Korpus Ochrony Pogranicza [zaproszenie]

Stowarzyszenie „Wizna 1939” zaprasza na spotkanie poświęcone KORPUSOWI OCHRONY POGRANICZA, formacji wojskowej działającej w latach 1924-1939, z której wywodził się dowódca „odcinka Wizna” kpt. Władysław Raginis.

O Korpusie Ochrony Pogranicza opowiadać będą członkowie Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych, a swój udział zapowiedziała również Grupa Rekonstrukcyjna Centralnej Szkoły Podoficerskiej KOP w Osowcu.

Podczas spotkania zostanie zaprezentowany film dokumentalny p.t. „Był Korpus …”, a także będzie można obejrzeć wystawę fotografii archiwalnej poświęconą Korpusowi Ochrony Pogranicza.

Spotkanie odbędzie się w dniu 19 lutego 2010r. (piątek) o godz. 17.00 w lokalu Centrum Informacji i Edukacji Historycznej w Wiźnie przy Pl. Raginisa 3.

WSTĘP WOLNY

(informacje pod nr tel. 784-523-904)

________________

12 września 1924r. ówczesne Ministerstwo Spraw Wojskowych pod kierunkiem Władysława Sikorskiego wydało rozkaz o utworzeniu Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP), jako specjalnej formacji wojskowej czasu pokoju. Utworzenie KOP-u było konsekwencją sytuacji na wschodniej granicy II Rzeczypospolitej, jaka zapanowała po podpisaniu traktatu pokojowego pomiędzy Polską, Rosją i Ukrainą po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej w latach 1919-1920, ustalającego przebieg granic pomiędzy tymi państwami (tzw. Traktat ryski, podpisany w Rydze 18 marca 1921r.).

Już wkrótce po podpisaniu traktatu władze sowieckie podjęły kampanię odrzucenia nowo uznanej granicy z Polską pod pretekstem wytyczenia jej niezgodnie z zasadą samostanowienia narodów. Taka właśnie „argumentacja” stała u podstaw wspierania i inspirowania przez władze radzieckie działalności band terrorystycznych wywodzących się z mniejszości narodowych na ziemiach polskich. W rejonach granicy polsko-sowieckiej dochodziło do licznych zbrojnych napadów dywersyjnych a także zwykłych aktów bandytyzmu. Niewiele też pomogło w tym zakresie przejęcie w roku 1923 ochrony granicy przez Policję Państwową. W tej sytuacji rząd RP w celu doraźnego opanowania sytuacji zdecydował o systemowym rozwiązaniu problemu poprzez utworzenie specjalnej formacji wojskowej p.n. KORPUS OCHRONY POGRANICZA.

Pod względem personalnym, organizacyjnym, operacyjnym i wyszkolenia Korpus został podporządkowany Ministerstwu Spraw Wojskowych, zaś pod względem ochrony granicy, bezpieczeństwa w pasie granicznym oraz budżetu – Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. KOP choć podlegał Ministrowi Spraw Wewnętrznych, stanowił część składową sił zbrojnych II Rzeczypospolitej. Miał on uszczelnić wschodnią granicę państwa. Do zadań KOP należało:

• strzeżenie nienaruszalności znaków i urządzeń granicznych;
• niedopuszczanie do nielegalnego przewozu i przerzutu towarów przez granicę;
• niedopuszczanie do nielegalnych przekroczeń granicy;
• zwalczanie przemytu i wykroczeń skarbowych oraz wykroczeń w zakresie postanowień o granicach państwa;
• współdziałanie z organami wojska w dziedzinie obrony państwa, itd.

Formowanie KOP zakończono w grudniu 1927r.. W 1928r. liczył blisko 25 tys. żołnierzy i oficerów, a długość granicy państwowej chronionej przez KOP wynosiła wówczas ponad 2334km. Ochrona granic była realizowana przez system patroli, posterunków, zasadzek, obław oraz pracę wywiadowczą. W 1938r. KOP-owi powierzono ochronę południowej granicy z Rumunią Ostatecznie granica służbowej działalności Korpusu Ochrony Pogranicza rozciągała się w roku 1939 od styku Polski, Litwy i Prus Wschodnich na północy przez linię graniczną z Litwą, Łotwą, Związkiem Radzieckim, Rumunią, Węgrami oraz Słowacją aż do Wisłoki.

Po mobilizacji w 1939r. KOP przeszedł na stopę wojenną. Część żołnierzy została oddelegowana do obrony przed najeźdźcą niemieckim. Piękną kartą w naszej historii zapisała się bohaterska obrona „odcinka Wizna” w dniach 7-10 września 1939r., którą dowodził oficer KOP – kpt. Władysław Raginis. Nie mniej ciężkie walki z hitlerowskim agresorem miały miejsce w bitwie pod Węgierską Górką w dniach 2-3 września 1939r. oraz w rejonie Końskich i Szydłowca. Po napaści na Polskę w dniu 17 września 1939r. przez Związek Sowiecki, żołnierze KOP musieli przeciwstawić się na wschodniej granicy RP 750-tysięcznej Armii Czerwonej. Do najcięższych walk żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza z oddziałami Armii Czerwonej doszło w dnach 29-30 września 1939r. w bitwie pod Szackiem oraz 1 października 1939r. w bitwie pod Wytycznem, gdzie ostatnie jednostki KOP uległy rozproszeniu. Po całodziennych walkach z oddziałami pancernymi nacierającymi od strony Włodawy, wobec przewagi wroga dowódca grupy KOP nakazał odwrót i rozwiązał grupę; oddziały małymi grupami przedostały się do lasów i dalej prowadziły walkę konspiracyjną. Przegrana wojna obronna 1939r. była też kresem istnienia KOP.

Obecnie kontynuatorem tradycji Korpusu Ochrony Pogranicza jest Straż Graniczna R.P.

źródło: www.wizna1939.eu