W dniach 25, 26 października 2013 roku z okazji obchodów 150 rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego staraniem ŁTN im Wagów została zorganizowana KONFERENCJA NAUKOWA z cyklu ARCHIWALIA A BADANIA REGIONALNE PT.:
POWSTANIE STYCZNIOWE W DOKUMENTACH ARCHIWALNYCH NA MAZOWSZU PÓŁNOCNO – WSCHODNIM I PODLASIU
Miejscem konferencji była sala konferencyjna Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Łomży, plac Kościuszki 2
Archiwiści z Łomży, Białegostoku, Warszawy, Ostrołęki, Ciechanowca, Siedlec, Drozdowa i Jedwabnego przedstawili na konferencji swoje badania na temat Powstania Styczniowego w naszym regionie (Mazowsze Północno-Wschodnie i Podlasie)
Interesujące były zwłaszcza odwołania prelegentów do czasów II RP i sposobu, w jaki traktowano wówczas żyjących powstańców z roku 1863. A traktowano ich ze szczególnym pietyzmem – np. czynni żołnierze polscy mieli obowiązek salutować powstańcom jeśli byli oni w swoich wyjściowych mundurach, przysługiwały im dość wysokie świadczenia socjalne i powszechny szacunek społeczny.
Zwrócono przy tym uwagę, że sposób takiego traktowania powstańców powinien być przykładem i dla nas żyjących współcześnie, bo historia narodu wymaga pielęgnacji i pamięci nas wszystkich.
Dzień pierwszy – 25.10.2013 r.
Otwarcia konferencji dokonał o godz. 10.30 Prezes Zarządu ŁTN im. Wagów, prof. dr. hab. Henryk Wnorowski
O godz. 10.40 – powitał zebranych zastępca Prezydenta Miasta Łomży – Beniamin Dobosz, po czym głos zabrali zaproszeni Goście:
Lech Kołakowski – Poseł RP
Jacek Piorunek członek Zarządu Województwa Podlaskiego
Mówcy w krótkich wystąpieniach przypomnieli heroiczny bój naszych rodaków z zaborcą rosyjskim. Podkreślili też, jak obficie Powstańcy zrosili polską ziemię swoją krwią i oddali najwyższą ofiarę za Ojczyznę jaką jest życie, ale ich heroiczna walka nie poszła na marne. Mówili też o potrzebie pamięci i jej utrwalania dla przyszłych pokoleń, o ważności tego typu inicjatyw dla rozwoju regionu i historii kraju.
W pierwszym dniu obradom przewodniczył dr Andrzej Klubiński – NDAP
Słowo wstępne przed konferencją wygłosił Dr Andrzej Klubiński (APAN), po którym wygłaszali swoje referaty:
1. Mgr Janusz Danieluk (AP w Białymstoku), Materiały archiwalne do badań nad przebiegiem powstania styczniowego na Białostocczyźnie zaprezentowana na jubileuszowej wystawie Archiwum Państwowego w Białymstoku;
2. Mgr Norbert Tomaszewski (Muzeum Rolnictwa im. ks. K. Kluka w Ciechanowcu), Powstanie styczniowe w świetle akt naczelnika ciechanowiecko-wysokomazowieckiego rejonu ze zbiorów Archiwum Państwowego w Białymstoku;
3. Mgr Tomasz Fiedorowicz (AP w Białymstoku), Materiały archiwalne do dziejów powstania styczniowego w zasobie Archiwum Państwowego w Białymstoku – Akta naczelników Wojenno-Śledczych Powiatu Łomżyńskiego;
4. Dr Hanna. Krajewska (APAN w Warszawie), Jak bardzo są potrzebni użytkownicy w archiwum;
( Po przerwie, śniadaniowej kolejni naukowcy wygłaszali swoje referaty, a od godz. 13, w wybranych szkołach licealnych w Łomży, dr Hanna Krajewska, mgr Danuta Bzura i mgr Robert Mieczkowski poprowadzili warsztaty związane tematycznie z konferencją.)
5. Dr Dorota Lewandowska (AGAD ), Źródła do dziejów powstania styczniowego na Mazowszu północno-wschodnim i Podlasiu w porozbiorowym zasobie AGAD ze szczególnym uwzględnieniem raportów z pól bitewnych;
6. Dr Mirosław Roguski ( AP w Siedlcach ), Udział drobnej szlachty powiatu węgrowskiego w powstaniu styczniowym w świetle pamiętników i materiałów z zasobów Archiwum Państwowego w Siedlcach;
7. Mgr Bogusław Niemirka ( PAN), Rosyjskie spisy represjonowanych powstańców styczniowych w zasobie Archiwum Państwowego w Siedlcach;
8. Mgr Iwona Górska ( Narodowy Instytut Dziedzictwa OTB), Prezentacja wyników prac nad katalogiem miejsc pamięci powstania styczniowego w województwie podlaskim;
9. Dr inż. Anna Milewska ( SGGW ), Powstanie styczniowe i jego wpływ na sytuację społeczno-gospodarczą ziemi czyżewskiej;
10. Mgr Michał Kaczyński (AP w Białymstoku Oddział w Łomży), Uczestnicy powstania styczniowego w powiecie łomżyńskim w świetle materiałów z zasobu Archiwum Państwowego w Białymstoku Oddziału w Łomży;
Obrady drugiego dnia (26.10.2013 r.) rozpoczęły się o godz. 9.00
Przewodniczyła im dr Hanna Krajewska – dyrektor APAN
Referaty wygłosili :
1. Dr Andrzej Klubiński (APAN), Pamięć powstania 1863 w archiwach rodzinnych z zasobu Archiwum PAN w Warszawie;
2. Dr hab. prof. UwB Adam Cz. Dobroński, Pamiętnik Adolfa Białokoza – naczelnika miasta Białystok ;
3. Ks.dr Marek Truszczyński, Postać ks. gen. Stanisława Brzóski w świetle pozyskanych dokumentów;
4. Mgr Jerzy Ramotowski ( ŁTN im. Wagów), Józef Konstanty Ramotowski „WAWER”. Dobry pan radca – rzecz o Józefie Korytkowskim;
5.Mgr Tadeusz Radziwonowicz (AP w Suwałkach), Powstaniec i prawnik Władysław J. Smoleński (1841-1924) w archiwaliach;
6. Mgr Marcin Rydzewski (Muzeum Przyrody w Drozdowie), Powstanie styczniowe w łomżyńskim czasopiśmiennictwie okresu 20-lecia międzywojennego;
7. Ks.dr hab. Józef Łupiński prof. UKSW w Warszawie, Manifestacje patriotyczne w północno-wschodniej części Królestwa Polskiego w latach 1860-1862;
8. Ks. prof. dr hab. Witold Jemielity (emeryt. prof. UKSW), Zniewolenie ludności po powstaniu styczniowym na przykładzie diecezji sejneńskiej;
[edycja] brak zgody na publikacje zdjęcia9. Mgr Robert Mieczkowski (doktorant UKSW), Opinia publiczna Szwecji wobec sprawy polskiej w latach 1862-1864. Powstanie styczniowe – źródła i materiały;
10. Mgr Danuta Bzura (AP w Białymstoku Oddział w Łomży), Materiały do dziejów powstania styczniowego na ziemi łomżyńskiej w zbiorach Archiwum Państwowego w Białymstoku Oddziału w Łomży;
Po dyskusji Konferencję zamknęła Dyr. ŁTN im.Wagów mgr Elżbieta Żegalska.
Sprawozdanie – Redakcja Serwisu
2 comments
Wręcz sensacyjnie odbijano Franciszkę Ramotowską, pseudonim „Iskra, ppor. czasu wojny, łączniczkę łomżyńskiego inspektoratu Armii Krajowej. Przy okazji. „Iskra” była siostrą matki kolegi z naszej klasy ( prof. dr hab. Jan G.). Śp. prof. dr hab. Franciszka Ramotowska była autorką wielu cennych historycznych opracowań naukowych, szczególnie z okresu Powstania Styczniowego. „Iskrę” aresztowano w nocy z 14 na 15 stycznia 1945 r. w wyniku zdrady jednego z podwładnych mjra Tabortowskiego. Pomimo brutalnych, wielodniowych przesłuchiwań nie udało się „Iskry” zmusić do podania informacji o mjr „Bruździe” i jego oddziale. Po próbie samobójczego skoku z okna na II piętrze w WUBP w Białymstoku „Iskra” doznała ciężkich obrażeń kręgosłupa, które wymagały skomplikowanego i długotrwałego leczenia szpitalnego. W połowie kwietniu 1945 r. „Iskrę ” przewieziono do garnizonowego szpitala w centrum Białegostoku przy ul. Lipowej. Kilka dni później z tego szpitala, bez jednego wystrzału „Iskrę” odbiło sześciu podkomendnych mjra Tabortowskiego. On był inicjatorem, dowódcą i kierowcą zdobycznej ciężarówki podczas tej akcji. Po krótkim leczeniu w okolicach Łomży „Iskrę” konspiracyjnie przewieziono na dalsze leczenie do Warszawy.
Panie Adamie ten komentarz to by pasował do artykułu “W hołdzie żołnierzom AK”.