Łomża. Ulica Zawadzka
Powstała na początku XX wieku. Nazywała się wówczas Droga do Zawad, lecz z czasem nazwę uproszczono do obecnej. Jest jedną z dłuższych ulic Łomży, która zaczyna się przy Zaułku Cmentarnym, zaś kończy na obrzeżach w południowej części miasta. Przecina kilka osiedli, w tym dwie duże ulice Sikorskiego i al. Piłsudskiego. Toponim utworzono od nazwy miejscowej Zawady za pomocą sufiksu -ska. Ma on postać przymiotnika w formie M., 1. p., r. ż. Ulica ma charakter kierunkowy, bowiem prowadzi do znajdującej się przy granicy miasta wsi Zawady, zaś wcześniej do Zawad Przedmieścia, które zostało włączone do obszaru Łomży w 1989 roku.
Najstarsza część ulicy Zawadzkiej to od Szosy Zambrowskiej do ulicy Gen. Władysława Sikorskiego. Pozostała część, od ulicy Sikorskiego do ulicy Przykoszarowej to ulica dwupasmowa, wykonana współcześnie. Dawna droga do Zawad i Giełczyna biegła przez obecny plac pod budowę hipermarketu. Cmentarz przy drodze do Zawad i Giełczyna założony został w wyniku działalności – powołanej do życia w 1797 r. – “Ordnungs Komission”, której zadaniem było zbadanie stanu administracyjno-gospodarczego miast i, m.in. uporządkowanie: sprawy cmentarzy. Ze względów sanitarnych zamykano cmentarze przykościelne i zakładano nowe, poza obrębem miasta. Na teren nowego cmentarza grzebalnego w Łomży wybrano piaszczyste wzgórze należące dawniej do gruntów sołtysa. Znajdował się w odległości pół wiorsty od miasta, przy drodze do Giełczyna i Zawad. Przeznaczony był dla katolików i ewangelików. Powstał około 1801 r., w okresie, kiedy Łomża wchodziła w skład “Rejencji Białostockiej” w Prusach Wschodnich i była pod władzą pruską w latach 1794-1807. Na starej części ulicy Zawadzkiej 10 mamy chyba jeden jedyny zabytek Na tej ulicy. Jest to dom w stylu dworkowym z okresu 1919-1938. Pozostała zabudowa na starej części ulicy Zawadzkiej, to część budynków parterowych z okresu powojennego i piętrowych, bardziej współczesnych. W pozostałej części ulica przebiega obok osiedla Mazowieckiego, Górka Zawadzka i Konstytucji 3Maja. Kończy się u zbiegu ulicy Przykoszarowej. W przyszłości będzie miała połączenie z Szosą do Mężenina.
1. Ulica Zawadzka od strony Rond im. Hanki Bielickiej.
2. Ulica Zawadzka od strony ulicy Kopernika w kierunku rond.
3 .Widok na zaułek Cmentarny od ulicy Zawadzkiej
4. Cmentarz Parafialny od strony ulicy Zawadzkiej i Zaułku cmentarnego.
5. Ulica Zawadzka od ulicy Kopernika w kierunku ulicy Sikorskiego.
6. Bank PBK BPH
7. Budynek byłego Urzędu Wojewódzkiego Łomża w latach 1975-1998.
8. Budynek byłego Urzędu Wojewódzkiego od strony ulicy Sikorskiego.
9. Sala widowiskowa tegoż urzędu.
10. Ulica Zawadzka od Banku w kierunku Sikorskiego.
11. Budynek w stylu dworkowym z lat 30-tych XX wieku od strony ulicy Sikorskiego.
12. Budynek w stylu dworkowym z lat 30-tych XX wieku od Szosy Zambrowskiej.
13, 14, 15, 16. Zabudowania przy najstarszej części ulicy Zawadzkiej.
17. Ulica Stara. Nowozawadzka, Krasickiego.
18. Ulica Zawadzka od ulicy Sikorskiego w kierunku ulicy Kopernika.
19. Ulica Zawadzka od ulicy Sikorskiego w kierunku ulicy Ks. Anny.
20, 21. Plac firmy Echo Investment pod przyszły supermarket o ile w Łomży przestaną rządzić sklepikarze.
22. Sanktuarium p/w. Miłosierdzia Bożego od strony ulicy Zawadzkiej.
23. Os. Ks. Anny. Numery nieparzyste.
24. Os. Ks. Anny. Numery parzyste.
25, 26, 27, 28. Park papieski od Zawadzkiej
29. Widok na ulicę Zawadzką od ulicy Prusa w stronę ulicy Sikorskiego.
30. Pawilony usługowo-handlowe przy ulicy Mazowieckiej od strony ulicy Zawadzkiej.
31. Ulica Prusa od strony Parku papieskiego. Widok od ulicy Zawadzkiej.
32, 33. Ulica Prusa. Widok od ulicy Zawadzkiej.
34. Ulica Mazowiecka. Bloki przy pawilonach.
35. Ulica Mazowiecka. Bloki od strony dawnej Telekomunikacji.
36. Rondo im. ks. bp. Mikołaja Sasinowskiego. Widok na os. Prusa.
37. Rondo im. ks. bp. Mikołaja Sasinowskiego. Widok na os. Mazowieckie. Pierwszy z prawej budynek po byłej telekomunikacji.
38. Ulica Ks. Janusza. Wjazd od ulicy Zawadzkiej.
39. Market Stokrotka.
40. Widok na Rondo Solidarności i ulicę Zawadzką od ronda im. bp Sasinowskiego.
41. Widok na market Kaufland.
42. Ulica Żeromskiego. Od strony Ronda Solidarności i ul. Zawadzkiej.
43. Rondo Solidarności i ulica Zawadzka od Ronda Solidarności w kierunku ulicy Skorskiego.
44. Bank PKO BP i widok na ulicę Niemcewicza.
45. Kościół p/w św. Krzyża w budowie.
46. Ulica Niemcewicza. Numery parzyste.
47. Ulica Niemcewicza. Numery Parzyste.
48. Widok na ulicę Porucznika Łagody.
49. Ulica Przykoszarowa od strony ulicy Zawadzkiej.
50. Widok na ulicę Sybiraków.
51. Widok na os. Sybiraków.
52. Widok na ulicę Zawadzką od ulicy Sybiraków w kierunku Zawad.
53. Os. w narożniku ulicy Przykoszarowej i ulicy Zawadzkiej.
54. Ulica Zawadzka od strony Zawad w kierunku Ronda Solidarności.
Opracowano na podstawie:
1. Witold Jemielity – Dzieje Łomży Tysiącletnie
2. mgr Jolanta Deptuła (rozdz. XI, XII)
mgr Donata Godlewska (rozdz.II, III IV V VI)
mgr Czesław Nicewicz (rozdz. I, IX, X)
mgr Zdzisław Sędziak (rozdz. VII, VIII)
Łomża i województwo. Krajobraz i architektura
3. Czesław Nicewicz – Województwo Łomżyńskie. Przewodnik
4. Maria Kałamajska – Saed – Katalog Zabytków Sztuki Województwo Łomżyńskie
5. Witold Jemielity – Łomża w okresie międzywojennym
6. Adam Dobroński – Łomża w latach 1866 – 1918
7. Donata Godlewska -Dzieje Łomży od czasów najdawniejszych do rozbiorów Rzeczypospolitej XI wiek – 1793
8. Czesław Brodzicki, Donata Godlewska – Łomża w latach 1794-18669 .Anna Pańkowska, Justyna Piechocka – Nazewnictwo Miejskie Współczesnej Łomży
Źródła zdjęć:
Zdjęcia Łomży współczesnej wykonane przez autora tematu.
Zdjęcia Łomży przedwojennej:
www.lomza.glt.pl
www.bagnowka.com
www.szukamypolski.com
2 comments
Do zdj.nr 1:
W miejscu,gdzie po lewej stronie widać przechodzącą starszą panią,naprzeciw byłej straży pożarnej,funcjonowały przez wiele powojennych lat dwie małe kuźnie.
Jedna p.Zygmunta Dąbrowskiego a druga p.Nowackiego z Giełczyna.
Pamiętam te kuźnie. Szukam jakiś zdjęć z tego okresu.