„Wiadomości Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej” były pierwszym czasopismem wydawanym przez TPZŁ już w dwa lata po jego powołaniu.
Było to czasopismo w kartonowych okładkach liczące kilkadziesiąt stron formatu A4, drukowane w niewielkich nakładach małą poligrafią. Wydano pięć numerów. Pierwszy w roku 1960, kolejne w latach 1962, 1963/64 i dwa ostatnie datowane na 1964/65.
Treścią „Wiadomości” były nie tylko sprawy organizacyjne (informacje o pracach Zarządu Głównego, jego inicjatywach i kontaktach, zjazdach wychowanków szkół łomżyńskich, sprawy finansowe itp.), ale także artykuły historyczne i monograficzne znanych i cenionych autorów.
Dzisiaj po pięćdziesięciu latach, te pierwsze egzemplarze czasopisma TPZŁ można zaliczyć do przysłowiowych „białych kruków”. Jako że publikowane w nich artykuły nic nie straciły na swojej wartości, w porozumieniu z Panem Prezesem Zygmuntem Zdanowiczem, rozpoczynamy publikację artykułów z archiwalnych egzemplarzy „Wiadomości Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej”.
Redakcja Serwisu
.
Jan Kisiel
JAK POWSTAŁO TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ ZIEMI ŁOMŻYŃSKIEJ
/Z kroniki organizacji Łomżyniaków w latach 1957-1958/
Odpowiedź na pytanie: „Jak powstało NASZE TOWARZYSTWO”? może okazać się nieistotna . Wszak wielu brało żywy udział w czynnym organizowaniu pierwszych spotkań w Warszawie, potem – zjazd w Łomży i wreszcie… Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej.
Ciekawi bardziej pytanie w jakim celu powstało to stowarzyszenie? A to już przecież historia, historia nasza i warto ją przypomnieć.Co za siła, a raczej wypadkowa jakich sił spowodowała, że w wielkiej, nowoczesnejj upajającej rozmachem i tętniącej życiem Warszawie, zdała.od zniszczonej, zaniedbanej i zapomnianej Łomży o niej właśnie ponyślano?
Jaki urok posiada to miasto i ziemia, że w stolicy Państwa zaciekawiającego Europę znalazły się inne nie tak wielkie, ale pochłaniające czas, myśli i kawałek serca, bliskie sprawy? Dlaczego właśnie tu nad Wisłą, a nie nad Narwią, powstaje coś, co jest nie tylko miernikiem dobrych chęci, ale wyrazem zainteresowania, pamięci i czynnego zaangażowania?
Czy urzekł czar wspomnień starych kątów, czy troska o przyszłość ziemi, z której się wyszło, którą się opuściło?
Czy tylko uczucie /wada i mimo wszystko – zaleta Polaka/?
Co ostatecznie skupia i będzie jednoczyć nas w akcji, która, jakby się jej nie nazwało, łączy nas przecież trwale?
Jaka potrzeba: rozumu czy serca?
Jaka chęć; ambicja jakiegokolwiek działania ludzi młodych, czy może dążenie do zapełnienia w sobie pustki ludzi starszych?
Czy wola zespołu, czy tylko jednostki decydowała o naszym łomżyńskim wydarzeniu?
Napewno i potrzeba serca i potrzeba rozumu, i ambicja ludzi młodych i starszych, i wola zespołu i wola jednostki podyktowały tę decyzję, której rozwinięcie dopiero może zapewnić jej miano historycznej.
W pachnącej polską złotą jesienią atmosferze „Października”, odradzającej to co dobre, zrodziła się myśl spotkanis się ludzi, których kiedyś łączyły więzy koleżeństwa.
Przedstawiciele średniego dziś pokolenia; kol.kol. Janina Bulak-Kalinowska , Regina Dębnicka, Krystyna Jezierska-Chrobakowa, Ewa Dąbrowska- Wrzesińska, Tadeusz Wrzesiński, Robert Prusiński, Stanisław Kalinowski, Stanisław Bagiński, Sylwester Jakubowski, Stanisław Załęski, Tadeusz Rybicki, Maria Bielicka i inni, i wkrótce razem z nimi przedstawiciele starszego pokolenia; kol.kol. Edward Ciborowski, Tadeusz Brzostowski, Edmund Dąbrowski, Jan Kaczyński, Jadwiga Dąbrowska-Kaczyńska i inni – podjęli w 1956 r. inicjatywę comiesięcznych spotkań. Miejscami spotkań były; kawiarnia przy placu Trzech Krzyży /róg Alei Ujazdowskich/, następnie kawiarnia „Europa” przy placu Wareckim /obecnie Plac Powstańców Warszawy/. Liczba z kilkunastu spotkań urosła do kilkudziesięciu Zorganizowano wycieczkę do Łomży w lecie 1957 r., potem uzyskano lokal na spotkania przy ul. Pankiewicza 5 /w bramie wisiała wywieszka; „Zebranie Koła Łomżan – prosto i na lewo”/. Na zebrania przychodziło zawsze więcej niż sto osób i i od początku utrzymały się spotkania w każdą środę po pierwszym o godz. 18-ej.
W pierwszym okresie praca szła w kierunku przygotowania w Łomży zjazdu koleżeńskiego. Ścierały się dwie tendencje; zwyciężyła myśl powszechnego zjazdu wychowanków wszystkich istniejących przed wojną w Łomży szkół średnich. Równolegle były prowadzone prace organizacyjne Towarzystwa.
W końcu marca 1958 roku została powołana druga z kolei komisja statutowa w składzie; kol.kol. Elżbieta Cyfracka, Stanisław Bagiński, Jan Kisiel, Tadeusz Brzostowski, Franciszek Kamiński, która przedstawiła dwie możliwości zalegalizowania działalności;
1/ w drodze reaktywowania przedwojennego Stowarzyszenia Wychowanków Szkół Średnich Ziemi Łomżyńskiej, albo
2/ przez założenie nowego, zupełnie powszechnego towarzystwa.
Komisja statutowa wypowiedziała się za tą drugą koncepcją i w dniu 21 kwietnia 1958 roku w mieszkaniu kol. Edwarda Ciborowskiego w Warszawie przy ul. Prezydenckiej 11 odbyło się pierwsze zebranie Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej które uchwaliło przygotowany przez komisję statut.
Członkami założycielami byli; kol.kol. Tadeusz Brzostowski, Stanisław Bagiński, Edward Ciborowski, Henryk Cieśluk, Krystyna Chrobakowa, Elżbieta Cyfracka, Edmund Dąbrowski, Regina Dębnicka, Stanisław Dębowski, Michał Godlewski, Janina Kalinowska, Franciszek Kamiński, Jan Kisiel, Halina Miroszowa, Robert Prusiński, Regina Gołaszewska, Wacław Saciłowski,Włodzimierz Sokorski, Tadeusz Wrzesiński i Stanisław Krupka.
Komisja statutowa była jedną z wielu, które pracowały nie tylko nad przygotowaniem zjazdu, ale także nad założeniami Towarzystwa.
Trzydniowy /od 27 do 29 czerwca 1958 roku/ imponujący także liczbą przyjezdnych /1200 osób/ zjazd wychowanków średnich szkół łomżyńskich uchwalił w piewszym dniu w Łomży konieczność powołania towarzystwa, zatwierdził podjęte kroki w celu jego zalegalizowania i zobowiązał komitet organizacyjny zjazdu do pomyślnego zakończenia tej sprawy.
Decyzją Prezydium Rady Narodowej m.st.Warszawy z dnia 3 listopada 1958 roku Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej z siedzibą w Warszawie zostało wpisane do Rejestru Stowarzyszeń i Związków pod nr 666, uzyskując w ten sposób podstawę działania.
Już w dniu 11 listopada 1953 r. o godz. 18-ej w Warszawie przy ul. Prezydenckiej 11 odbyło się u kol. Edwarda Ciborowskiego pierwsze /po założycielskim/ Walne Zebranie Towarzystwa, na którym wybrano jego władze.
Pierwszym Przewodniczącym Zarządu Głównego Towarzystwa PZŁ został kol. Edrard Ciborowski, zasłużony działacz władz centralnych Związku Nauczycielstwa Polskiego. Stanowisko Przewodniczącego TPZŁ piastuje on do chwili obecnej, na podstawie – zgodnie ze statutem Towarzystwa – corocznie powtarzających się wyborów.
Dnia 3 grudnia 1959 roku powstał Oddział Towarzystwa w Warszawie – jako drugi; pierwszy Oddział powołano w Łodzi w dniu 16 listopada 1958 roku.
Po co powstało Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej.
Na to pytanie niech każdy odpowie sobie sam.
Dla mnie jest ono wyrazem, nie dającej się zniszczyć w każdym człowieku, potrzeby działania dla dobra ogólnego. Byłoby dobrze, gdyby piękny cel stał się również użyteczny. W ten sposób przypominam urzekające trafnością porównanie Cypriana-Kamila Norwida;
„Użyteczne nigdy nie jest samo.
Piękno wchodzi, nie pytając, bramą”.
Wiadomości Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej 1963/4 str. 3
