Zagadka 134
Tematem zagadki jest kolej wąskotorowa w Łomży. Zdjęcia do zagadki nadesłał Pan Andrzej Tajchert sympatyk kolejki wąskotorowej.
Pytanie do zagadki też zadał Pan Andrzej Tajchert. Pytanie pod zdjęciami
Kiedyś na ebay’u były takie zdjęcia. Czy Państwo są w stanie zidentyfikować miejsce ich wykonania (chodzi mi o to w przekopie – płot z cegieł po prawej i domy w oddali).
33 comments
Ceglany mur więzienia ?
1. To wcale nie musi być Łomża. Lokomotywa z napisem „Lomza” mogła zajechać gdziekolwiek.
Jeżeli jest to Łomża to proponuję:
2. Z opowiadań swojego Dziadka wiem, że podczas okupacji niemieckiej nasyp kolejowy (tory?) były wybudowane od stacji do Narwi. Może w/w zdjęcie jest zrobione gdzieś w okolicy ul. Nadnarwiańskiej a ceglany mur to ogrodzenie „waciarni”?? Może widoczne w tle budynki to Stacha Konwy?? Widoczne na zdjęciu dwie nitki torów, wagoniki z ziemią oraz ewidentnie świeżo rozkopaną ziemię można przyjąć, że jest to fragment jakiejś budowy. Może właśnie budowy linii kolejowej w stronę rzeki??
Budowa linii kolejowej w stronę rzeki to tylko nasyp kolejowy który został wykorzystany w latach trzydziestych na na nasyp stadionu od strony Narwi.
Tory kolejowe które widzimy na zdjęciu to tory wąskotorówki, te które miały być kładzione w stronę Narwi miały być szerokotorowe.
Budynki które widzimy u góry zdjęcia to mogą być zabudowania przy Nowym Rynku, a budynek z ciemną kalenicą to może być kościół ewangelicki. Po prawej stronie ludzi pracujących może być mur Państwowych Zakładów Spirytusowych, ewentualnie Jednostki Wojskowej.Od słupa w lewo u góry mogą być zabudowania Łomży na wzgórzu.
Cała budowa to budowa bocznicy kolejowej wąskotorówki.
To tylko moja sugestia.
„Łomżyńska kolej i kolejka” – fragment tekstu z artykułu znajdującego się w Waszym serwisie
„…Dopiero w 1914 roku, ze względów strategicznych, Rosjanie zbudowali odcinek ze Śniadowa do Łomży, przygotowując jednocześnie teren pod tor kolejowy z Łomży do Dłutowa, czyli w kierunku Kolna. Prace te nie doczekały się zakończenia – zostały przerwane w lecie roku 1915 po opuszczenia Łomży przez Rosjan…”
„…Powrócił również plan połączenia linii kolejowej w Łomży z Kolnem, do którego Niemcy doprowadzili linię z Prus Wschodnich. W związku z tym przeprowadzono niezależną od poczty linię telegraficzną na wyłączne usługi projektowanej kolei Kolno – Łomża, wycięto las na wymaganą szerokość, zaczęto roboty ziemne w pobliżu Kolna i Łomży. Niestety, inwestycja ta nie doczekała się realizacji. Zaawansowane już prace przerwało zakończenie wojny i ustanowienie granicy państwowej między Polską a Prusami Wschodnimi…”
Wydaje się że zdjęcia pochodzą z okresu I wojny światowej i mogą dotoczyć budowy linii kolejowej z Łomży do Kolna. Kolejka wąskotorowa widoczna na zdjęciu mogła być wykorzystywana przy budowie nasypów i innych prac. Trudno jednak stwierdzić czy na zdjęciu są to zabudowania Łomży i w którym miejscu. Nie jest to budowa jak sugeruje autor powyżej, bocznicy kolejki wąskotorowej gdyż ta była budowana na początku lat 20 – linia Nowogród – Łomża oddana do użytku w październiku 1921r.
Nie znam się na technice budowy nasypu ani torowiska, ale czy do budowy nasypu pod kolej szerokotorową potrzebne są dwa tory wąskotorowe. Jeżeli to nie zabudowania Łomży, to jakiej miejscowości? Skąd w tym miejscu tak wysoki mur?
Na zdjęciach z cała pewnością są żołnierze niemieccy z okresu I Wojny Światowej w białych drelichowych mundurach roboczych. A teraz kilka uwag co do drugiej fotografii. Na lokomotywce parowej znajduje się napis Kommando das Bahnbauen Lomza czyli Oddział (lub Dowództwo) Budowy Kolei Łomża, skrót poniżej EBK 34 to najprawdopodobniej a nawet w 100 % Eisenbahn-Bau-Kompanie 34 czyli dosłownie 34 Kompania Budowlana Kolei Żelaznych lub bardziej poprawnie (zgodnie z niemieckim nazewnictwem) Kolejowa Kompania Budowlana Nr 34. A więc to wcale nie musi być typowa kolej wąskotorowa która jak powszechnie wiadomo doprowadzona została do Łomży w 1921 r. a kolejka budowlana (na co wskazują prowizoryczne drewniane podkłady pod torami) oraz wagoniki z piachem ciągnięte lub raczej pchane przez lokomotywę. A więc reasumując według mojej skromnej analizy z duża dozą prawdopodobieństwa można przyjąć iż zdjęcie wykonano jednak w Łomży pomiędzy 1915-1918 r. (czy też w samym 1915 r.) czyli w okresie planowanej budowy normalnotorowej linii kolejowej (de facto jedynie nasypu kolejowego w kierunki Narwi) które to prace wykonywali żołnierze wojsk kolejowych na stanie których znajdował się tabor kolejowy. Po prawej stronie to może być mur łomżyńskiego więzienia, domy w oddali po lewej stronie to zabudowania Szosy Ostrołęckiej czyli obecnej ulicy Wojska Polskiego, budynek w centrum fotografii za „murem więziennym” to jeden z ówczesnych budynków wojskowych (sztabowych) przy ulicy Polowej a może gmach poczty przy Placu Pocztowym.
Witam. Interesująca zagadka.
Zakładając, że zdjęcie przedstawia Łomżę i posiłkując się mapką z 1942: https://historialomzy.pl/wp-content/uploads/2012/01/Plan-miasta-Lomza-1942-1.jpg widzę tylko jedną możliwość: autor zdjęcia stał u wylotu Łomży w stronę Kupisk. Ale: zastanawia mnie ten ciąg drzew po prawej stronie zdjęcia. Nie pasuje to chyba do ówczesnego i obecnego ukształtowania terenu w tamtym miejscu.
Mur więzienia wygląda niby podobnie… Ale z map wynika, że tor wąskotorówki zaczynał się nieco dalej niż zachodnia strona więziennego muru.
Zgadzam się z tym że z map wynika iż tor linii wąskotorowej zaczynał się nieco dalej niż zachodnia strona więziennego muru. Ale jeszcze raz podkreślam że kolejka z powyższych zdjęć nie ma nic wspólnego z późniejszą linią wąskotorową z Nowogrodu do Łomży a jest jedynie krótkim odcinkiem wąskotorowej wojskowej „kolejki budowlanej” której zadaniem było najprawdopodobniej zwożenie piachu pod budowany nasyp kolejowy. Czy jej początek był na „normalnotorowej” stacji kolejowej czy też w miejscu z którego wydobywano piach tego się chyba z powyższych fotografii nie dowiemy.
Może uzyskamy od autora zagadki jakąś podpowiedź ?
Po przeczytaniu wszystkich komentarzy jestem przekonany iż zdjęcie nr 2 wykonane zostało mniej więcej w miejscu obecnego bloku przy ulicy Romana Dmowskiego 2 czyli tego przy byłej kotłowni MPC-u.
Wydaje się że jeżeli mur z prawej strony to ogrodzenie więzienia w oddali widoczne były by zabudowania przy ul. Polowej. Widoczny obok ogrodzenie budynek to może być istniejący do tej pory budynek byłego szpitala wojskowego, dalej zabudowania Polowej i obecnie Wojska Polskiego. Jeżeli było by to miejsce to jest to budowa kolei szerokotorowej w kierunku Kolna. Zagadka ta ma powiązna ze fotografiami z zagadki nr 123 która pokazuje dalszy ciąg budowy tej trasy przy dojści do ul. Nowowgrodzkiej
Oczywiście chodzi o zagadkę 133
Ciekawe teoria Mazowiecki, przejdę się i przemyślę to co napisałeś. Mieszkam niedaleko.
Witam,
z mojej strony to było pytanie, na które sam nie znam odpowiedzi – prawidłowe są niewątpliwie uwagi, że to I wojna i budowa linii normalnotorowej Łomża – Kolno zapewne. Oczywiście ta sama kompania mogła budować też jakąś inną linię. Parowozu pewnie tak od razu nie przemalowali :)
Dwa tory wąskie obok siebie są logiczne jeśli weźmiemy pod uwagę że tor ten miał 60 cm a normalny 1,435 m, oraz że to jest wykop na lekkim łuku, czyli trzeba wybierać ziemię dość szeroko (obok toru musi być jeszcze jego odwodnienie).
pozdrawiam
Andrzej
Panie Andrzeju, co Pan sądzi o budynkach widocznych w oddali po lewej stronie, które rozpoznał Pan Maciej? Co do muru po prawej stronie to myślę, że to jest jednak mur więzienia, co widać po konstrukcji na zdjęciu w zagadce i muru na zdjęciu samego więzienia, zdjęcie poniżej.
Panowie nadal skłaniam się ku temu iż zdjęcie wykonano w Łomży a budynki w oddali z lewej strony fotografii to istniejące do chwili obecnej kamienice przy wlocie ulicy Polowej do ulicy Wojska Polskiego. Pan Andrzej napisał iż ta sama kompania mogła budować też jaką inną linię co oczywiście jest bezsprzecznym faktem jednakże to nie nazwa i numer kompanii znajdujący się na lokomotywie jest najważniejszy a będący powyżej świadczący o czasowym podporządkowaniu tejże kompanii czyli w tłumaczeniu Oddział (lub Dowództwo) Budowy Kolei Łomża. Znając troszkę niemiecką skrupulatność to zapewne parowóz zdążyli by przemalować podczas przebazowania w inne miejsce (to tak trochę żartem).
Ponadto czy Panowie kojarzą jakąkolwiek miejscowość na trasie budowy tejże linii kolejowej z Łomży do Kolna (włącznie z Kolnem) którym w tamtych latach posiadała widoczną na fotografii zabudowę. A jeszcze ze swojej strony mogę dodać iż prace budowlane przy linii wąskotorowej z Dłutowa (Dlottowen) do Kolna wykonywała 11 Forteczna Kompania Budowy Kolei (Festungs Eisenbahn Bau Kompanie 11) a przy odcinku z Myszyńca do Ostrołęki i Kolna 14 Rezerwowa Kompania Budowy Kolei (Reserve Eisenbahn Bau Kompanie 14).
Pozdrawiam
Maciej
Panie Macieju, przekonał mnie Pan co do słuszności swoich dowodów i uważam, że są to budynki Polowa, Wojska Polskiego w/g nazw dzisiejszych. Chociaż chodziło mnie po głowie, że to może być ulica 3 Maja. Jednak budynki z Polowej przecież są bliżej przebicia nasypu przez Wojska Polskiego.
Pozdrawiam
Panowie zerknijcie proszę na moją szybką analizę zdjęcia.
Zdjęcie poniżej:
Legenda jaką proponuję:
1) Lewa niebieska strzałka: kościół ewangelicki
2) Prawa niebieska strzałka: wieża Domu Ludowego (wrzuciłem fragment dla porównania)
Do tych budowli nie mam raczej wątpliwości.
Pierwsza czerwona strzałka z lewej: Katedra (prawdopodobnie)
Druga lub trzecia strzałka z lewej: Cerkiew przy obecnej ul. Sienkiewicza (prawdopodobnie).
Moim zdaniem fotograf stał mniej więcej w miejscu dużego zakrętu na ul. Dmowskiego (niedaleko przy Alex-ie).
Co wy na taką teorię ?
Pan Michał napisał iż Jego zdaniem fotograf stał mniej więcej w miejscu dużego zakrętu na ul. Dmowskiego (niedaleko przy Alex-ie). Doszedłem do takich samych wniosków o czym pisałem w dniu 7 marca 2015 o godz. 8:45 cyt. „zdjęcie nr 2 wykonane zostało mniej więcej w miejscu obecnego bloku przy ulicy Romana Dmowskiego 2 czyli tego przy byłej kotłowni MPC-u.”
Pozdrawiam.
Maciej.
) Prawa niebieska strzałka: wieża Domu Ludowego (wrzuciłem fragment dla porównania) — to nie jest budynek a korona drzewa, z tej perspektywy ten budynek jest niewidoczny jest dalej i bardziej w prawo obok parku,
) Lewa niebieska strzałka: kościół ewangelicki i dalej Pierwsza czerwona strzałka z lewej: Katedra (prawdopodobnie) Ponieważ strzałka czerwona jest zaznaczona po lewej stronie od niebieskiej strzałki to katedra musiałaby by stać w miejscu obecnego II LO, . Katedra jest po prawej stronie jaszcze dalej niż Dom Ludowy. Mur zasłania wszystko nie widać tu także cerkwi przy pl. Sienkiewicza. Z tej perspektywy widać tylko zabudowania ul. Polowej i róg z Wojska Polskiego.
Według Michała Katedra jest położona niżej niż Kościół ewangelicki ( Lewa niebieska strzałka: kościół ewangelicki, Pierwsza czerwona strzałka z lewej: Katedra) (prawdopodobnie)
Panowie proponuję porównać interesującą nas fotografię z planem miasta na którym zaznaczone są wszystkie wymienione tu obiekty biorąc pod uwagę kąt budowanej linii kolejowej (a więc mniej więcej wzdłuż obecnej ulicy Dmowskiego) w stosunku do ulicy Wojska Polskiego. Ze swojej strony dodam iż tak jak napisał Pan Mazowiecki katedry na tej fotografii nie widać.
Panowie, przepraszam. Pisałem późno posta i pokiełbasiłem kolory.
Poprawiona propozycja legendy z mojego zdjęcia:
1) Lewa czerwona strzałka: kościół ewangelicki
2) Prawa czerwona strzałka: wieża Domu Ludowego (wrzuciłem fragment dla porównania)
3) Pierwsza niebieska strzałka z lewej: Katedra (prawdopodobnie)
4) Druga (lub trzecia) niebieska strzałka z lewej: Cerkiew przy obecnej ul. Sienkiewicza (prawdopodobnie).
Przepraszam jeszcze raz za niepotrzebny zamęt, na drugi raz będę starał się nie pisać postów przed północą. ;)
Jako, że mieszkam na osiedlu byłych bloków wojskowych na Al. Legionów (koło słynnego „Trupka”) za punkt honoru postawiłem sobie rozwiązanie do końca zagadki pana Andrzeja. Wierzę, że wspólnymi siłami uda się nam podać przybliżoną lokalizację autora zdjęcia.
Witam ponownie,
bardzo mnie cieszy dociekliwość w kwestii tego zdjęcia. Próbowałem patrzeć w gugle maps ale tam się tyle zmieniło że nic nie zobaczyłem :(
Ta lokalizacja przy zakręcie Dmowskiego wydaje mi się prawdopodobna bo jak rozumiem więzienie było w Al. Legionów 36 czyli obok i po prawej.
Zerknąłem na mapę WIG z 1928 r i widać tu planowaną linię normalnotorową do Kolna, oznaczoną na rancie mapy jako „w budowie”:
Moja propozycja:
Zdjęcie:
A ja proponuję spojrzeć na mapę i szukać na trasie kolejki miejsca, w którym linia wygina się w taki łuk. np mapa z tematu o kolei w Łomży
https://historialomzy.pl/wp-content/uploads/2012/01/Plan-miasta-Lomza-1942-1.jpg
inna mapa z 1944
http://www.amzpbig.com/maps/2898_Lomscha_1944_UPKrak.jpg
No ale tu nie chodzi o wąskotorówkę PKP Łomża – Nowogród, a to ją podlinkowane mapy pokazują.
pozdr
a
Puściłem wodze fantazji i….
Legenda: kolor czerwony – planowane przedłużenie kolei normalnotorowej w stronę Kolna i Johannisburga (Pisz)
kolor różowy – wiadukt kolejowy na ul. Szosowej (Wojska Polskiego) /nieukończony/
Mapka jest oczywiście z lat 40-stych.
Ta mapa z lat 40. pokazuje jako jedyna mi znana bocznicę kolei wąskotorowej w Łomży – prawdopodobnie do cegielni.
pozdr
a
Panie Michale jedno małe sprostowanie, od ulicy Nadnarwiańskiej linia mała biec mniej więcej prosto w kierunku Narwi.