ŁOMŻA PAMIĘTA O SWOICH SYNACH
Obchody Święta Niepodległości AD 2015 w Łomży, poza tradycyjnym uczczeniem pod tablicą upamiętniającą ofiarę życia Leona Kaliwody przez władze państwowe, samorządowe i stronnictwa polityczne pamięci Twórców Niepodległej II Rzeczypospolitej, uzyskały dodatkową oprawę patriotyczną. W sali Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego zaproszeni goście przy okazji koncertu „Panny Wyklęte – Wygnane”, asystowali wręczeniu przez władze miasta Łomży tytułów Honorowego Obywatela Miasta Łomża, dwóm zasłużonym Świadkom Pamięci Ziemi Łomżyńskiej: Mieczysławowi Bruszewskiemu i Jerzemu Smurzyńskiemu.
Żołnierz niezłomny

Mieczysław Bruszewski: rocznik 1923 urodził się w Łomży, gdzie do czasu II wojny światowej ukończył 2. klasy Męskiego Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki przy ul. Bernatowicza. Prowadząc od początku wojny pod pseudonimem „Pudel” w strukturach Narodowej Organizacji Wojskowej działalność konspiracyjną, uzyskał tam stopień plutonowego podchorążego. Kontynuując działalność podziemną przenosi się do Warszawy, gdzie przez dwa lata drukuje w tajnej drukarni w piwnicy Domu Fukiera przy Rynku Starego Miasta, prasę podziemną i ulotki. W trakcie powstania warszawskiego walczy w plutonie 1908 AK-NOW – Oddział Specjalny „Juliusz” na Woli i Starym Mieście, skąd jego oddział ewakuuje się do dalszej walki kanałami. We wrześniu 1944r. ranny odłamkami pocisku artyleryjskiego zostaje ewakuowany do szpitala w Brwinowie, a 4. października 1944r. rozkazem swojego dowódcy gen. Antoniego Chruściela ps. „Monter”, zostaje odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy. Po wojnie kontynuuje naukę w gimnazjum na ul. Hożej w Warszawie, gdzie wytropiony przez UB i oskarżony o posiadanie broni oraz współpracę z podziemiem, zostaje w 1949r. aresztowany i skazany. W więzieniach w Warszawie i Rawiczu, kończy szkołę i zdobywa zawód introligatora. Na wolność zostaje wypuszczony we wrześniu 1957r. Naznaczony wrogą wobec komunistycznego systemu działalnością wraca do Łomży, gdzie otwiera zakład introligatorski, który przez 50 lat daje jego rodzinie środki do życia.
Rada Miejska Łomży uchwałę w sprawie nadania Panu Mieczysławowi Bruszewskiemu tytułu Honorowego Obywatela Łomży, podjęła 28. października 2015r.
Świadek i wierny kronikarz hitlerowskich zbrodni wojennych na Ziemi Łomżyńskiej

Jerzy Smurzyński: rodem i sercem łomżyniak, rocznik 1928, urodził się w Łomży. Uczestnik „tajnych kompletów” i łącznik Armii Krajowej, mieszkał z rodzicami do 15 lipca 1943r., gdy w ramach represyjnej akcji likwidacji grupy inteligencji łomżyńskiej, między innymi on i jego rodzina zostają skazani przez gestapo na śmierć w miejscu zbiorowej kaźni, w Jeziorkowskim lesie. Przypadkiem, jako jedyny z rodziny unikając aresztowania i egzekucji, ukrywa się do końca wojny z ciążącym na nim wyrokiem śmierci prowadząc jednocześnie działalność konspiracyjną. Po wyzwoleniu uczestniczy w identyfikacji miejsca zbrodni inteligencji łomżyńskiej, jednakże z powodu działań łomżyńskiego Urzędu Bezpieczeństwa wyjeżdża i kontynuuje naukę, studiując chemię na Uniwersytecie Warszawskim. W latach późniejszych pracuje jako nauczyciel oraz dziennikarz Polskiego Radia i Telewizji, a 13. grudnia 1981 roku zostaje zmuszony do odejścia na emeryturę. W trakcie swojego życia zawodowego, aż do dnia dzisiejszego poświęca się archiwizacji i wyjaśnianiu okupacyjnych losów mieszkańców Ziemi Łomżyńskiej.
Dzięki Jego wieloletnim staraniom, dzięki prawomocnemu postanowieniu IPN w Białymstoku, zakończyły się zabiegi o przywrócenie cmentarzowi na Jeziorkowskiej leśnej polanie, zgodnego z prawdą historyczną wyglądu i uznania go przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa za Miejsce Pamięci Narodowej. Jest również autorem bogato udokumentowanej pracy – „Masowe zbrodnie hitlerowskie popełnione w 1939 roku i latach 1941–1945 na Ziemi Łomżyńskiej”, włączonej do zbiorów biblioteki IPN w Warszawie oraz książki: „Czarne lata na łomżyńskiej ziemi” i „Jeziorko Historia leśnej polany”.
Popularyzując i upamiętniając okupacyjną historię Ziemi Łomżyńskiej, Jerzy Smurzyński opublikował w periodykach ogólnokrajowych i w prasie regionalnej, kilkadziesiąt artykułów przypominających hitlerowskie zbrodnie wojenne. Jest też autorem licznych wspomnień o Łomży lat międzywojennych, zamieszczanych w publikacjach i historycznych forach internetowych. Za swoje dokonania odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi oraz na wniosek Wojewody Podlaskiego – Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej. Jerzy Smurzyński jest również członkiem honorowym Łomżyńskiego Bractwa Historycznego – Piastunem Łomżyńskiej Tradycji.
Rada Miejska Łomży rozpatrując wniosek złożony przez Łomżyńskie Bractwo Historyczne, uchwałą na sesji 27 marca 2013r., przyjęła Pana Jerzego Smurzyńskiego w poczet Honorowych Obywateli Miasta Łomży.
Obecni w Łomżyńskim Panteonie Pamięci
W okolicznościowej mowie Prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski podziękował Honorowym Obywatelom za ich nacechowaną patriotyzmem i prawdą postawę troski, o niepodległą i wolną Ojczyznę. Następnie wraz Przewodniczącą Rady Miasta Łomży Bernadetą Krynicką, wręczył akty nadania honorowego obywatelstwa miasta Łomża i pamiątkowe srebrne płaskorzeźby. Dodatkowym dowodem pamięci dla potomności o Ich osobach, będą odlewy ich dłoni umieszczone w Łomżyńskim Panteonie Pamięci.
Podziękowanie za pamięć i honorowe wyróżnienie we własnym imieniu wygłosił Mieczysław Bruszewski. Z uwagi na stan zdrowia Jerzego Smurzyńskiego, podziękowanie i list w Jego imieniu do uczestników uroczystości odczytali członkowie Łomżyńskiego Bractwa Historycznego: Beata Sejnowska – Runo oraz Starszy Bractwa – Czesław Rybicki.
/opracował: sekretarz Bractwa – Wojciech Winko/








1 comments
Serdeczne gratulacje