Tematem zagadki jest jeden z członków rodziny z herbu powyżej.
Zagadka zawiera trzy pytania.
Proszę o odpowiedź. Kolejność odpowiedzi dowolna.
Na razie nagród nie przewidujemy. Pozostaje satysfakcja z dobrej odpowiedzi.
1. Który z dowódców Armii Czerwonej z okresu wojny polsko – bolszewickiej dostał się – jako młody oficer armii carskiej – do niewoli niemieckiej pod Łomżą w 1915 r. ? /dość łatwe/
2. Jakie są jego związki z osobą upamiętnioną przed parafią Miłosierdzia Bożego w Łomży ? /średnio łatwe/
3. Dokładnie kiedy i gdzie dostał się do niewoli w 1915 r. pod Łomżą ? /trudne/
Zagadkę nadesłał Pan Sławomir Zgrzywa
4 comments
W 1861 roku powstał poza miastem rosyjski cmentarz wojskowy, później znany jako cmentarz wojskowy przy ul. Słonecznej (obecnie Kardynała Wyszyńskiego). Z cmentarza tego pozostała kaplica cmentarna i fragment nagrobka pułkownika Aleksandra Tuchaczewskiego. Kim był pułkownik Aleksander Nikołajewicz Tuchaczewski i dlaczego jego grób znajdował się na tym cmentarzu. W 1831 roku Tuchaczewski był dowódcą 14 Ołonieckiego Pułku Piechoty im. Jego Wysokości Piotra Króla Serbskiego, który wspólnie z 13 Biełozierskim Pułkiem Piechoty we wrześniu 1931 roku szturmował Warszawę. W pierwszym dniu szturmu tj. 6 września pułk Aleksandra Nikołajewicza znajdował się w pierwszej linii kolumny szturmowej II Korpusu, dowodzonej przez gen. lejt. Sulimę. Szturm na wolskie fortyfikacje rozpoczął się we mgle, o świcie atakiem na południowa stronę dzieła nr 54 zwanego później „Redutą Ordona”. Żołnierze rosyjscy szybko zaczęli się wdzierać za palisadę. Polski odwrót był niemożliwy. Tuż przed ósmą rano w górę, z hukiem wzbił się wysoki słup dymu – reduta nr 54 wyleciała w powietrze . Zginęło wówczas wielu polskich obrońców oraz atakujących Rosjan, wśród nich płk Aleksander Tuchaczewski. Pochowano go w majątku Wyczółki, skąd po 1890 roku ekshumowano do cerkwi wybudowanej w Łomży na rogu obecnych ulic Alei Legionów i ulicy Polowej, a która była cerkwią garnizonową Ołonieckiego pułku piechoty. W 1893 roku w majątku Aleksandrowskoje k. Smoleńska, urodził się Michaił Nikołajewicz Tuchaczewski, który był wnukiem Aleksandra Tuchaczewskiego. Wnuk podobnie jak dziadek wybrał i kontynuował karierę wojskową. Zimą 1915 pułk Tuchaczewskiego przeniesiono na front, na północ od Warszawy, w rejon granicy rosyjsko-pruskiej. 19 lutego 1915 dostał się do niewoli niemieckiej , właśnie pod Łomżą w czasie operacji przasnyskiej. Z niewoli , po trzech nieudanych próbach w sierpniu 1917 roku udało mu się zbiec z obozu nad granicą holenderską. Po ucieczce przeszedł całe Niemcy i przekroczył granicę ze Szwajcarią, gdzie udał się do ambasady Rosji.W wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku dowodził Frontem Zachodnim. W sześć tygodni jego wojska dotarły od Auty i Berezyny pod Warszawę. Pewien ostatecznego zwycięstwa, zlekceważył możliwości ofensywne armii polskiej i poniósł klęskę w bitwie warszawskiej. Dowodził także podczas drugiej walnej bitwy wojny polsko-bolszewickiej – bitwy nad Niemnem. Czy wiedział , że jego dziad spoczywa w cerkwi Łomży i czy go odwiedzili nie wiadomo. Wiadomo, że po odzyskaniu niepodległości nagrobek pułk
Tuchaczewskiego został przeniesiony na cmentarz przy ulicy Słonecznej , a jeńcy rosyjscy z okresu wojny polsko-bolszewickiej przebywali w cerkwi przy Alei Legionów , którą następnie przebudowano i utworzono Dom Żołnierza. Cmentarz przy ul. Słonecznej uległ likwidacji, a na jego terenie wybudowano w latach 1982-1991 kościół pw. Miłosierdzia Bożego. Przy kościele zachowano dawną kaplicę cmentarną i chyba jako element ozdobny fragment nagrobka pułkownika Aleksandra Tuchaczewskiego.
W 1861 roku powstał poza miastem rosyjski cmentarz wojskowy, później znany jako cmentarz wojskowy przy ul. Słonecznej (obecnie Kardynała Wyszyńskiego). Z cmentarza tego pozostała kaplica cmentarna i fragment nagrobka pułkownika Aleksandra Tuchaczewskiego. Kim był pułkownik Aleksander Nikołajewicz Tuchaczewski i dlaczego jego grób znajdował się na tym cmentarzu. cdn
W zasadzie odpowiedzi na pytania są prawidłowe. Można je jedynie nieco uzupełnić.
1.Bohaterem zagadki był Michaił Tuchaczewski, marszałek Związku Radzieckiego, wielki przegrany w bitwie warszawskiej, rozstrzelany w 1937 r. Podczas I wojny światowej zimą 1915 r. pułk, w którym służył, Siemionowski Pułk Lejb Gwardii przeniesiono w okolice Łomży dla obrony przed spodziewanym atakiem armii niemieckiej. Rota Tuchaczewskiego zajęła pozycje na odcinku między Rogienicami a Stawiskami. Okoliczności wzięcia Tuchaczewskiego do niewoli opisuje w swoich wspomnieniach ówczesny dowódca Siemionowskiego Pułku generał – major Iwan von Etter, a także inni uczestnicy tych wydarzeń. Według relacji nad ranem 19 lutego 1915 r. w gęstej mgle nastąpił atak oddziału niemieckiego na rotę – kompanię, w której służył późniejszy “Czerwony Napoleon”. Oddział Tuchaczewskiego rozlokowany był miedzy miejscowościąi Piaseczno (błąd – właściwa obecna nazwa Rogienice Piaseczne, gmina Mały Płock), a wsią Wysokie Duże (obecnie gmina Stawiski) na wschód od drogi Łomża – Kolno. Atak był niespodziewany. Doszło do walki wręcz. Znaczna część kompani rosyjskiej zginęła. Inni dostali się do niewoli. Wsród tych ostatnich był Michaił Tuchaczewski który w momencie ataku spał w okopie zawinięty w szynel. Obudzony próbował organizować opór ale został przewrócony, ogłuszony i wzięty do niewoli. Ciekawostką jest fakt, że w obozie jenieckim w Ingolstadt położonym pod granicą belgijską przebywał wspólnie min. z póżniejszym gen.Charlsem de Gaulle. Taka jest prawidłowa odpowiedż na trzecie pytanie.
Odpowiedż na drugie pytanie jest także prawidłowa. Postacią, która jest upamiętniona usytuowanym po lewej stronie od wejścia do kościoła MIłosierdzia Bożego w Łomży pomnikiem w postaci hełmu korynckiego jest Aleksandr Nikołajewicz Tuchaczewski pradziadek Michaiła Tuchaczeswkiego. Do podanej odpowiedzi warto dodać kilka szczegółów i ciekawostek.
Aleksandr Nikołajewicz Tuchaczewski urodził się w 1793 r. Służbę wojskową rozpoczął w tym samym Siemionowskim Pułku Leib Gwardii, w którym póżniej służył porucznik Michaił jego prawnuk. W pkresie wojen napoleońskich walczył min pod Borodino, Lipskiem, Budziszynem. Był w 1814 r. w Paryżu. Potwierdzony ale niezbyt jasny jest jego udział w 1820 r. w słynnym buncie przeciwko własnemu dowódcy w Siemionowskim Pułku. Pomimo, że karnie został przeniesiony do Galicyjskiego Pułku Piechoty jego kariera nie uległa zachwianiu. Po sześciu latach w 1826 r. został pułkownikiem i dowódcą 14 Ołonieckiego Pułku Piechoty. Dowodził nim od 15.09.1826 r. do 06.09.1831 r. (kalendarz rosyjski – 25.08.1831 r.) do swojej śmierci na Reducie Ordona w Warszawie
!4 Ołoniecki Pułk Piechoty stacjonował w Łomży od 1875 r. W tym okresie wybudowano w Łomży ze składek żołnierzy pułku cerkiew pułkową pod wezwaniem Apostołów Piotra i Pawła. Cerkiew zlokalizowana była u zbiegu obecnych ulic Polowej i Alei Legionów. Obiekt wybudowany pierwotnie dla ok. 500 wiernyvch został rozbudowany w 1905 r. poprzez przebudowę części ołtarzowej. Dzwonnica cerkiewna usytuowana była nad wejściem i kruchtą.
!4 marca 1892 r. (kalendarz ros.) z rozkazu cara wydanego na prośbę żołnierzy Ołonieckiego Pułku pochowano w cerkwi szczątki Aleksandra Tuchaczewskiego – byłego dowódcy pułku, ekshumowane z mogiły w majątku Wyczółki (obecnie Ursynów w Warszawie).Zwłoki złożono w grobowcu zbudowanym w południowej części kruchty cerkiewnej. Grób nakryty był prostokątną płytą z piaskowca z wyrytym napisem informującym o pochowanym z wyliczeniem jego funcji i odznaczeń. Na płycie posadowiono wykonany z brązu hełm koryncki, symbol waleczności.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zruinowana cerkiew Ołonieckiego Pułku była nieużytkowana. Być może dopiero w 1929 r. po przystąpieniu do przebudowy cerkwi według projektu arch. Zdzisława Świątkowskiego na Dom Żołnierza ponownie ekshumowano szczątki Aleksandra Tuchaczewskiego i pochowano je na dawnym rosyjskim cmentarzu garnizonowym przy ul. Słonecznej W Łomży. Na grobie położonym po prawej stronie kaplicy cmentarnej zamocowano płytę z piaskowca i hełm koryncki z cerkwi. Tam spoczywał spokojnie Tuchaczewski do początków budowy kościoła Miłosierdzia Bożego. Wówczas jak twierdził ówczesny proboszcz płytę i hełm zdemontowano i przechowywano na plebanii. Według niepotwierdzonych opowieści pracujących przy budowie robotników w trakcie wykonywania wykopów natrafiono nagrób Tuchaczewskiego. Podobno trumna została ponownie wydobyta i zakopana w innym miejscu przy kaplicy. Podobno nie była naruszona. Pomimo moich wieloletnich poszukiwań nie udało się odnalęźć płyty z piaskowca. Zachowany hełm koryncki z gromu Aleksandra Tuchaczewskiego obecny proboszcz wyeksponował na trawniku (teren dawnego cmentarza) przed kościołem. Chwała mu za to.
Przy okazji pragnę przypomnieć, że dziś 22 sierpnia 2015 r. przypada 95 rocznica wyzwolenia Łomży spod okupacji sowieckiej w 1920 r.