaj artykuł
  • ŁBH
  • Wojsko

Legionowa Wigilia A.D. 2012

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 22 grudnia 2012
1 comments
  1. Łukasz pisze:
    18 października 2009 o 14:12

    Artykuł bardzo interesujący,wszystko dokładnie opisane, świetne fotki.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Golden Pixel | historialomzy.pl | copyright © 2023

Wprowadź słowa kluczowe wyszukiwania i naciśnij Enter.

Strona korzysta z ciasteczek. Zapoznaj się z Polityką prywatności.ZgodaPolityka prywatności