historialomzy.pl
  • Kontakt Messenger
  • Kategorie
    • Zagadki
    • Miasta
      • Łomża
      • Drozdowo
      • Nowogród
      • Śniadowo
      • Jeziorko
      • Sławiec
    • Wspomnienia
      • Ludzie
      • Jan Paweł II
    • Wojsko
    • Okruchy Historii
      • Wspólna Praca
      • II wojna światowa
      • Rekonstrukcje
      • Powstanie styczniowe
      • ŁTW
    • Kultura Ludowa
      • Gmina Jedwabne
      • Gmina Miastkowo
      • Gmina Nowogród
      • Gmina Piątnica
      • Gmina Przytuły
      • Gmina Śniadowo
      • Gmina Wizna
      • Gmina Zbójna
      • Gmina Łomża
    • Zabytki
      • Kościoły
      • Pomniki
      • Ulice
      • Budowle
    • Poezja
    • Redakcyjne
  • Książki
    • Kronika Panien Benedyktynek
    • Stefan Wyszyński Prymas Polski
    • Chrystus Wczoraj, Dziś, Zawsze
    • Czarne Lata
    • Historia leśnej polany
    • Filip Sulimierski – słownik
    • Harcerstwo
      • Harcerstwo Tom I
      • Harcerstwo Tom II
  • Redakcja
    • Redaktorzy
    • Regulamin
    • Media o nas
    • Wolontariusze
    • Zaloguj
  • Polecane
    • Nazwiska łomżyńskie
    • Łomża mojego dzieciństwa
    • Ziemia Łomżyńska i jej mieszkańcy w latach 1944-1956
    • Jeziorko – Historia leśnej polany
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
    • Dzieje Łomży. Tysiącletnie.
    • Historia kołem się toczy
    • Wspomnienia łomżyniaka
    • Harcerstwo Łomżyńskie Wczoraj i Dziś
    • Czas przeszły. Wspomnienia
    • Łomżyńskie Towarzystwo Wioślarskie
    • Lokacja Łomży
    • Czarne Lata na Łomżyńskiej Ziemi
    • Moja Łomża
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
Wyróżnienia Serwisu:
Doroczna Nagroda FRDL 2012 pod patronatem Narodowego Centrum Kultury i Polskiego Komitetu ds. UNESCO
Nagroda Prezydenta Łomży w Dziedzinie Kultury 2015
Honorowa Odznaka za zasługi Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów
Grupa do rozmów na FB
Grupa HistoriaLomzy na FB
OBSERWUJ NAS
3K
9
Kontakt
Serwis Historyczny Ziemi Łomżyńskiej Serwis Historyczny Ziemi Łomżyńskiej
3K
9
historialomzy.pl
  • Home
  • Kategorie
    • Zagadki
    • Miasta
      • Łomża
      • Drozdowo
      • Nowogród
      • Śniadowo
      • Jeziorko
      • Sławiec
    • Wspomnienia
      • Ludzie
      • Jan Paweł II
    • Wojsko
    • Okruchy Historii
      • Wspólna Praca
      • II wojna światowa
      • Rekonstrukcje
      • Powstanie styczniowe
      • ŁTW
    • Kultura Ludowa
      • Gmina Jedwabne
      • Gmina Miastkowo
      • Gmina Nowogród
      • Gmina Piątnica
      • Gmina Przytuły
      • Gmina Śniadowo
      • Gmina Wizna
      • Gmina Zbójna
      • Gmina Łomża
    • Zabytki
      • Kościoły
      • Pomniki
      • Ulice
      • Budowle
    • Poezja
    • Redakcyjne
  • Książki
    • Kronika Panien Benedyktynek
    • Stefan Wyszyński Prymas Polski
    • Chrystus Wczoraj, Dziś, Zawsze
    • Czarne Lata
    • Historia leśnej polany
    • Filip Sulimierski – słownik
    • Harcerstwo
      • Harcerstwo Tom I
      • Harcerstwo Tom II
  • Redakcja
    • Redaktorzy
    • Regulamin
    • Media o nas
    • Wolontariusze
    • Zaloguj
  • Polecane
    • Nazwiska łomżyńskie
    • Łomża mojego dzieciństwa
    • Ziemia Łomżyńska i jej mieszkańcy w latach 1944-1956
    • Jeziorko – Historia leśnej polany
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
    • Dzieje Łomży. Tysiącletnie.
    • Historia kołem się toczy
    • Wspomnienia łomżyniaka
    • Harcerstwo Łomżyńskie Wczoraj i Dziś
    • Czas przeszły. Wspomnienia
    • Łomżyńskie Towarzystwo Wioślarskie
    • Lokacja Łomży
    • Czarne Lata na Łomżyńskiej Ziemi
    • Moja Łomża
    • Miejsce Pamięci Narodowej w Jeziorku
Ulice Łomży
  • wiejska24 1
    Łomża. Ulica Wiejska
    • 26.01.09
  • Ulica Długa w 1916 r 2
    Łomża. Ulica Długa
    • 19.01.09
  • Wojska Polskiego 3
    Łomża. Ulica Wojska Polskiego
    • 21.04.09
  • ogrodowa-6 4
    Łomża. Ulica Ogrodowa
    • 29.01.09

Szukamy osób do prowadzenia i rozwijania serwisu. Jeżeli masz chęci oraz czas pomóc zapraszamy do kontaktu z redakcją.

Wyróżnienia Serwisu:
Doroczna Nagroda FRDL 2012 pod patronatem Narodowego Centrum Kultury i Polskiego Komitetu ds. UNESCO
Nagroda Prezydenta Łomży w Dziedzinie Kultury 2015
Honorowa Odznaka za zasługi Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów
  • Wspomnienia

Wincenty Lutosławski. Mądrość i Inteligencja

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 28 grudnia 2015
  • No comments
Total
0
Shares
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Link do pierwszego artykułu Wincentego Lutosławskiego rozpoczynającego ten cykl publikacji:
https://historialomzy.pl/wincenty-lutoslawski-wielki-francuz/

Mądrość i Inteligencja

Zachodzi w życiu współczesnem pewien konflikt między inteligencją a rozumem, czyli mądrością. Inteligencja dotyczy świata materjalnego i ćwiczy się na interpretacji wrażeń zmysłowych, podczas gdy mądrość odnosimy do świata duchowego i decyzyj moralnych. Im zawilsze są warunki życia materjalnego, tern większą rolę odgrywa inteligencja specjalistów, którzy rozwiązują zagadnienia szczegółowe i toną w nich.
Więc lekarz, aby w swym zawodzie się doskonale wyćwiczyć, myśli ustawicznie o medycynie, prawnik o prawie, inżynier o technice, rolnik o roli. Ci sami ludzie, którzy dają dowody niepospolitej bystrości umysłu w kwestjach szczegółowych, dotyczących ich zawodu, okazują niesłychaną naiwność i bezmyślność, gdy są zmuszeni wznieść się ponad zwykły poziom swych myśli i decydować o kwestjach ogólniejszych polityki, religji lub filozofji. Wynika to stąd, że ci ludzie nie mieli nigdy czasu na doświadczenie wewnętrzne, ustawicznie borykając się z doświadczeniem zewnętrznem i nie nauczyli się namyślać nad kwestjami duchowemi: więc biernie przyjmują opinje panujące w sekcie lub partji, do której zostali wciągnięci.
W ten sposób inteligencja, a raczej praktyczne zastosowanie inteligencji do kwestyj szczegółowych i ciągłość wysiłku w tym kierunku tłumi życie duchowe i fałszuje pogląd na całość życia i bytu, pozbawiając ludzi syntetycznego rozumu czyli mądrości. Zaradzić mogłoby temu rozpowszechnienie prawdziwej filozofji, dającej trafny pogląd na świat i stosującej zasady tego poglądu do poszczególnych zagadnień życiowych. Lecz i w zakresie filozofji specjaliści bywają narażeni na pokusę zagrzebania się w szczegółach świata zewnętrznego, gdyż tu najłatwiej spostrzec coś zupełnie nowego, co zajmie inteligencję a nie rozwinie mądrości.
Większość filozofów tonie w zagadnieniach historycznych, logicznych lub psychologicznych, odkładając syntezę w nieskończoność. Podobnie postępują ci ludzie, którzy za cel sobie stawiają zrobienie ogromnego majątku i odkładają umiejętne i mądre użycie pieniędzy do nieokreślonego terminu, kiedy już dosyć uzbierają. Co dziś wydaje się dużo, jutro wyda się za mało i często bogacz umiera, uważając się jeszcze za nędzarza. Tak samo uczony specjalista w miarę jak rośnie materja faktów i spostrzeżeń, coraz to mniej się czuje przygotowanym do syntezy, coraz to więcej jej się obawia i utożsamia wiedzę i naukę z gromadzeniem materjałów.
Czyż zatem potrzeba syntezy byłaby urojoną, a usiłowanie syntezy czyżby dowodziło braku inteligencji? Temu przeczy fakt olbrzymiego wpływu, jaki na myśli i czyny ludzkie wywarli myśliciele syntetyczni tego typu co Platon, Arystoteles, Plotyn, Augustyn, Tomasz, Kartezjusz, każdy z nich posługiwał się pewnym ograniczonym materjałem dla swej syntezy, a jednak powiększenie wielokrotne materjału doświadczenia ludzkiego nie niszczyło ram syntezy i zwolennicy każdego wielkiego myśliciela mogli szersze swoje doświadczenie w ramach jego syntezy pomieścić.
Inteligentni specjaliści znajdują pełne zadowolenie w ćwiczeniu swej inteligencji na szczegółach i obchodzą się łatwiej bez syntezy niż mniej uzdolnione jednostki, które się tak nie specjalizują. To znów wytwarza pozór, jakoby szukanie syntezy było dowodem braku inteligencji. Dlatego wielki myśliciel daje zwykle miarę swego umysłu w rozwiązywaniu zagadnień szczegółowych, które mogą być ocenione przez specjalistów, jak np. teorja optyczna Kartezjusza. Lecz najprzenikliwsza inteligencja zawodowa, wyćwiczona na szczegółach, nie jest żadną gwarancją prawdziwej mądrości, sięgającej po za szczegóły i ponad wszelkie szczegóły do zrozumienia istoty Bytu i życia.
Nawzajem prawdziwy mędrzec nie koniecznie jest inteligentnym i czasem nawet gardzi inteligencją. Taki rozbrat między inteligencją a mądrością najwięcej szkodzi tym zwykłym śmiertelnikom, którzy się nie odznaczają ani niepospolitą inteligencją, ani też głęboką mądrością. Oni nie są dosyć przejęci szczegółami, aby na nich poprzestać, a sami nie są w stanie sformułować syntezy, do której tęsknią. Więc często dają się uwieść mędrkom, którzy mędrców udają.
Na to, aby prawdziwa mądrość zapanowała w życiu religijnem i politycznem i rozsądziła spory między sektami i partjami, trzeba połączenia inteligencji z mądrością i zapłodnienia inteligencji przez mądrość. Na pozór nie zależy to wcale od nas. Ale od ogółu jednak zależą pewne warunki, umożliwiające rozpowszechnienie prawdziwej mądrości.
Jednym z takich warunków jest ogólne wyćwiczenie logiczne, pozwalające nam odróżnić to, co wiemy, od tego, czego nie wiemy. Gdyby wszyscy posiadali takie wyćwiczenie, uniknęlibyśmy wielu bezpłodnych sporów i wielu fałszywych proroków. Logika powinna być obowiązującą nie tylko dla słuchaczy humanistyki, ale także dla przyszłych lekarzy, prawników i księży, a nawet dla artystów.
Innym warunkiem mądrości w życiu społecznem jest powszechne rozbudzenie świadomości narodowej, która zmusza nawet najinteligentniejszych specjalistów zawodowych do myślenia o pewnych ogólnych zagadnieniach i do udziału w decyzjach, od których powodzenie narodu zależy. Inteligencja wielokrotnie różnemi sposobami dowodziła, że wskrzeszenie Polski było niemożliwem – a prawdziwa mądrość zawsze zapowiadała to wskrzeszenie, jako konieczne. Więc Polska zmartwychwstała nie może polegać wyłącznie na inteligencji, która tak rozumowała jak Szatan w „Dniu dzisiejszym” Krasińskiego, lecz zwróci się ku prawdziwej mądrości, która ją wyzwoli od kłótni partyjnych i od sekciarstwa religijnego. Bezduszne choć inteligentne mędrkowanie wcale nie odpowiada sercu, ani umysłowi prawdziwego Polaka. Zadaniem ducha polskiego jest synteza, której niepodobna dokonać bez prawdziwej mądrości, bo świat materjalny, na którym się ćwiczy inteligencja, stanowi tylko drobną cząstkę Bytu.
Czy na kulcie mądrości ucierpi może inteligencja, przenikliwe rozwiązywanie praktycznych szczegółowych zagadnień? Czy może mędrcy, zanadto patrząc w niebo, nie są narażeni na śmieszne potknięcie się o niepostrzeżone przeszkody na ziemi lub na wpadnięcie do studni, jak ów astronom, co, zapatrzony w gwiazdy, stracił równowagę?
Tutaj da się zastosować przemądre zdanie Ewangelji: szukajcie Królestwa Bożego, a reszta wam dana będzie. Mądrość pobudza i ożywia inteligencję, choć jednostronna inteligencja tłumi mądrość. Taki mędrzec jak Leonardo da Vinci był praktycznym inżynierem, a nawet wynalazcą technicznym, co mu nie przeszkadzało być także nieśmiertelnym artystą.
Prawdziwych mędrców najłatwiej odróżnić od fałszywych mędrków, gdy widzimy jak mądrość swą stosują do szczegółowych praktycznych trudności. Dlatego wielka różnica zachodzi między Leninem, który zniszczył beznadziejnie potęgę ogromnego mocarstwa, a Solonem, który dał początek świetności małej rzeczypospolitej, lub Pytagorasem, który uszlachetnił życie wielu pokoleń.
Szukajmy mędrców, coby umieli wskazywać odpowiednie zadania dla naszej inteligencji. Ćwiczmy inteligencję przez ustawiczne usiłowania sprawdzenia umysłową drogą natchnionych jasnowidzeń ducha. Im więcej będziemy cenić mądrość, „chorób duchowych lekarkę”, tem łatwiej spotkamy prawdziwych mędrców i nie damy się oszukać sprytnym i inteligentnym mędrkom.
Wincenty Lutosławski
— – – – – –
Tygodnik Ilustrowany nr 19, str. 87, 6 maja 1922r.
Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego

Redakcja Serwisu

3271 Ogólnie 1 Dziś
śp. Henryk Sierzputowski

Pierwszy Redaktor Naczelny historialomzy.pl Pomysłodawca i twórca serwisu. Członek Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów, Łomżyńskiego Bractwa Historycznego, Lokalnej Organizacji Turystycznej Ziemia Łomżyńska oraz łomżyńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego.

Powiązane tagi
  • drozdowo
  • Lutosławscy
  • Mądrość i inteligencja
  • Wincenty Lutosławski
Poprzedni post
Ikona
  • Książki

Stefan Kardynał Wyszyński. Prymas Polski.

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 25 grudnia 2015
Czytaj artykuł
Następny post
Ikonka
  • Książki

Kronika Panien Benedyktynek Opactwa świętej Trójcy w Łomży. Część 16

  • śp. Henryk Sierzputowski
  • 31 grudnia 2015
Czytaj artykuł
Może Ci się spodobać
Czytaj artykuł
  • Łomża
  • Wspomnienia

Odeszli, ale pozostają w naszej pamięci

  • Wojciech Winko
  • 1 listopada 2022
Czytaj artykuł
  • Biogramy
  • Jeziorko
  • Wspomnienia

Odszedł Tadeusz Rydzewski – człowiek legenda

  • Beata Sejnowska-Runo
  • 21 października 2022
Czytaj artykuł
  • Książki
  • Wspomnienia

Eugenia i Marta, historia jednego życia. Część 5

  • Wojciech Winko
  • 19 czerwca 2022
Czytaj artykuł
  • Ludzie
  • Wspomnienia

KOLNO I KURPIOWSZCZYZNA W „DZIENNIKACH” MICHAŁA RÖMERA

  • Wojciech Winko
  • 12 maja 2022
Czytaj artykuł
  • Książki
  • Wspomnienia

Eugenia i Marta, historia jednego życia. Część 4

  • Wojciech Winko
  • 6 maja 2022
Czytaj artykuł
  • Książki
  • Wspomnienia

Eugenia i Marta, historia jednego życia. Część 3

  • Wojciech Winko
  • 18 kwietnia 2022

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Golden Pixel | historialomzy.pl | copyright © 2023

Wprowadź słowa kluczowe wyszukiwania i naciśnij Enter.