SŁAWIEC PAMIĘTAMY!!!
„Naród bez pamięci nie ma prawa do przyszłości ani do bytu teraźniejszego”
Józef Piłsudski
MIEJSCE UŚWIĘCONE MĘCZEŃSKĄ KRWIĄ 300 OSÓB ZAMORDOWANYCH PRZEZ HITLEROWSKICH OPRAWCÓW
Tak brzmi napis na głazie ustawionym w miejscu egzekucji z 23 lipca 1943 roku.
Mija 70 lat od mordu pod wsią Sławiec. O tej egzekucji Jerzy Smurzyński pisał:
„…Nie ulega wątpliwości, że egzekucja w Sławcu była dziełem grupy Müllera. Podaje to dokument Delegatury Rządu „Przegląd ważniejszych wydarzeń w kraju z sierpnia 1943 roku.” O mordowaniu w Sławcu więźniów z łomżyńskiego więzienia mówi także „Meldunek z VI d” i opracowane na jego podstawie depesze dla BBC i Świtu. W dokumentach tych czytamy m.in.: „W tymże czasie z więzienia w Łomży zabrano około 200 osób dawniej aresztowanych, wywieziono do lasu pod wsią Sławiec i tam wymordowano. Wśród wymordowanych pod Sławcem było dużo inteligencji m.in. księża…”
„…Przebieg egzekucji można odtworzyć z relacji mieszkańca wsi Sławiec, Feliksa Jankowskiego: „…Daty dokładnie nie przypominam, ale wydaje się, że w sierpniu 1943 roku, pewnego dnia w godzinach popołudniowych wyjechałem w pole po owies… Kiedy załadowałem owies, zobaczyłem, że drogą koło lasu jadą cztery samochody niemieckie. Dwa samochody były ciężarowe z obudowanymi skrzyniami ładunkowymi, dwa natomiast osobowe. W samochodach zauważyłem Niemców. Byli oni ubrani w mundury koloru szaro-zielonego… Wjechali do lasu… i zatrzymali się. W tym miejscu las był rzadki, porośnięty tylko krzakami, z pola było widać co się tam dzieje. – Widziałem, jak dwóch Niemców… oglądało okopy… W pewnym momencie jeden z nich machnął ręką, jakby kogoś przywołując. Wtedy z samochodów ciężarowych wyszli umundurowani i uzbrojeni Niemcy, którzy otworzyli drzwi w jednym z samochodów ciężarowych… Jeden z Niemców wyprowadził mężczyznę… i poprowadził go nad okop. Tam wystrzelił do niego z pistoletu w głowę… Drugi z Niemców bezpośrednio po egzekucji przyprowadził nad okop następną osobę… Był to też mężczyzna. Egzekucja odbyła się w ten sam sposób… Patrzyłem na to będąc na polu z odległości około 150 metrów… Łącznie rozstrzelano 71 osób dorosłych i dwoje małych dzieci w wieku 5-6 lat… Po zakończeniu egzekucji Niemcy zakopali częściowo zwłoki, po czym odjechali… w stronę Łomży. Następnego dnia przyjechali do naszej wsi żandarmi z Miastkowa i polecili sołtysowi, aby 10 ludzi zakopało należycie ciała zamordowanych, to znaczy, żeby zrównali okop z otaczającym terenem… Nadmieniam, że w lesie koło Sławca podobne egzekucje miały miejsce w innych dniach…”.
Ciężarówki jadące w kierunku lasu widział i słyszał strzały inny mieszkaniec Sławca – Ireneusz Bączek. On również brał udział, na polecenie sołtysa, w zasypywaniu zwłok…”
/Źródło:Czarne lata na łomżyńskiej ziemi. Rozdział II. 15./
Grób w Sławcu jest obecnie otoczony metalowym płotkiem, wewnątrz którego znajduje się na podmurówce naturalny głaz z wyrytym napisem: „Miejsce uświęcone męczeńską krwią 300 osób zamordowanych przez hitlerowskich oprawców”. Z tyłu za głazem znajduje się metalowy krzyż, po obu stronach którego rosną dwa wysokie świerki. Mogiła otoczona jest łanami żyta, a od strony drogi S61 polem z kukurydzą. Do mogiły można dojść tylko pieszo. Opiekę nad grobem pełni Szkoła Podstawowa im. Hanki Bielickiej w Sławcu.
By uczcić pamięć zamordowanych, 27 czerwca 2013 roku w Szkole Podstawowej im. Hanki Bielickiej w Sławcu, otwarto wystawę upamiętniającą wydarzenia z 23 lipca 1943 roku.
We wtorek 23 lipca 2013 roku przy grobie złożyli kwiaty i zapalili znicze członkowie Zarządu Związku Nauczycielstwa Polskiego w Łomży oraz Gminy Nowogród, dyrekcja i nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Hanki Bielickiej w Sławcu, przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Nowogrodzie i Rady Miejskiej w Nowogrodzie,a także mieszkańcy Sławca. W ten sposób uczczono 70 rocznicę mordu i oddano hołd zamordowanym.
Cześć Ich pamięci!!!
Inne źródła o mordzie w Sławcu:
1. Czarne lata na łomżyńskiej ziemi. Rozdział III. 6.
– Czarne lata na łomżyńskiej ziemi. Rozdział III. 6.
2.Rejestr zabytków A-451 z 30.12.1991.
3.Tamte lata tamte dni. „Tragedia w Sławcu cz.1, 2, 3”
CZ. 1 – aktualnosci.zambrow.org/strona.php?strona=artykuly_pokaz&id=3514
CZ. 2 – aktualnosci.zambrow.org/strona.php?strona=artykuly_pokaz&id=3542
CZ. 3 – aktualnosci.zambrow.org/strona.php?strona=artykuly_pokaz&id=3569
4.Imienna lista ofiar masowych egzekucji popełnionych przez okupantów hitlerowskich na terenie powiatu łomżyńskiego.
Zdjęcia, wystawa, opracowanie graficzne oraz tekst – nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Hanki Bielickiej w Sławcu – Jacek Sokołowski i Jadwiga Sosnowska.
JS@JS
Więcej informacji o „Sławcu” znajdą czytelnicy tutaj:
https://historialomzy.pl/czarne-lata-na-lomzynskiej-ziemi-rozdzial-ii-15/
https://historialomzy.pl/czarne-lata-na-lomzynskiej-ziemi-rozdzial-iii-6/
https://historialomzy.pl/czarne-lata-postscriptum/
Redakcja