Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej

Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej dla Jerzego Smurzyńskiego

Jerzy Smurzyński przez kilkadziesiąt lat zajmował się wyjaśnianiem zawiłych okupacyjnych losów mieszkańców ziemi łomżyńskiej. Poszukując prawdy o hitlerowskiej okupacji tego regionu przez dwa lata (1994-1996) współpracował z Główną Komisją Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie. Wynikiem tej działalności była praca „Masowe zbrodnie hitlerowskie popełnione w 1939 roku i latach 1941–1945 na Ziemi Łomżyńskiej” (włączona do zbiorów biblioteki Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie i udostępniana do prac naukowych) oraz książki: „Czarne lata na łomżyńskiej ziemi” (wydana w 1997 roku przez Zarząd Główny Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej) i „Jeziorko Historia leśnej polany” (wydana w 2007 roku staraniem Starostwa Powiatowego w Łomży).

Jednym z najważniejszych celów życia Jerzego Smurzyńskiego, ostatniego żyjącego skazańca z lasu jeziorkowskiego, było ustalenie prawdy o zbrodniach hitlerowskich popełnionych w tym lesie, zaś największym marzeniem – aby na tej leśnej polanie powstał prawdziwy cmentarz, godny ofiar, jakie tutaj spoczywają. Ten cel swojego życia, po kilkudziesięciu latach wysiłków i starań, osiągnął. Instytut Pamięci Narodowej potwierdził oficjalnie wszystkie opisane przez niego zbrodnie i ustalone listy ofiar. Dzięki jego zaangażowaniu, a przy ofiarnemu wsparciu dziś już śp. pana ministra Andrzeja Przewoźnika, w 2006 roku dokonano renowacji cmentarza nadając mu należny i zgodny z prawdą historyczną wygląd.

W dniu 30 marca 2014 roku, w prywatnym mieszkaniu państwa Smurzyńskich w Warszawie, społeczny kustosz Miejsca Pamięci Narodowej w Jeziorku – Beata Sejnowska – Runo (z upoważnienia Adama Siwka – Naczelnika Wydziału Krajowego Rady Ochrony Walk i Męczeństwa) przekazała Jerzemu Smurzyńskiemu szczególne odznaczenie – Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej.

„Szanowny Panie Jerzy! Mam niezwykły zaszczyt i ogromną przyjemność wręczyć panu Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej, przyznany przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, staraniem Wojewody Podlaskiego, na wniosek Bractwa Historycznego Ziemi Łomżyńskiej. Gratuluję panu serdecznie tego wyróżnienia. Nie znam osoby bardziej niż pan zasłużonej zarówno dla Miejsca Pamięci Narodowej w Jeziorku, jak również i innych miejsc pamięci usytuowanych na ziemi łomżyńskiej, znajdujących się m. in. w Giełczynie, Pniewie i Sławcu.”

W imieniu Bractwa Historycznego Ziemi Łomżyńskiej wypowiedział się Starszy Bractwa – Czesław Rybicki, który w rozmowie telefonicznej złożył nagrodzonemu Jerzemu Smurzyńskiemu gratulacje.

Jerzy Smurzyński odbierając medal powiedział: „Z pokorą w sercu dziękuję za ten zaszczyt wszystkim podmiotom zaangażowanym w jego przyznanie. Uważam, że moja praca związana z dokumentowaniem zbrodni hitlerowskich na ziemi łomżyńskiej w latach 1941-45 to święta powinność świadka tamtych tragicznych wojennych wydarzeń wobec przyszłych pokoleń Polaków, świadka, który ma stać na straży prawdy historycznej i ocalić pamięć o niej dla potomnych. Wyrażam też niezmienny pogląd, że wszystko, co uczyniłem dla Miejsca Pamięci Narodowej w Jeziorku nie było podyktowane pragnieniem zasłużenia się, ale wynikało w swej najgłębszej istocie z poczucia obowiązku wobec Ofiar spoczywających na tym leśnym cmentarzu, w tym moich rodziców. Obowiązek ten zawsze pojmowałem jako potrzebę zachowania pamięci o wszystkich, którzy tu zginęli, jak też troskę o godny wygląd tego miejsca.”

na podstawie rozmowy z Jerzym Smurzyńskim w dniu 30 marca 2014 roku

opracowała Beata Sejnowska – Runo