Rozdział I . Projekt partnerski Stowarzyszenia Przyjaciół Harcerstwa Łomżyńskiego i Hufca Nadnarwiańskiego ZHP w Łomży „Łączymy pokolenia”
[tab:Strony 42-50]
hm. Dorota Górska
Założenia projektu partnerskiego „Łączymy pokolenia”
Projekt „Łączymy pokolenia” to cykl spotkań dzieci i młodzieży z weteranami, seniorami harcerskimi oraz ludźmi, którzy uczestniczyli w ważnych wydarzeniach z historii w Polski w celu poznawania i popularyzowania historii i tradycji ziemi łomżyńskiej. Starsze pokolenie przekazuje dzieciom i młodzieży pamiątki, informacje o latach ich młodości, tradycjach, historii, a młodzież na ich podstawie przygotowuje materiały na album lub opracowanie „Moja miejscowość dawniej i dziś”. Ponadto podczas wspólnego obchodzenia ważnych świąt państwowych, harcerskich lub okolicznościowych przekazują ważne wartości patriotyczne, informacje o postaciach z historii oraz dzielą się atmosferą tamtych dni. Jest to jednocześnie okazja do aktywizowania starszego pokolenia na rzecz młodych. Poprzez odkrywanie historii przekazywanej przez jej bezpośrednich świadków młodzież uczy się szacunku do ojczyzny, wartości uniwersalnych oraz tolerancji dla innych ludzi.
Cele projektu:
– integracja młodszego i starszego pokolenia w celu poznawania i przekazywania wartości patriotycznych w atmosferze przyjaźni, braterstwa i tolerancji;
– współpraca starszego i młodszego pokolenia podczas realizowania zadań w czasie sobotnio – niedzielnych zlotów oraz okolicznościowych spotkań patriotycznych, religijnych i okolicznościowych;
– zbieranie materiałów z historii Polski, regionu w formie prezentacji oraz albumu „Moja miejscowość dawniej i dziś” –„żywa lekcja historii”;
– przekazywanie tradycji i obrzędów regionu przez starsze pokolenie dzieciom i młodzieży;
– poznanie sylwetek osób ważnych w historii danego środowiska: Leona Kaliwody, Adama Chętnika, Władysława Raginisa, rodziny Lutosławskich i innych;
– rozbudzanie ciekawości i zachęcanie do poznawania i odkrywanie historii najbliższej okolicy – „Mała ojczyzna”;
– wspólne odkrywanie współczesności najbliższej okolicy, regionu;
– wzbudzanie szacunku dla doświadczenia, mądrości i wiedzy starszego pokolenia;
– włączenie do realizacji różnych podmiotów – szkoły z terenów, gdzie realizowane będą zadania, środowisk kombatanckich (Sybiraków, żołnierzy AK, Szarych Szeregów, weteranów harcerskich, ZHP), jednostek samorządowych (UM Łomża, UMG Jedwabne, UM Zambrów, UG Czyżew, UGWizna);
– współpraca z Hufcem Nadnarwiańskim ZHP w Łomży, firmą ATM (przygotowanie zlotów i biwaków) oraz z Harcerską Grupą Rekonstrukcji Historycznej im. 33 Pułku Piechoty Strzelców Kurpiowskich, StowarzyszeniemWizna‘39, Stowarzyszeniem FORT (współorganizowanie inscenizacji historycznych);
– włączenie do udziału w projekcie jak największej liczby dzieci i młodzieży z miejscowości, w której będzie on realizowany;
– poznanie historii w miejscach, w których ona powstawała poprzez udział w inscenizacjach: „Obrony Łomży 1920 r. na fortach w Piątnicy”, „Śmierci kpt. Raginisa na Górze Strękowej we wrześniu 1939 r.” oraz „Rozbrajania Niemców w dniu 11 listopada 1918 r. na ul. Sienkiewicza w Łomży”;
– udostępnienie przygotowanych materiałów jak największej liczbie odbiorców;
– wykorzystanie środków komunikacji medialnej w celu popularyzacji wiedzy o przeszłości i budzenia szacunku do tradycji;
– propagowanie zdrowego stylu życia, bez nałogów, używek, uczenie w działaniu oraz współdziałaniu w grupie;
– edukacja patriotyczna młodego pokolenia realizowana w sposób zrozumiały i atrakcyjny;
– prowadzenie badań i dokumentacji w zakresie historii poszczególnych miejscowości objętych projektem w kontekście historii Polski;
– wzmocnienie identyfikowania się z miejscem pochodzenia i jego dziedzictwem kulturowym, budowania więzi lokalnych opartych na świadomości wspólnego dziedzictwa kulturowego, jego ochronie i pielęgnowaniu;
– propagowanie Ideałów Harcerskich opartych na patriotyzmie, służbie ojczyźnie i ludziom;
– poznawanie piękna przyrody ziemi łomżyńskiej podczas gier terenowych na zlotach i biwakach;
– wymiana doświadczeń w zakresie pracy harcerskiej w dawnych czasach i obecnie;
– prezentacja dorobku drużyn podczas zlotu podsumowującego.
Projekt obejmował trzy rodzaje zadań:
1) cykl 8 zlotów lub biwaków 2 – dniowych w różnych miejscowościach (Łomża, Zambrów, Nowogród,Wizna, Czyżew-Osada, Rosochate Kościelne, Drozdowo), podczas których dzieci i młodzież odszukują osoby starsze i zbierają od nich informacje o ich młodości, wydarzeniach związanych z historią Polski oraz historią danej miejscowości. Osoby te zapraszane były także na okolicznościową wieczornicę, połączoną z prezentacja materiałów zebranych o danej osobie oraz miejscowości. Na ich podstawie opracowana została prezentacja multimedialna oraz album pod tytułem „Moja miejscowość dawniej i dziś”.
Były to zloty i biwaki: Zlot Przyjaźni w Zambrowie, Spotkania Czerwcowe Pokoleń w Nowogrodzie, Rajd Pamięci Września’39 w Wiźnie, Jesienny Zlot w Rosochatem Kościelnem, Spotkania Listopadowe Pokoleń z okazji Święta Niepodległości, Mikołajkowy Zlot w Czyżewie, Zlot z okazji Dnia Myśli Braterskiej, Wiosenny Zlot „Przed Palmową Niedzielą” w Drozdowie, Marsz Szlakiem 33 Pułku Piechoty Strzelców Kurpiowskich.
2) udział w inscenizacjach przygotowywanych przez Harcerską Grupę Rekonstrukcji Historycznej im. 33 Pułku Piechoty Strzelców Kurpiowskich: „Obrona Łomży 1920 r. na fortach w Piątnicy”, „Obrona odcinkaWizna na Górze Strękowej we wrześniu 1939 r. – śmierć kpt. Raginisa”, „Inscenizacja rozbrajania Niemców 11 listopada 1918 r. – śmierć Leona Kaliwody”. Przed każdą inscenizacją w przygotowaniach brali także udział uczestnicy tych wydarzeń oraz członkowie ich rodzin w celu przybliżenia realiów i atmosfery tamtych dni. Jest to nieliczna już grupa uczestników tamtych wydarzeń.
3) cykl 6 spotkań dzieci i młodzieży z przedstawicielami starszego pokolenia podczas świąt państwowych, harcerskich oraz okolicznościowych, w czasie których starsi przedstawiają ważne postacie i daty w miejscach, w których odbywały się wspomniane wydarzenia. Ze spotkań tych przygotowany będzie materiał do prezentacji i albumów.
Były to spotkania: „Współczesna młodzież wobec historii narodu” – spotkania pokoleń podczas obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, „Wielkanocne spotkania pokoleń”, Spotkanie pokoleń – „W hołdzie Powstańcom Warszawskim”, „Spotkania pokoleń z okazji Dnia Instruktora”, „Zaduszki harcerskie” – spotkania pokoleń na cmentarzu Komunalnym, „Spotkanie wigilijne pokoleń”.
Wszystkie zadania realizowane były pod okiem instruktorów – doświadczonej kadry ZHP, przygotowanej do pełnienia funkcji opiekuńczo-wychowawczej, w wielu wypadkach nauczycieli z przygotowaniem pedagogicznym o zainteresowaniach związanych z historią Polski.
Harmonogram działań w ramach projektu:
Marzec 2009 |
Opracowanie wniosku, przygotowanie projektu, spotkania organizacyjne grupy przygotowującej projekt. Opracowanie regulaminów Zlotów i spotkań |
22 – 23 maja 2009 |
Zlot Przyjaźni w Zambrowie. Zwiedzanie Regionalnej Izby Historycznej. Zbieranie materiałów o mieście. |
20 – 21 czerwca 2009 |
Spotkania Czerwcowe Drużyny Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej – Krąg Seniorów im. L. Kaliwody. Wycieczki seniorów po ziemi łomżyńskiej. Spotkanie z młodzieżą: gawędy „Adam Chętnik i jego dzieło”. Spotkanie z rodziną Adama Chętnika. Prezentacja materiałów zebranych przez młodzież o Adamie Chętniku oraz Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie. Prezentacja działalności drużyn ZHP oraz grup młodzieży niezrzeszonej. |
26 lipca 2009 |
Inscenizacja „Obrony Łomży 1920 r.” na fortach w Piątnicy. Spotkanie z rekonstruktorami oraz uczestnikami lub rodzinami uczestników walk w 1920 r. Zwiedzanie Muzeum na fortach. Zajęcia strzeleckie. |
1 sierpnia 2009 |
Spotkania pokoleń – „W hołdzie Powstańcom Warszawskim” |
6 września 2009 |
Rajd Pamięci Września’39 – Wizna 2009. Spotkania pokoleń przy harcerskim ognisku. Zbieranie materiałów o historii Wizny. Udział w inscenizacji „Obrony odcinkaWizna we wrześniu 1939 r. – śmierć kpt. W. Raginisa” |
14 października 2009 |
Spotkania pokoleń z okazji Dnia Instruktora – wieczornica nt. „Służba ludziom dawniej i dziś” |
23 – 24 października 2009 |
Jesienny Zlot w Rosochatem Kościelnem. Spotkanie z Sybirakami. |
30 październik – 5 listopada 2009 |
Zaduszki harcerskie – spotkania młodzieży w domach seniorów harcerskich: zbieranie materiałów, wspomnień o harcerstwie łomżyńskim, a później wspólne porządkowanie grobów harcerskich i wojskowych na cmentarzach w miejscowościach, w których realizowany jest projekt. |
9 – 11 listopada 2009 |
Spotkania Listopadowe Pokoleńz okazji Święta Niepodległości w Łomży – gra terenowa szlakiem miejsc pamięci narodowej. Spotkania z weteranami Drużyny Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej – przybliżenie postaci Leona Kaliwody, spotkanie z rodziną i przyjaciółmi bohaterów z lat 1918-1920.Udział w uroczystościach z okazji Święta Niepodległości (Apel poległych przed pomnikiem Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej, msza za Ojczyznę, koncert pieśni patriotycznych). |
4 – 5 grudnia 2009 |
Spotkanie z żołnierzami Szarych Szeregów i Armii Krajowej z Warszawy podczas Mikołajkowego Zlotu w Czyżewie. |
grudzień 2009 |
Spotkanie podsumowujące sobotnio – niedzielne zloty i biwaki. Opracowanie materiałów zlotowych o Zambrowie, Nowogrodzie, Wiźnie, Czyżewie, Rosochatem Kościelnym. |
21 – 22 grudnia 2009 |
Spotkanie Wigilijne Pokoleń w Domu Harcerza w Łomży. |
20 lutego 2010 |
Spotkania pokoleń w ramach Dnia Myśli Braterskiej. Wizyty u harcerzy weteranów – rozmowy na temat braterstwa dawniej i dziś. Wspólna wieczornica pokoleń w Domu Harcerza. |
27 marca 2010 |
Wiosenny Zlot „Przed Palmową Niedzielą” – zajęcia i warsztaty regionalne z twórcami ludowymi (nauka wykonywania palm wielkanocnych, wycinanek kurpiowskich) oraz z rzeźbiarzami w drewnie i glinie. |
2 kwietnia 2010 |
Spotkanie wielkanocne pokoleń – wspomnienie o kapelanach harcerskich i wojskowych. |
1 -3 maja 2009 |
Współczesna młodzież wobec historii narodu – spotkania pokoleń podczas obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. |
30 kwietnia -3 maja 2009 |
Marsz Szlakiem 33 Pułku Piechoty Strzelców Kurpiowskich – spotkanie z żołnierzami – weteranami 33 PP SK. |
Maj – październik 2010 |
Opracowanie materiałów do wydawnictwa podsumowującego zloty i biwaki sobotnio – niedzielne oraz spotkania pokoleń. |
10 -11 listopada 2010 |
Spotkanie podsumowujące projekt w ramach Spotkań Listopadowych i obchodów Święta Niepodległości – promocja opracowania książkowego. |
Listopad 2010 |
Sprawozdanie końcowe i rozliczenie i projektu. |
[tab:Stony 51-60]
Praca zbiorowa
Sprawozdanie opisowe z realizacji zadań w ramach projektu „Łączymy pokolenia”
Realizacja projektu umożliwiła udokumentowanie historii harcerstwa łomżyńskiego, szczególnie okresu, działalności Chorągwi Łomżyńskiej, o której nie ma jeszcze żadnych opracowań. Ponadto ważnym okresem w dziejach harcerstwa są lata 90 – te, kiedy harcerstwo w całym kraju przeżywało kryzys związany z zaprzestaniem finansowania centralnego i koniecznością samofinansowania się przez ZHP.
Nasz hufiec nie ominęły problemy finansowe, zarządzany był przez młodą, niedoświadczoną kadrę, nie przygotowaną do kierowania taką organizacją. Tylko dzięki inicjatywom oddolnym, grupie instruktorów, którym nie potrzebne były środki finansowe, żeby organizować wspaniałe imprezy harcerskie, harcerstwo przetrwało najtrudniejszy okres swojej działalności.
W ramach projektu realizowane były zadania zgodnie z harmonogramem. Ponadto uczestnicy projektu zbierali materiały oraz spotykali się z przedstawicielami różnych pokoleń podczas całego okresu realizacji projektu. Opisy poszczególnych zadań pochodzą z artykułów prezentowanych w ramach projektu, zamieszczonych w „Gazecie Harcerskiej” (nr 9, 10, 11), wydawanych przez Hufiec Nadnarwiański ZHP w Łomży oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Harcerstwa Łomżyńskiego. Autorami są: phm. Lidia Grad, hm. Dorota Górska, Michalina Jankowska, pwd. Kamil Kaszuba, hm. Adam Marek Frączek, phm. Małgorzata Gołaszewska – Zaręba, Mateusz Goliński, phm. Halina Lipińska, Natalia Kłosińska, Karolina Godlewska.
IV Zambrowski Zlot Przyjaźni.
W dniach 22 i 23 maja 2009 roku (piątek, sobota) 44 ZDH „Oaza Spokoju” i 4 ZGZ „Leśne Skrzaty” działające przy Szkole Podstawowej nr 4 w Zambrowie zorganizowały i przeprowadziły IV Harcerski Zlot Przyjaźni. Komendantem Zlotu była phm. Lidia Grad. Od godziny 17.00 w piątek rozpoczęło się meldowanie drużyn i gromad zuchowych. Tegoroczny zlot przebiegał pod hasłem: „Jak się bawią skauci/harcerze w krajach Unii Europejskiej?” Ponadto podczas Zlotu rozpoczęliśmy realizację projektu „Łączymy pokolenia” finansowanego ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Zlot rozpoczął także zbieranie materiałów do realizowania zadania „Moja miejscowość dawniej i dziś”. Podczas wieczornego świeczkowiska mieliśmy okazję poznać instruktorów, którzy dawniej aktywnie pracowali w środowisku Zambrowa, tj. dh. Ewę Wiśniewską, Barbarę Starczak. Z ich opowieści wywnioskowaliśmy, że harcerstwo nie zmieniło się aż tak bardzo: zmieniła się obudowa – korzystamy z wyspecjalizowanego sprzętu oraz wszelkich uroków techniki, ale cel nasz jest taki sam: wychowanie młodych ludzi na odpowiedzialnych obywateli, służących innym.
Podczas drugiego dnia zlotu każdy patrol zaopatrzony w plan miasta Zambrowa miał do pokonania trasę: od SP 4 do „Księżego Lasku”. Podczas wędrówki po mieście trzeba było odwiedzić zaznaczone na planie punkty kontrolne i za prawidłowo wykonane zadania zdobyć 7 flag państw UE. Wszyscy musieli wykazać się sporą wiedzą o naszym mieście, znajomością geografii i historii Europy oraz zdolnościami językowymi. I tym razem nie było przegranych, przecież „w grupie siła”, każdy mógł się sprawdzić i służyć pomocą.
Spotkały się na zlocie:
2 Wielopoziomowa Drużyna Harcerska „Zielony Płomień” z Jedwabnego – 36 osób
3 Drużyna Harcerska im. “Szarych Szeregów” z Czyżewa – 16 osób
4 Zambrowska Gromada Zuchowa „Leśne skrzaty” – 18 osób
4 Łomżyńska Drużyna Harcerska „Panteon” – 5 osób
13 Łomżyńska Drużyna Harcerska im. Teodora Kliendiensta – Klonowskiego „AGADA”
11 Starszoharcerska Drużyna Specjalnościowa „EXODUS”
6 Drużyna Harcerzy Starszych im. Sybiraków z Czyżewa – 16 osób
21 Drużyna Harcerska „Agapa – Pomocna Dłoń” z Jedwabnego – 14 osób
33 Zambrowska Drużyna Harcerska – 2 osoby
44 Zambrowska Drużyna Harcerska „Oaza Spokoju” – 15 osób
Zambrowska Drużyna Harcerska „Grota” – 9 osób
Drużyna Harcerska „Płomienie” z Zawad – 18 osób
Drużyna Harcerska „Złote Lwy” ze Szczuczyna -11 osób drużyn,
W sumie uczestniczyło 160 osób.
Spotkania czerwcowe oraz Zlot „Na Powitanie Lata”
W ramach programu „Spotkania czerwcowe Drużyny Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej” odbył się także Zlot „Na powitanie lata”, w którym uczestniczyli harcerze i zuchy uczestniczące w projekcie „Łączymy pokolenia”. W tym roku do programu tej imprezy zostały włączone dwie inne: udział w obchodach Jubileuszu 1000 – lecia męczeńskiej śmierci Świętego Brunona z Kwerfurtu z udziałem Episkopatu Polski (nie tylko uczestniczyliśmy w nabożeństwie w katedrze Łomżyńskiej, lecz także pomagaliśmy przy organizacji, bufecie i zabezpieczeniu medycznym) oraz coroczne spotkanie weteranów (z mszą i ogniskiem na Wzgórzu św. Wawrzyńca).
Spotkanie weteranów oraz zlot harcerzy rozpoczęły się w piątek 19 czerwca. Harcerze i weterani uczestniczyli we mszy św, po której młodzież wyjechała na bazę w Nowym Młynie, aby tam realizować zadania zaplanowane w ramach tego zlotu. Weterani natomiast udali się na spotkanie organizacyjne, przygotowujące do właściwego zlotu weteranów.
Komendantem Zlotu „Na powitanie lata” była hm. Dorota Górska, natomiast Spotkań Czerwcowych – phm. Stanisław Grodzki. W ramach Zlotu „Na powitanie lata” młodzież uczestniczyła w grze, w której należało się wykazać umiejętnościami z zakresu technik harcerskich, przedstawić dokonania swojej drużyny w ostatnim okresie oraz zaprezentować materiały opisujące drużynę (jako jedno z zadań projektu „Łączymy pokolenia”). Ponadto odbyło się wspólne śpiewogranie, zajęcia regionalne (rzeźba w glinie i drewnie, tworzenie biżuterii z materiałów naturalnych, plecenie wianków świętojańskich), gry i zabawy integrujące, podsumowanie Kampanii Bohater, związane z Adamem Chętnikiem, przyszłym bohaterem Hufca Nadnarwiańskiego. W noc świętojańską odbyło się puszczanie wianków oraz przybliżenie tradycji świętojańskich przez artystkę ludową z Nowogrodu.
W ramach Zlotu odbyła się także wycieczka do Nowogrodu, podczas której jego uczestnicy zlotu mogli poznać miejsce związane z Adamem Chętnikiem – Skansen Kurpiowski. Podsumowaniem Zlotu było spotkanie z seniorami z Drużyny Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej. Przedstawione zostały gawędy o Adamie Chętniku, a także o nauczaniu konspiracyjnym podczas II wojny światowej oraz okolicznościowa gawęda o działalności DWHZŁ.
Udział wzięli:
Łomża:
– 4 Łomżyńska Drużyna Harcerska „Panteon” – 9 osób,
-13 Łomżyńska Drużyna Harcerska im. Teodora Kliendiensta – Klonowskiego „AGADA” – 17 osób,
11 Starszoharcerska Drużyna Specjalnościowa „EXODUS” – 8 osób,
-25 Łomżyńska Drużyna Harcerska “Madras” – 13 osób + 2 osoby z Ostrołęki,
-31 Łomżyńska Drużyna Wędrownicza „Suma Wszystkich Strachów” – 2 osoby;
Kolno “Mieszanka kolneńska” – 22 osoby z drużyn:
-Drużyna Harcerska na próbie “Semper Fidelis”,
-2 Drużyna Harcerska „Skauci”,
-7 Drużyna Harcerska „Olimp”,
-10 Drużyna Harcerska „Pantera”,
-14 Drużyna Harcerska „Szare Szeregi”.
Ostrołęka – Drużyna Harcerska na próbie „Ślad” – 7 osób.
W sumie udział wzięło 12 drużyn i łącznie z drużyną Weteranów w Zlocie uczestniczyło 125 osób.
II Piknik Historyczny „Obrona Łomży 1920 r”
W niedzielę 26.07.2009 r., na piątnickich fortach, podczas II Pikniku Historycznego można było obejrzeć inscenizację obrony Łomży z 1920 roku, przygotowaną m.in. przez ZHP Hufiec Nadnarwiański w Łomży, Harcerską Grupę Rekonstrukcji Historycznej im. 33 Pułku Piechoty Strzelców Kurpiowskich oraz Stowarzyszenie „Klub Fort”. Oprócz rekonstrukcji wydarzeń z 1920 r. odbyły się także imprezy towarzyszące: zwiedzanie Fortów i Muzeum Fortecznego, zawody w strzelaniu z broni z czasów II wojny światowej, współczesnej oraz wiatrówek, gry paintballowe, przejażdżki na kucykach, forteczne targi staroci, zjazdy linowe i wiele innych atrakcji. W skład sztabu organizacyjnego wchodzili: hm. Dorota Górska –odpowiedzialna za pozyskiwanie środków i organizację całości, Ludwik Zalewski – logistyka na terenie miejsca inscenizacji, phm. Zbigniew Dobkowski – program i przeprowadzenie inscenizacji.
Logistyka pikniku:
– członkowie Harcerskiej Grupy Ratowniczej „Bemowo” – pełnienie służby ratowniczo – medycznej
– drużyny harcerskie z Łomży:
11 Starszoharcerska Drużyna Specjalnościowa „EXODUS”,
13 Łomżyńska Drużyna Harcerska im. Teodora Kliendiensta – Klonowskiego „AGADA”,
59 Łomżyńska Drużyna Harcerska „Ptaki ptakom” – pełnienie służby porządkowej
– członkowie„Strzelca” z Łomży, z dowódcą Adamem Perkowskim – przygotowanie terenu pod rekonstrukcję,
Udział w inscenizacji:
– inscenizatorzy z Iłży, Radzynia Podlaskiego, Lublina, Warszawy, Grabowa
– Harcerska Grupa Rekonstrukcji Historycznej, z szefem – Zbigniewem Dobkowskim.
W sumie udział wzięło 4 drużyn i 7 Grup Rekonstrukcji Historycznej – łącznie z Drużyną Weteranów uczestniczyło 150 osób.
Spotkania pokoleń „W hołdzie Powstańcom Warszawskim”
Realizacja zadania rozpoczęła się pod koniec lipca, kiedy to młodzież harcerska rozwieszała w Łomży plakaty przypominającą tę ważna rocznicę. Wręczano także przechodniom znaczki okolicznościowe, związane z datą 1 sierpnia 1944 r. Osobą odpowiedzialną za przygotowanie i organizację spotkania była Katarzyna Dobkowska.
1 sierpnia około godziny 17:00, przed pomnikiem Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej, zebrało się grono osób chcących upamiętnić wydarzenie wybuchu Powstania Warszawskiego. Harcerze – weterani oraz druhny i druhowie złożyli kwiaty na pomniku. Druh Adam Frączek przybliżył młodym ludziom, jak ważne było to wydarzenie dla ówcześnie żyjących ludzi, jaki był przebieg powstania, co kierowało władzami i cywilami, a w szczególności młodymi powstańcami do podjęcia takich kroków.
W spotkaniu udział wzięli: druhny i druhowie z Drużyny Harcerzy Weteranów Ziemi Łomżyńskiej oraz harcerze z 4 Łomżyńskiej Drużyny Harcerskiej „Panteon”. Łącznie z drużyną Weteranów uczestniczyło w nim 39 osób.
Tematyka Powstania Warszawskiego podejmowana została podczas obozu i biwaków organizowanych w tym czasie. Na obozie harcerskim „W poszukiwaniu polskich korzeni” w Rogalinku k. Poznania o godz. 16.00 odbył się uroczysty apel oraz ognisko poświęcone Szarym Szeregom i ich udziałowi w Powstaniu Warszawskim. Dzieci otrzymały okolicznościowe znaczki oraz wykonały prace przedstawiające ich wyobrażenia z czasów wojny. Na biwaku drużyn w Drozdowie oraz w Nowym Młynie młodzież na uroczystym apelu oraz podczas ogniska minutą ciszy uczciła pamięć walczących w czasie wojny.
Łącznie w zadaniu wzięło udział 109 osób
XLII Rajd Pamięci Września ’39 Wizna,
4 – 6 września 2009
W dniach od 4 do 6 września 2009 r. odbył się kolejny, już 47 Rajd Pamięci Września’39, w tym roku jako jedno z zadań projektu „Łączymy pokolenia”. W skład sztabu organizacyjnego wchodzili: hm. Dorota Górska – komendantka, pwd. Kamil Kaszuba – z-ca ds. programu. Ten Rajd pod wieloma względami różnił się od wszystkich poprzednich, chociaż, jak zawsze, jego naczelną ideą było uczczenie pamięci bohaterów – żołnierzy, którzy wchodzili w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew” i bronili w tamtym czasie umocnień tzw. odcinka Wizna.
Warto pamiętać, że choć walka o ten skrawek polskiej ziemi trwała tylko 4 dni (od 7 do 10 września) to była ona zacięta, heroiczna, zważywszy, że na jednego polskiego żołnierza przypadało 40 żołnierzy niemieckich. Tak gigantyczna dysproporcja sił była również i w sprzęcie wojennym. Z czasem walkę tę zaczęto porównywać do starożytnej walki garstki Greków przeciwko ogromnej armii perskiej pod Termopilami. O obronie odcinka Wizna, mówi się dzisiaj, że to „polskie Termopile”.
Rajd Wizna odbył się w 70 rocznicę wybuchu II wojny światowej. Z tej racji uroczystości miały szerszy wymiar niż zwykle. Uczestniczyło w nich wiele postaci z tzw. pierwszych stron gazet: biskupi łomżyńscy, władze rządowe i samorządowe różnych szczebli, przedstawiciele organizacji społecznych, szkół, wojsko, liczne poczty sztandarowe, a także wielu mieszkańców Wizny i okolic. Liczną, widoczną grupę stanowili harcerze, głównie uczestnicy Rajdu, w sumie około 200 osób. Kadrę Rajdu stanowili druhny i druhowie z 11 Starszoharcerskiej Drużyny Specjalnościowej „Exodus”. Po zakwaterowaniu w Szkole Podstawowej w Wiźnie odbył się apel, na którym m.in. wszystkie patrole zapoznały się z programem zajęć. Po kolacji odbyła się wieczornica prowadzona przez komendanta rajdu pwd. Kamila Kaszubę. Była to też okazja do tego, aby się ze sobą bliżej zapoznać, wspólnie pośpiewać harcerskie piosenki. Wreszcie po „Bratnim Słowie” wszyscy udali się na zasłużony „odpoczynek”, z wyjątkiem oczywiście kadry, która jeszcze dopracowywała scenariusze czekających nas zadań.
Drugi dzień. Bezlitosny oboźny zerwał uczestników na równe nogi już o godzinie 7.00 dźwiękiem „cudownego gwizdka”. Po szybkiej toalecie i śniadaniu kolejno patrole energicznie wyruszały na17 km bieg patrolowy po Wiźnie i okolicy. Podczas tego biegu trzeba było m.in. udowodnić, że harcerze potrafią się dobrze maskować w terenie, umieją rozszyfrować zadanie, odpowiedzieć na pytania dotyczące znajomości historii obrony Wizny w 1939 roku, wymyślić sobie pseudonimy, a także musieli się wykazać inteligencją przy układaniu puzzli oraz herbu Wizny. Po wykonaniu zadań patrole powróciły do swej bazy, a w chwilę później, w ramach „odpoczynku” udali się pod pomnik Bohaterów Wizny, gdzie była okazja obejrzeć m.in. niemiecki samochód pancerny z okresu II wojny światowej. Zuchy również miały ciekawą trasę biegu, która pomimo iż była przystosowana do ich wieku i możliwości, to też wyzwalała wiele emocji.
Wszystkich w dobry nastrój wprowadził gorący bigos, tradycyjny rajdowy obiadek. Po krótkim odpoczynku rozpoczął się uroczy konkurs mody. Zuchy i harcerze wykazali się niezwykłą wprost pomysłowością występując w ciekawych, zaskakujących kreacjach indywidualnie lub grupowo. Komisja konkursowa z pewnością miała twardy orzech do zgryzienia ze wskazaniem zwycięzcy. Była to zabawa, która dała dużo radości modelkom, modelom i licznie zgromadzonej publiczności. Oglądaliśmy też film „Lotna”, który opowiadał o wojnie obronnej we wrześniu 1939 roku.
Kolejny dzień, 6 września, to włączenie się w rocznicowe uroczystości związane z 70 rocznicą walk o Wiznę.
Rano po posprzątaniu szkoły – naszej rajdowej bazy – część harcerzy od razu pojechała na Górę Strękową, gdzie rocznicowe uroczystości przygotowała gmina Zawady. Góra Strękowa to miejsce szczególne, ponieważ to tam faktycznie toczyły się zacięte walki i tam w bunkrze stracił życie dowódca odcinka Wizna kpt Raginis.
Pozostali harcerze uczestniczyli we mszy św. w Wiźnie oraz aktywnie włączyli się w wojewódzkie uroczystości przy pomniku na wiźnieńskim rynku. Wysłuchali licznych przemówień. Po apelu poległych i salwie honorowej złożyli kwiaty. Kiedy dostojni goście spod pomnika przeszli dokonać otwarcia muzeum, harcerze autobusem pojechali na Górę Strękową, gdzie wzięli udział w kolejnej rocznicowej uroczystości: mszy polowej w intencji poległych żołnierzy polskich, składaniu wieńców i wiązanek kwiatów w bunkrze, będącym miejscem śmierci kapitana Raginisa. Była też salwa honorowa.
Po wszystkich oficjalnych uroczystościach nastąpiło odtworzenie ostatniego etapu walk na Górze Strękowej. Bunkier obsadzony polską załogą ostrzeliwał się przed atakującymi go oddziałami niemieckimi. W ataku brał udział czołg, samochody pancerne. Ziemia trzęsła się od wybuchów. Wreszcie, poddaje się pozbawiona możliwości dalszej walki reszta ocalałych polskich żołnierzy, słychać wybuch – to moment śmierci Raginisa, który nie mógł pogodzić się z klęską. Tę niewerbalną lekcję historii przygotowały dla widzów grupy rekonstrukcyjne wśród nich Harcerska Grupa Rekonstrukcji Historycznej im. 33 Pułku Piechoty Strzelców Kurpiowskich z Łomży.
Wielotysięczna widownia mogła też obejrzeć pokazy sprawności straży granicznej. Kto chciał, mógł postrzelać z paintballa, pojeździć qadem, obejrzeć wystawę zdjęć z okresu walk w rejonie Wizny w 1939 roku. Było też wiele innych atrakcji.
W godzinach wieczornych tereny wokół Góry Strękowej zapełniły tysiące ludzi, którzy chcieli wysłuchać koncertów, wpierw zespołu „Forteca”, a później szwedzkiego zespołu „Sabaton”, który sławił żołnierzy broniących odcinka Wizna w swoim utworze zatytułowanym „40:1”. Oba koncerty były wspaniałe. Z pewnością dla członków szwedzkiego zespołu było to też wielkie przeżycie, ponieważ swój utwór, znany już na całym świecie, zagrali w miejscu bitwy, o której śpiewali.
Podsumowując Rajd oraz uroczystości, których harcerze byli bezpośrednimi lub pośrednimi organizatorami, trzeba stwierdzić, że mimo drobnych niedociągnięć, była to impreza ze wszech miar udana. Uczestniczyło w niej wielu wspaniałych zuchów i harcerzy, którzy nie tylko zrealizowali program Rajdu, ale mieli okazję poszerzyć swoją wiedzę historyczną, głębiej uświadomić sobie na czym polega miłość do Ojczyzny. Przed rozstaniem wszyscy sobie przyrzekli, że za rok znowu spotkają się w Wiźnie. Cieszy fakt, że młode pokolenie Polaków mogło osobiście uczestniczyć w uroczystościach upamiętniających bohaterstwo żołnierzy wrześniowych, którzy swoje młode życie tak hojnie składali na ołtarzu Ojczyzny. Ci młodzi żołnierze i ich dowódca kpt. Raginis, to z pewnością postacie zasługujące na wielki społeczny szacunek, postacie którym należy oddać należny im hołd.
Walczyli o Polskę, o wolność Wizny i Zawad. Ta bohaterska walka sprzed 70 laty powinna jednoczyć ludzi, a nie dzielić. Kapitan Raginis z pewnością może być postacią wzorcową dla wszystkich. Jakże ciężko było tłumaczyć młodym harcerzom fakt dwóch mszy świętych, dwóch salw honorowych, oddzielnego składania wieńców, biegania gości zaproszonych z jednej uroczystości na drugą.
W Rajdzie udział wzięli:
31 Szczep Drużyn Harcerskich i Zuchowych z Białegostoku – 33 osoby
6 Suwalski Szczep Harcerski „Zona”- 4 osoby
84 Białostocka Drużyna Starszych Harcerzy „Awangarda” – 12 osób
13 Międzygimnazjalna Drużyna Starszych Harcerzy „Latarka” – 11 osób
21 Drużyna Harcerska „AGAPA” – 7 osób
I Szczep Drużyn Monieckich – 8 osób
próbna Drużyna Harcerska „Ślad” – 6 osób
44 Zambrowska Drużyna Harcerska „Oaza Spokoju” – 17 osób
25 Łomżyńska Drużyna Harcerska „Madras” – 8 osób
11 Starszoharcerska Drużyna Specjalnościowa „ EXODUS” – 18 osób
2 Częstochowska Drużyna Harcerska „TROP” – 2 osoby
4 Łomżyńska Drużyna Harcerska „PANTEON” – 5 osób
Drużyna Weteranów Ziemi Łomżyńskiej 20 osób,
Grupy Rekonstrukcji Historycznej z Lubartowa, Radzynia Podlaskiego – 20 osób,
z Cieszyna Śląskiego – 40 osób
Harcerska Grupa Rekonstrukcji Historycznej im. 33 Pułku Piechoty im. Strzelców Kurpiowskich 7 osób,
ochotnicy z Liceum Ogólnokształcącego z Wołomina w liczbie 17 osób,
oraz Jednostka Strzelecka 1012 z Łomży
W sumie w Rajdzie i rekonstrukcji wzięły udział 243 osoby.
Spotkanie pokoleń z okazji Dnia Instruktora
– wieczornica nt. „Służba ludziom dawniej i dziś”
Stowarzyszenie Przyjaciół Harcerstwa Łomżyńskiego (SPHŁ) oraz Hufiec Nadnarwiański ZHP w Łomży zaprosili na spotkanie z okazji Dnia Instruktora i promocji I tomu książki pt.: ”Harcerstwo Łomżyńskie wczoraj i dziś” czynnych instruktorów, harcerzy z Drużyny Weteranów, a także szereg osób, które były instruktorami m.in. w latach, kiedy w naszym mieście funkcjonowała Chorągiew Łomżyńska ZHP. Osobami odpowiedzialnymi za przygotowanie spotkania byli: hm. Dorota Górska, hm. Adam Marek Frączek oraz hm. Elżbieta Prószyńska.
W zaproszeniu podpisanym przez Komendantkę Hufca hm. Dorotę Górską i prezesa SPHŁ hm. Adama Frączka napisano, że harcerstwo to wielka wielopokoleniowa rodzina, że istnieje już prawie 100 lat, ponieważ wciąż wielu ludzi czerpie radość życia z faktu wzrastania w atmosferze, tworzonej w trakcie realizacji ideałów zawartych w Prawie i Przyrzeczeniu Harcerskim, których symbolem jest Krzyż Harcerski.
Skuteczne wychowanie młodego pokolenia harcerzy zawsze jest zależne od jakości pracy kolejnych pokoleń harcerskich instruktorów, od tego jakich wychowają następców.
W okresie, w którym odbyło się spotkanie, Stowarzyszenie wraz z Hufcem Nadnarwiańskim było w trakcie realizacji projektu zatytułowanego „Łączymy Pokolenia” finansowanego ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich (FIO). Z tej racji powstała możliwość ożywienia kontaktów międzypokoleniowych, wzmacniania więzów łączących instruktorów różnych pokoleń harcerskich z harcerzami młodszymi oraz możliwość wymiany wiedzy i doświadczeń. Wyrosło też przekonanie, że ta współpraca ożywi, zdynamizuje rozwój harcerstwa na ziemi łomżyńskiej.
Spotkanie instruktorów ZHP miało miejsce 27 października 2009 w auli I Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Łomży. Przy stolikach, przystrojonych jesiennymi liśćmi i lampionami, zasiedli licznie przybyli dawni i obecni instruktorzy, harcerze z drużyn byłego Hufca ZHP im. Obrońców Wizny, byłej Chorągwi ZHP im. Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”, członkowie Drużyny Harcerzy Weteranów i inni. Światło lampionów, harcerska piosenka wprowadzały niepowtarzalny, właściwy tylko harcerskim środowiskom nastrój. Ożyły wspomnienia, przypomniały się fakty.
Całe spotkanie składało się z trzech części. Podczas pierwszej z nich odbyło się multimedialne przedstawienie działalności Hufca Nadnarwiańskiego. Prezentację przygotowali pwd. Kamil Kaszuba oraz pwd. Monika Rosochacka, a poszczególne plansze komentowała dh. Komendant hm. Dorota Górska.
Część druga to prezentacja, przygotowana przez hm. Elżbietę Prószyńską wydanej wcześniej książki pt.: „Harcerstwo Łomżyńskie wczoraj i dziś”. Druhna Ela opowiadała o genezie książki, o starych fotografiach, wystawie plansz wykonanych przez dh. Edwarda Stefanowicza. Na kształt książki wpływ mieli też m.in. dh. Teresa Niklewicz, dh. Ludwik Żelechowski. Trzeba też dodać, że w przygotowaniu jest II tom, w którym autorzy pragną zawrzeć historię powstania i działalności drużyn aktualnie funkcjonujących w ramach Hufca Nadnarwiańskiego. Wydaniu wyżej wspomnianej książki przyświecał cel – „ocalić od zapomnienia”. Nie składali jej fachowcy, lecz amatorzy, niemniej powstała ona z potrzeby serca, z potrzeby zachowania w zbiorowej pamięci łomżan osób i czynów harcerzy z terenu ziemi łomżyńskiej.
Trzecia część spotkania to prezentacja przez hm. Adama Marka Frączka Stowarzyszenia Przyjaciół Harcerstwa Łomżyńskiego. Wspomniał historię jego powstania, teren działania, aktualne władze, cele. Kto chciał bliżej poznać organizację, miał możliwość zapoznać się ze statutem. Zainteresowani już na miejscu mogli też wypełnić deklarację przynależności do tej organizacji. Dh. Adam podkreślił, że stowarzyszenie, może być terenem owocnej, pięknej współpracy między harcerskimi pokoleniami. W ocenie zebranych ta forma społecznej działalności została przyjęta pozytywnie.
Po części oficjalnej przy kawie i herbacie, smacznym cieście odżyły wspomnienia, powstały projekty przyszłych działań. Z pewnością takie spotkania środowisk harcerzy łomżyńskich było potrzebne. Mamy też przekonanie, że kolejne przyciągną jeszcze wielu innych, do których nie mieliśmy możliwości dotarcia.
W sumie w spotkaniu uczestniczył 65 osób.
IV Jesienny Zlot Drużyn Harcerskich w Rosochatem Kościelnem
W dniach 23 – 24. 10. 2009 w Zespole Szkól w Rosochatem Kościelnem odbył się IV Jesienny Zlot ZHP. Wzięły w nim udział gromady zuchowe i drużyny harcerskie z Łomży, Bielska Podlaskiego, Zawad, Zambrowa, Jedwabnego, Czyżewa. Zlot rozpoczął się w piątek wieczorem apelem, na którym Komendantka Hufca Nadnarwiańskiego hm. Dorota Górska przyjęła meldunek zgłoszonych 15 patroli oraz rozkazem powołała kadrę Zlotu: komendanta Zlotu – phm. Małgorzatę Gołaszewską –Zaręba, oboźną – pwd. Monikę Rosochacką, kwatermistrza – phm. Sławomira Sienkiewicza, z-cę d.s. programowych – dh. Emilię Kaczyńską. Następnie miała miejsce wieczornica z zaproszonymi gośćmi. Wśród nich byli:
– p. Alina Kostromska – emerytowana nauczycielka w Szkole Podstawowej w Dąbrowie Wielkiej, drużynowa, instruktor ZHP;
– p. Wiesława Janczewska – emerytowana nauczycielka Szkoły Podstawowej w Rosochatem Kościelnem, drużynowa, instruktor ZHP;
– p. Henryk Skwierczyński – w czasie okupacji sowieckiej wywieziony w głąb Syberii wraz z całą swoją rodziną, gdzie przebywał ok. 6 lat, uważa, że cud i modlitwa pozwoliły mu powrócić do Polski;
– p. Romuald Kaczyński – najstarszy mieszkaniec gminy i miejscowości Rosochate Kościelne (98 lat) bardzo dobrze pamięta przebieg I i II wojny światowej na naszym terenie, potrafi opowiadać o szczegółach, które przeżył on i jego rodzina;
– p. Józef Mystkowski – emerytowany nauczyciel, były Dyrektor Szkoły Podstawowej w Rosochatem Kościelnem, opiekun drużyny harcerskiej;
– p. Elżbieta Szulborska – wieloletnia nauczycielka historii w Zespole Szkół w Rosochatem Kościelnem.
Przy zapalonych świecach zaproszeni goście wspominali swoją młodość, często bardzo trudną, mówili o wydarzeniach związanych z historią Polski oraz z historią naszej miejscowości i okolic. Dzięki życzliwości tych ludzi mogliśmy przeżyć ciekawą lekcję historii, która wzbogacona była prezentacją multimedialną pt. „ZHP dawniej i dziś”.
Dzień drugi Zlotu to wędrówka podczas gry terenowej do dawnej osady średniowiecznej w okolicach Rosochatego. Zadania w ramach gry dotyczyły między innymi zwyczajów średniowiecznych: strzelanie z łuków, jazda na rumakach średniowiecznych itp. Ponadto uczestnicy mieli okazję sprawdzić się w zakresie technik harcerskich, tj. terenoznawstwa, pierwszej pomocy, pionierki. Gra zakończona została ogniskiem oraz wspaniałym posiłkiem przygotowanym przez mieszkańców Rosochatego.
W Zlocie udział wzięły drużyny:
Drużyna Harcerska na próbie „Wilki” – 17 osób
4 Zambrowska Gromada Zuchowa „Leśne Skrzaty” – 21 osób
54 Drużyna Harcerska im. „Szarych Szeregów” – 9 osób
13 Międzygimnazjalna Drużyna Starszych Harcerzy „Latarka” -12 osób
2 Wielopoziomowa Drużyna Harcerska „Zielony Płomień” – 4 osoby
8 Czyżewska Drużyna Wędrownicza – 7 osób
44 Zambrowska Drużyna Harcerska „Oaza Spokoju” – 18 osób
33 Zambrowska Drużyna Harcerska – 14 osób
21 Drużyna Harcerska „Agapa – Pomocna Dłoń” – 8 osób
13 Łomżyńska Drużyna Harcerska „AGADA” – 6 osób
11 Starszoharcerska Drużyna Specjalnościowa „EXODUS” – 12 osób
25 Łomżyńska Drużyna Harcerska „ MADRAS” – 3 osoby
3 Drużyna Harcerska im. Szarych Szeregów – 15 osób
6 Drużyna Harcerzy Starszych im. Sybiraków – 20 osób
W sumie uczestniczyło 190 osób wliczając wszystkich zaproszonych gości.
Zaduszki Harcerskie 2009
Jak co roku, przygotowania do Dnia Wszystkich Świętych dla harcerzy z Hufca Nadnarwiańskiego w Łomży rozpoczęły się dużo wcześniej niż 1 listopada. Zadaniem drużyn zarówno łomżyńskich, jak i harcerzy z terenu, było odszukanie harcerskich grobów oraz grobów osób, które były bardzo mocno związane z historią miejscowości, z której pochodzili harcerze.
Każda z drużyn łomżyńskich dostała za opiekuna weterana z Drużyny Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej, z którym miała posprzątać wyznaczone groby, a także dowiedzieć się od seniora, kim była osoba, której grób porządkowała. W ramach jednego z takich spotkań harcerze łomżyńscy mieli okazje poznać sylwetkę ważnej postaci z historii Łomży – Leona Kaliwody i Helenki Jarnuszkiewicz.
Tradycyjnie dnia 1 listopada w dzień Wszystkich Świętych harcerze z naszego Hufca w swoich miejscowościach wystawiali warty honorowe przy grobach harcerzy, żołnierzy i ludzi zasłużonych dla swoich miejscowości. W ten sposób dajemy świadectwo pamięci o tych, których już wśród żywych nie ma.
W Zambrowie, w przededniu Wszystkich Świętych, na cmentarzu było tłoczno. Mieszkańcy Zambrowa przybyli, żeby uporządkować groby bliskich zmarłych. Harcerze i zuchy zaopatrzeni w worki na śmieci, szczotki i rękawice przyszli tego dnia, żeby uporządkować groby poległych podczas powstania styczniowego, obrony Zambrowa we wrześniu 1939 roku oraz rozstrzelanych z rodzin żołnierzy AK. Pogoda nie sprzyjała: zimno i wietrznie, a liści mnóstwo, tak na pomnikach, jak i wokół. Do pracy dzieci zabrały się ochoczo, a że w grupie siła, więc uwinęli się dosyć szybko. Przyjemnie było popatrzeć na uporządkowane mogiły. W atmosferze zadumy zapalono znicze, położono kwiaty i złożono hołd poległym i rozstrzelanym. Drużynowe powiedziały kilka słów o tych, nad grobami których pochylili głowy. Wspomniały o kapitanie Władysławie Dąbrowskim z 71 Pułku Piechoty, który walczył o niepodległość Ojczyzny i zginął we wrześniu 1939 roku w bitwie o Zambrów.
Harcerze z Zambrowa mieli okazję poznać i porozmawiać z synem kapitana Dąbrowskiego. Pan Jerzy był małym chłopcem, gdy jego ojciec stacjonował w Zambrowie i dopiero w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku dowiedział się, gdzie walczył i zginął.
Nie zapomniano również odwiedzić pomnika poświęconego pamięci mieszkańców Zambrowa i okolic, wywiezionych na Sybir. Zapadał zmrok, gdy drużynowa poprosiła harcerzy, aby odwiedzić i zapalić świeczki na grobach ludzi związanych z istnieniem harcerstwa w Zambrowie. Oddano cześć druhom: Ryszardowi Bukowskiemu, Józefowi Szczepaniakowi i druhnie Barbarze Sierzchała. W wieczornej ciszy wszyscy opuścili cmentarz i po przesłaniu iskierki przyjaźni rozeszli się do domów.
W Rosochatem Kościelnem harcerze z 14 Drużyny Harcerskiej w tym czasie opiekowali się grobami, trzymali wartę, między innymi przy mogile śp. Henryka Klepackiego, lat 23, który poległ w Nowej Wsi 12.09.1939 roku. Na tablicy widnieje napis: „Obrońcom Ojczyzny, poległym w walce z okupantem hitlerowskim w latach 1939- 1945”
Harcerze zapalili znicze w Dąbrowie Wielkiej na mogiłach śp. Władysława Gromka, legionisty zmarłego od ran w sierpniu 1920 roku, a także ks. Piotra Krzyżewskiego, zmarłego w 1890 roku.
W Czyżewie harcerze w ramach pamięci o tradycji i historii narodu oraz lokalnej społeczności opiekowali się Miejscami Pamięci Narodowej, pełnili warty przy symbolicznym Grobie Sybiraka na cmentarzu grzebalnym.
W Jedwabnem 21 Drużyna Harcerska ,,Agapa-pomocna dłoń’’ w dniu 30.10.2009. o godz. 15.00, pod opieką drużynowej Marzeny Bagińskiej, zorganizowała akcję ,,Sprzątanie grobów”. Było ich niewielu, ale dali sobie radę z wykonaniem powierzonego zadania. Głównie zwrócono uwagę na Grób Nieznanego Żołnierza oraz na groby swoich bliskich, gdyż na parafialnym cmentarzu w Jedwabnem nie znaleziono grobów harcerskich. Nie zabrakło też wspólnej modlitwy za dusze poległych.
W ramach tego zadania przygotowane były życiorysy ważnych postaci, które będą zaprezentowane w wydawnictwie.
Spotkania Listopadowe Pokoleń
Spotkania Listopadowe Pokoleń to coroczny Złaz Drużyn Hufca Nadnarwiańskiego ZHP w Łomży związany z obchodami Święta Niepodległości. Składa się co roku z 3 elementów: spotkania pokoleń młodzieży harcerskiej z członkami Drużyny Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej (DWHZŁ), gry terenowej po Łomży związanej z miejscami pamięci narodowej i postaciami z historii harcerstwa łomżyńskiego oraz udziału w obchodach miejskich oraz powiatowych tego święta. W 2009 roku osobą odpowiedzialną za przygotowanie i organizację Złazu byli – Komendantka Hufca hm. Dorota Górska, komendant DWHZŁ – phm. Stanisław Grodzki oraz drużynowy 11 Starszoharcerskiej Drużyny Specjalnościowej (SDS)„Exodus” – pwd. Rafał Kenigsman.
Dnia 10 listopada 2009 r. o godzinie 16.00 w bursie nr. 3 harcerze łomżyńscy spotkali się na corocznych Spotkaniach Listopadowych z weteranami. Głównym punktem programu była gawęda przygotowana przez dh. Janusza Chróścielewskiego. Podczas gawędy Druh w bardzo ciekawy sposób przybliżył nam wydarzenia z roku 1918 roku i historię Święta Niepodległości. Na pewno wielu z uczestników nie wiedziało o tym, iż na ziemiach łomżyńskich odbywały się liczne walki. Co za tym idzie, dzięki nim ujawniło się wielu łomżyńskich bohaterów. Najbliższym naszemu, harcerskiemu sercu powinien być dh Leon Kaliwoda, który oddał swoje życie na progu wolności. Po gawędzie dh. Irena Świderska zaprezentowała nam swoją interpretację pięknego wiersza, brata – dh. Tadeusza Chróścielewskiego, do którego ułożyła własną melodię. Następnym punktem tego dnia było wspólne biesiadowanie. Po posileniu się wszystkie drużyny ruszyły na grę terenową przygotowana przez drużynowego 11 SDS „Exodus” Rafała Kenigsman – „Żółwika”. W czasie gry odwiedzaliśmy pomniki, które wspominają osoby poległe podczas walk o Niepodległość Polski. Ostatni punkt gry miał miejsce na cmentarzu Łomżyńskim. Zadaniem było odwiedzenie kilku mogił osób poległych podczas walk o „Naszą Niepodległość” i narysowanie mapek, które miałyby pomóc w dojściu do tych pomników.
Po grze odbyła się harcerska msza święta w cmentarnej kaplicy. Na mszy tej usłyszeliśmy piękne czytanie i kazanie mówiące o krzyżu – Krzyżu Chrystusa, krzyżach Krzyżackich, ale i naszym Harcerskim Krzyżu. Po mszy każda z drużyn rozeszła się po cmentarzu, aby zapalić znicze na mogiłach harcerskich, które wcześniej porządkowano podczas Zaduszek Harcerskich. Cały dzień był wstępem do uroczystości związanych z dniem 11 Listopada.
11 listopada około godz. 8.30 harcerze i ich opiekunowie spotkali się w Domu Harcerza, aby razem ze sztandarem przemaszerować na ulicę Sienkiewicza, pod tablicę upamiętniającą tragiczną śmierć dh. Leona Kaliwody. Uroczystości zaczęły się od godziny 9.00. Po odprawie pocztów sztandarowych Łomżyńska Młodzieżowa Orkiestra Dęta odegrała hymn narodowy. Później, jak zawsze – przemówienia władz naszego miasta, powiatu, województwa oraz Apel Poległych. Po uroczystym Apelu żołnierze oddali salwy honorowe. Nastąpiło złożenie kwiatów pod tablicą poświęconą ofierze pierwszych dni wolności w 1918 r. Po tych uroczystościach wszyscy uczestnicy przemaszerowali ulicami Łomży do katedry na uroczystą mszę świętą. Po drodze nastąpiło złożenie kwiatów przy pomniku Harcerskim.
Drugą część Zlotu stanowił bieg harcerski do Drozdowa. Na trasie harcerze wykonywali zadania związane z miejscami pamięci narodowej oraz postaciami z historii Polski oraz harcerstwa łomżyńskiego. Około godziny 16.30 przy tablicy obok Muzeum odbyły się powiatowe uroczystości związane ze Świętem Niepodległości.
A oto wspomnienia z tego dnia zaprezentowane przez dh. Edwarda Stefanowicza: „…11 listopada 1918 roku Kaliwoda organizował odprawę chłopaków z POW, gotowych do rozbrajania Niemców. Było wczesne popołudnie. Spotkali się w tzw. „Spacerniaku”, potem – uzbrojeni – przeszli na ul. Sienkiewicza, przed siedzibę sztabu niemieckiej policji. Z przeciwka maszerował kilkunastoosobowy oddział niemieckich żandarmów. Kaliwoda – z pistoletem w ręce – wezwał ich do zatrzymania i poddania się. Niemcy jednak złożyli się do strzału. Posypały się kule. Jedna z pierwszych ugodziła w szyję Leona Kaliwodę. Zachwiał się, upadł na bruk. Zmarł prawdopodobnie jeszcze zanim przyjaciele wnieśli go do piwnicy kamienicy Śledziewskich. Były to ostatnie pociski, jakie wystrzelono w Łomży w 1918 roku… Wieczorem Niemcy pospiesznie opuszczali Łomżę. Furmankami zatłoczone były wszystkie drogi prowadzące w kierunku Prus…” Przy okazji druh Stefanowicz pokazał grób Haliny Jarnuszkiewiczównej, która nie mogąc znieść śmierci ukochanego Kaliwody, 21 stycznia 1919 roku na jego mogile strzałem w serce z rewolweru odebrała sobie życie. Historię tej niezwykłej miłości opisała redaktor Maria Kaczyńska w wydanej właśnie przez SSP „Stopka” książce „Romeo i Julia z Łomży”. Druh Stefanowicz oraz weteranki ponownie pokazali nam, iż wiedza jaką posiadają jest ogromna, opowiadając nam o drużynowej i patronce żeńskich drużyn harcerskich, Renie Żyłko, która prowadziła III Żeńska Drużynę Harcerską w Łomży. Weterani poinformowali nas, iż była ona wielką patriotką oraz posiadała ogromne zdolności przywódcze. Druh Stefanowicz przytoczył nawet przykład:
„… Rena zgłosiła się do Ochotniczej Legii Kobiet w Wilnie. Na froncie uzyskała stopień kaprala podchorążego, a w 1920r. Otrzymała Krzyż Walecznych. Niestety w okopach nabawiła się gruźlicy i w Łomży w 1926r. zmarła…”
Wydarzenia z tamtych dni zostały zaprezentowane także przez Harcerską Grupę Rekonstrukcji Historycznej podczas obchodów Święta Niepodległości w Wyższej Szkole Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana Jańskiego w Łomży. Oprócz kilku scen z tamtych czasów zaprezentowali oni umundurowanie i rekwizyty z czasów pierwszych dni niepodległości Polski. Przedstawili także prezentacje multimedialną o działalności swojej grupy i inicjatywach w których uczestniczyli. Była to ciekawa lekcja historii przedstawiona w inny sposób.
[tab:Strony 61-70 ]
Mikołajkowy Zlot Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych
4 – 5 grudnia 2009 r. odbył się w Czyżewie II Mikołajkowy Zlot Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych, którego hasłem przewodnim było „Łączymy pokolenia”. Przygotowany został przez: 6 Drużynę Harcerzy Starszych im. Sybiraków, 3 Drużynę Harcerską im. Szarych Szeregów i 8 Drużynę Wędrowniczą przy Zespole Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych przy życzliwej pomocy dyrekcji szkół czyżewskich. Organizacją zlotu zajmowały się dh. Drużynowe: phm. Jolanta Wajszczyk, Marzena Trzaska, Anna Łapińska oraz phm. Halina Lipińska.
Goście przyjęci zostali na hali sportowej szkoły podstawowej i gimnazjum.
4 grudnia (w piątek) wszystkie drużyny zakwaterowały się w godzinach 17.00 – 17.30. Pierwszym punktem programu (ze względów organizacyjnych) było zwiedzanie wystawy „Nasi Bohaterowie” umieszczonej w harcówce, a przygotowanej przez dh Halinę Lipińską. Poświęcona była patronom – Sybirakom i Szarym Szeregom. Eksponaty, dokumenty, pamiątki obejmowały treści historyczne, a także prezentowały osoby, które doświadczyły represji ze strony okupantów ojczyzny w czasach II wojny światowej. Wystawę zwiedzili zaproszeni goście i dokonali wpisów pamiątkowych do kronik drużyn. Harcerze mieli okazję zapoznać się z obsługą niektórych narzędzi używanych przez Sybiraków w trudnych warunkach syberyjskich, na wygnaniu, z daleka od cywilizacji. Pan Marian Paliwoda osobiście zademonstrował sposoby obsługi wrzecion do snucia nici z wełny, czy szydła do poganiania osła. Przy okazji zwiedzający mogli podziwiać piękne malowidło (fresk), wykonane przez dh. Krystynę Piech.
Uroczyste otwarcie zlotu nastąpiło na apelu: meldowanie drużyn, rozkaz Komendanta Hufca, powołujący kadrę Zlotu (komendant phm. Jolanta Wajszczyk, oboźny Mateusz Aleksander Goliński, druhny: Marzena Trzaska, Anna Łapińska, phm. Halina Lipińska). Z okazji imienin dh. Basi z Bielska Podlaskiego, jej drużyna przygotowała dla niej niespodziankę. W oczach Basi pojawiły się łzy wzruszenia. Piękną tradycją wśród harcerskiej braci jest pamiętanie o solenizantach i jubilatach.
Ogień świec zgromadził w kręgu cztery pokolenia: zesłańców Sybiru, ich dzieci, wnuki i zuchy, które są w wieku ich prawnuków. Na świeczkowisko przybyli licznie zaproszeni goście – Sybiracy z zarządu Łomżyńskiego Związku Sybiraków, z miejscowego Koła Związku Sybiraków, instruktorzy harcerstwa czyżewskiego, którzy organizowali Komendę Hufca im. Szarych Szeregów (12 VI 1979 r. nadanie nazwy i sztandaru), przyjaciele i sympatycy harcerstwa oraz dyrektorzy szkół, którzy są życzliwi działalności harcerskiej. Zawsze bardzo pomagają we wszystkich aspektach organizacyjnych zlotów w Czyżewie, począwszy od spraw programowych po potrzeby bardzo prozaiczne, jak pożywienie, czy dach nad głową w zimne (w tym roku też mokre), grudniowe dni.
Pani dyrektor Anna Sienicka powitała gości, po czym przedstawiciele zgromadzonych w kręgu pokoleń rozpalili świeczkowisko. Gawędę wygłosił pan Marian Paliwoda, przedstawiciel zarządu Łomżyńskiego Związku Sybiraków. Recytował też wzruszający wiersz o Sybirze, jeden z pakietu licznych utworów poetyckich, które podarował harcerzom. Harcerze z 6 DHS im. Sybiraków przy Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II w Czyżewie odczytali „Zobowiązanie” wobec Sybiraków.
Potem wszyscy odśpiewali „Modlitwę harcerską”. Na uroczystość przybyli członkowie zespołu „Żurawiacy”, działającego przy Gminnym Ośrodku Kultury w Bogutach Piankach pod kierunkiem pana Romana Świerżewskiego. Wyglądali pięknie w strojach ludowych. Zaprezentowali program poświęcony zesłańcom Sybiru. Wzruszające relacje o losach deportowanych z okolic Czyżewa, Bogut, Ciechanowca oraz pieśni patriotyczne zaciekawiły zgromadzonych – harcerzy i dorosłych. Goście i członkowie zespołu w podziękowaniu oraz z okazji Mikołajek obdarowani zostali świątecznymi kartkami i stroikami. Potem było trochę na ludowo. „Żurawiacy” zaśpiewali kilka skocznych piosenek ludowych, wprowadzając wesoły nastrój. Świeczkowisko zakończono pieśnią obrzędową i iskierką w kręgu. Potem goście zostali zaproszeni na spotkanie z poczęstunkiem, gdzie toczyły się rozmowy, wspominano dawne czasy, mówiono o planowanych akcjach harcerskich w Czyżewie. Harcerze udali się na kolację.
Ciszy nocnej prawie nie było: o 1.04 w nocy rozpoczął się bieg patrolowy na kirkut czyżewski. Po sprawdzeniu wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin cztery druhny przy ognisku złożyły Przyrzeczenie Harcerskie na flagę i ogień. Bieg patrolowy i Przyrzeczenie przygotowała dh Natalka Kłosińska z „Panteonu” oraz dh Mateusz Goliński.
5 grudnia (sobota) po śniadaniu wszystkie drużyny, wyposażone w instrukcje z zadaniami oraz plany Czyżewa, ruszyły na bieg patrolowy w poszukiwaniu zabytków. Poszczególne patrole zostały skierowane do określonych miejsc w celu zebrania informacji o oglądanych zabytkach. Były to: kościół parafialny pw. Św. Piotra i Pawła, apteka pod Białym Orłem, parafialny cmentarz grzebalny, bożnica, pomnik Niepodległości, budynek dworca kolejowego i wieża ciśnień. Zuchy miały zajęcia w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Tam obejrzały prezentację o patronie szkoły, zwiedziły szkołę i uczestniczyły w zajęciach plastycznych, wykonując świąteczne ozdoby w stylu kurpiowskim.
Każda grupa miała też drugie zadanie – zwiedzenia wystaw w Gminnej Bibliotece Publicznej. Pierwsza poświęcona była historii Czyżewa, ludziom, tradycjom, ciekawostkom lokalnym. Ekspozycję przygotowała dh. Halina Lipińska. Wykorzystane fotografie pochodziły z dokumentacji Gminnego Ośrodka Kultury prowadzonego przez panią Katarzynę Kostro, która udostępniła zbiór. Druga wystawa, prezentowana gościnnie w bibliotece, poświęcona była symbolom narodowym – historii flagi i godła państwowego.
Po powrocie z biegu patrolowego wszystkie grupy zaprezentowały wyniki swoich badań w formie plakatu. Zebrane informacje były bogate, ciekawie przedstawione i serdecznie przyjęte przez uczestników zlotu. Wszyscy otrzymali słodkiego batona za trud zbierania informacji i przygotowania dokumentacji z biegu patrolowego.
Udział wzięły:
6 Drużyna Harcerzy Starszych im. Sybiraków z Czyżewa – 17 osób
14 Drużyna Harcerska z Rosochatego Kościelnego – 2 osoby
13 Międzygimnazjalna Drużyna Starszych Harcerzy „Latarka” – 5 osób
3 Drużyna Harcerska im. Szarych Szeregów z Czyżewa – 16 osób
44 Zambrowska Drużyna Harcerska „Oaza Spokoju” – 17 osób
4 Zambrowska Gromada Zuchowa „Leśne Skrzaty” – 14 osób
33 Zambrowska Drużyna Harcerska -11 osób
4 Łomżyńska Drużyna Harcerska „Panteon” – 4 osoby.
W Zlocie udział wzięło 8 drużyn Hufca Nadnarwiańskiego – 172 osoby i 12 gości zaproszonych na Zlot.
Spotkanie Wigilijne Pokoleń w Łomży.
W ramach projektu „Łączymy pokolenia” w okresie przedświątecznym odbyły się spotkania wigilijne i opłatkowe, połączone z przekazaniem Betlejemskiego Światła Pokoju. W późnych godzinach wieczornych w dniu 18 grudnia 2009 roku dotarło do Łomżyńskiego Hufca Betlejemskie Światełko Pokoju. Przekazał je na ręce dh. Komendant hm. Doroty Górskiej i hm. Adama M. Frączka Komendant Chorągwi w Białymstoku – hm. Andrzej Bajkowski. Niestety, ze względu na trudne warunki pogodowe, trudności w pokonaniu trasy z Łomży do Białegostoku oraz z powrotem nie udało się dowieźć światła uczestnikom harcerskiej mszy świętej w katedrze łomżyńskiej. Jednakże Światło Betlejemskie do Łomży przybyło już w piątek wieczór.
Od soboty rano przedstawiciele drużyn przychodzili do Hufca, aby światełko odebrać i zanieść do zaprzyjaźnionych rodzin, parafii, instytucji, szkół. We wtorek w godzinach popołudniowych Światło Betlejemskie uroczyście zostało przeniesione z Hufca na łomżyński Stary Rynek. Na jego przybycie oczekiwali licznie zebrani harcerze z miasta i terenu, uczniowie szkół z opiekunami, mieszkańcy Łomży oraz liczni goście, wśród których byli m.in. wiceprezydent: Krzysztof Choiński, duszpasterz ZHP ks. phm. Andrzej Godlewski, duszpasterz Drużyny Weteranów ZHP ks. Ludwik Brzostowski, liczni przedstawiciele naszych mediów i wielu innych. Byli więc harcerze z Zambrowa, jedwabnego, Szczuczyna, Czyżewa, Rosochatego Kościelnego i Łomży. Harcerska watra została odpalona przez wspomnianych gości od lampki z ogniem z Groty Narodzenia z Betlejem. Życzenia świąteczne harcerzom i mieszkańcom Łomży przekazał vice prezydent Krzysztof Choiński i ks. Andrzej Godlewski. W czasie tej uroczystości strażacy powiesili na choince na Starym Rynku część prac konkursu plastycznego „Zaczarowane Święta – po kurpiowsku”. Uczestnicy tego konkursu zostali obdarowani nagrodami, które wręczał wiceprezydent Krzysztof Choiński z dh. Komendant Dorotą Górską. Z pięknym koncertem kolęd wystąpiły dzieci z grupy Magdy Sinoff. Spotkanie Betlejemskie na Starym Rynku w Łomży zakończył harcerski krąg z „Bratnim słowem” i „iskierką”.
Wszyscy uczestnicy uroczystości na Starym Rynku udali się do Domu Harcerza, gdzie odbyło się spotkanie opłatkowe drużyn. Po odczytaniu fragmentu ewangelii o narodzeniu Chrystusa, wszyscy podzielili się opłatkiem, skosztowali potrawy z wigilijnego stołu. Wspólne kolędowanie zakończyło to miłe spotkanie harcerskich pokoleń. Osobami odpowiedzialnymi za przygotowanie całości byli: hm. Dorota Górska oraz hm. Adam Marek Frączek.
W ramach projektu wszystkie środowiska harcerskie zorganizowały spotkania wigilijne w swoich środowiskach, zapraszając dawnych instruktorów seniorów, weteranów, a także rodziców swoich harcerzy. Odbyły się więc spotkania wigilijne w Jedwabnem, Czyżewie, Rosochatem, Zambrowie, Rosochatem Kościelnem oraz w Łomży.
Udział wzięły:
2 Wielopoziomowa Drużyna Harcerska „Zielony Płomień” z Jedwabnego – 13 osoby
21 Drużyna Harcerska „Agapa” z Jedwabnego – 11 osób
6 Drużyna Harcerzy Starszych im. Sybiraków z Czyżewa – 20 osób
8 Czyżewska Drużyna Wędrownicza – 15 osób
Gromada Zuchowa na próbie „Srebrne lwiątka” i Drużyna Harcerska na próbie „Złote lwy” ze Szczuczyna – 20 osób
44 Zambrowska Drużyna Harcerska „Oaza Spokoju” – 6 osób
11 Starszoharcerska Drużyna Specjalnosciowa „Exodus” – 11 osób
13 Łomżyńska Drużyna Harcerska „Agada”- 10 osób
3 Drużyna Harcerska im. Szarych Szeregów z Czyżewa
4 Łomżyńska Drużyna Harcerska „Panteon” – 6 osób
Drużyna Weteranów Harcerzy Ziemi Łomżyńskiej – 12 osób
W sumie w spotkaniu na Starym Rynku w Łomży uczestniczyło 130 osób. W spotkaniach opłatkowych w terenie uczestniczyło ponadto 125 osób.
Spotkanie podsumowujące sobotnio-niedzielne zloty i biwaki w 2009 r.
Minął prawie rok realizowania zadań w ramach projektu „Łączymy pokolenia”. Był to okres ciężkiej pracy, zarówno dla organizatorów projektu, kierowników zlotów i spotkań, jak również drużyn, które w projekcie uczestniczyły. Sam udział w spotkaniach rozpoczął tylko pracę, którą podjęto w swoich środowiskach, aby odszukać korzenie swojej działalności: zarówno tej harcerskiej, jak również związanej z miejscowością, w której działali uczestnicy projektu.
Spotkanie podsumowujące projekt odbyło się 28 grudnia 2009 r. w Domu Harcerza. W czasie wspólnych rozmów i dyskusji nad celowością realizowania poszczególnych zadań, szczególnie podkreślono jak ważną rolę pełni harcerstwo w propagowaniu wartości patriotycznych. To właśnie harcerze stoją zawsze podczas uroczystości i świąt państwowych. Pamiętają o ważnych miejscach pamięci narodowej w swoich miejscowościach. Omówione zostały poszczególne zadania, a wybrane środowiska zaprezentowały prezentacje multimedialne związane z nimi zadaniami. Została więc przedstawiona prezentacja o Hufcu Nadnarwiańskim, o początkach harcerstwa i obecnych działaniach w Rosochatem, prezentacja o Bielsku Podlaskim, nadesłana przez gościnnie uczestniczącą w projekcie drużynę z Bielska. Zaprezentowana była także prezentacja o Jedwabnem oraz o grobach na cmentarzu w Jedwabnem. Wszystkie punkty programu przeplatane były piosenkami harcerskimi starszymi oraz tymi, które śpiewane są obecnie.
Na zakończenie spotkania opiekunowie uczestników projektu wypełnili ankietę ewaluacyjną, podsumowującą projekt w 2009 roku. Osobą odpowiedzialną za przygotowanie spotkania był hm. Adam Marek Fraczek.
W spotkaniu uczestniczyły :
2 Wielopoziomowa Drużyna Harcerska „Zielony Płomień” z Jedwabnego – 11 osób
21 Drużyna Harcerska „Agapa” z Jedwabnego – 11 osób
4 Zambrowska Gromada Zuchowa „Leśne Skrzaty” – 16 osób
44 Zambrowska Drużyna Harcerska „Oaza Spokoju” – 6 osób
6 Drużyna Harcerzy Starszych im. Sybiraków z Czyżewa – 16 osób
8 Czyżewska Drużyna Wędrownicza – 15 osób
3 Drużyna Harcerska im. Szarych Szeregów z Czyżewa – 17 osób
Gromada Zuchowa na próbie „Srebrne lwiątka” i Drużyna Harcerska na próbie „Złote lwy” ze Szczuczyna – 20 osób
14 Drużyna Harcerska z Rosochatego – 13 osób
4 Łomżyńska Drużyna Harcerska „Panteon” – 6 osób
11 Starszoharcerska Drużyna Specjalnościowa „Exodus” – 16 osób
13 Łomżyńska Drużyna Harcerska „Agada”- – 6 osób
W sumie uczestniczyły 153 osoby.
Spotkania pokoleń w ramach Dnia Myśli Braterskiej
Harcerze i skauci na całym świecie obchodzą Dzień Myśli Braterskiej (DMB). Ma on przypominać o podstawowym założeniu ruchu skautowego, jakim jest braterstwo wszystkich skautów świata. Święto symbolizuje też więzy łączące ludzi różnych klas społecznych, pokoleń, narodowości i wyznań. Tego dnia harcerze przesyłają sobie kartki z pozdrowieniami, organizują gry terenowe i spotykają się przy ognisku. Dla niektórych środowisk harcerskich Dzień Myśli Braterskiej jest też okazją do zbiórek pieniędzy na cele charytatywne.
Dzień Myśli Braterskiej jest obchodzony wśród współczesnych harcerzy jako wyjątkowy. Jest to dzień w którym sporo lat temu urodziny obchodzili założyciel skautingu Robert Baden Powell i jego żona Olave. W naszym Hufcu staramy się podtrzymywać tradycję i organizować co roku spotkania harcerzy i zuchów pomagające nam zbliżyć się do siebie. Także w tym roku tak postąpiliśmy.
O godzinie 10:00 (albo trochę przed) spotkaliśmy się w Domu Harcerza przy ul. Polowej 11. Na początek odbyła się gra 50-tka, w którą wygrał patrol Kuby Chojnowskiego z 11 SDS „Exodus”. Przygotowano także grę Bingo, która przyniosła nie mniej emocji. Po grze odbyły się śpiewanki oraz każda z grup przygotowywała pamiątkowe kartki z okazji DMB.
Około godziny 12:00 każdy patrol wyruszył na grę po mieście, której końcowym etapem były odwiedziny u weteranów, aby porozmawiać z nimi o tym, jak oni ze swojego punktu widzenia rozumieją pojęcie Dnia Myśli Braterskiej. Okazało się, że to święto obchodzone było dużo skromniej i znacznie inaczej. Pamiętając o tym, że wspomnienia są bardzo ważne w ludzkim życiu, rejestrowaliśmy wszystkie wyjątkowe dla nas informacje.
Już o 16:30 wszyscy wraz z zaproszonymi gośćmi, zebraliśmy się w wyznaczonym miejscu i dh. Komendant rozpoczęła uroczyste świeczkowisko. Na spotkanie przybyli nie tylko młodzi harcerze biorący udział w Zlocie, ale także przedstawiciele weteranów z Zastępu Łomżyńskiego DWHZŁ.
Punktem kulminacyjnym spotkania pokoleń była gawęda o historii Dnia Myśli Braterskiej zaprezentowana przez dh. Hm. Edwarda Stefanowicza. Dh. Komendant hm. Dorota Górska przedstawiła także prezentację o Hufcu Nadnarwiańskim – o najważniejszych inicjatywach i osiągnięciach. Dh Mariusz Rozwadowski przygotował także prezentację o twórcy skautingu – Robercie Baden – Powellu.
Następnie uczestnicy gry opowiedzieli o swoich zadaniach realizowanych na trasie. Ważnym punktem wieczornicy było wręczenie Patentów Drużynowego tegorocznym absolwentom kursu „W stulecie harcerstwa”. Spotkanie przeplatane było piosenkami harcerskimi zarówno tymi współczesnymi, jak również dawnymi. Osobą odpowiedzialną za przygotowanie tego spotkania była dh. Natalia Kłosińska.
Podobne spotkanie odbyło się także w Szkole Podstawowej nr 4 w Zambrowie w dniu 22 lutego 2010 r. Krąg przyjaźni utworzyło ponad 120 osób:
– harcerze: 33 ZDH, 3 DH ,,Grota”, 44 ZDH ,,Oaza Spokoju”,
– zuchy: 4 ZGZ ,,Leśne Skrzaty, ,,Słoneczne Promyki” z MP 1,
– instruktorzy czynni i instruktorzy seniorzy.
Gościliśmy: hm. Mariolę Łepkowską, dh. Andrzeja Brzózkę, dh. Krystynę Ferenc, dh. Krystynę Kulesza, dh. Bożenę Kalinowską, dh. Katarzynę Powichrowską, dh. Natalię Kłosińską, dh. Sławomira Sienkiewicza, p. Annę Zalewską, p. Elżbietę Olkowską i p. Iwonę WWń. Miłą niespodziankę sprawili nam swoim przybyciem zaprzyjaźnieni harcerze z 13 MDSH,, Latarka” z Bielska Podlaskiego z dh. Basią Andrejuk na czele.
Ogień w symbolicznym kominku zapalili honorowi goście: Komendantka Hufca hm. Dorota Górska, hm. Ewa Wiśniewska, hm. Zyta Brysacz, dh Mieczysław Brysacz, ks. phm. Robert WWńska, ks. Grzegorz Karwowski, hm. Wiesława Łempicka i p. dyr. Zofia WWńska.
Wieczornicę rozpoczęto tradycyjnie – piękną i pouczającą gawędą „Najpiękniejsze serce” opowiedzianą przez drużynową 44 ZDH ,,Oaza Spokoju”. Potem były piosenki, pląsy, ale najwięcej emocji wzbudziła gra w tzw. ,,Pięćdziesiątkę”, w której trzeba było się wykazać znajomością historii harcerstwa i miasta.
Najmłodsi z 4 ZGZ ,, Leśne Skrzaty” mieli okazję złożyć Obietnicę Zuchową na flagę i ogień. Uroczystej ceremonii dokonała Komendantka Hufca Nadnarwiańskiego – hm. Dorota Górska. Przyszłe zuchy, z przedszkolnej gromady ,,Słoneczne Promyki” z zainteresowaniem obserwowały tę podniosłą chwilę. Wieczornica zakończyła się tradycyjnym zgaszeniem ognia podczas „Pożegnalnej pieśni” i zawiązaniem kręgu, w którym uczestniczyli również rodzice naszych najmłodszych pociech. Po odśpiewaniu „Bratniego słowa” i puszczeniu iskry przyjaźni rozwiązaliśmy krąg. Nad całością imprezy czuwała phm. Lidia Grad.
Wiosenny Zlot „Przed Palmową Niedzielą”
W sobotę 27 marca 2010 roku w Drozdowie od godziny 10.00 rano
w Muzeum Przyrodniczym rozpoczął się V Wiosenny Zlot „Przed Palmową Niedzielą”. Spotkało się 11 drużyn harcerskich i zuchowych: z Łomży, Zambrowa, Szczuczyna, Rosochatego, Czyżewa, Bielska Podlaskiego i Długoborza. Zlot przygotowała hm. Dorota Górska. W programie zlotu był marsz na górę „Harcerkę”, znajdującą się w rezerwacie Kalinowo, modelowanie z gliny, próby rzeźbienia w drewnie, malowania na szkle oraz własnoręczne wykonanie kurpiowskiej palmy.
Każdy uczestnik Zlotu mógł spróbować swoich sił we wszystkich artystycznych atrakcjach, jakie zapewnił organizator Zlotu. Młodzież i dzieci chętnie malowały na szkle świąteczne dekoracje, które po wyschnięciu mogły zabrać ze sobą na pamiątkę do domu. Bardzo chętnie korzystano z rad instruktora, jak używać farb do szkła, jak trzymać pędzel i jak używać wzorów, które zostały wykorzystane do wykonania wielkanocnego obrazka.
Tradycyjnym i kulminacyjnym punktem programu było przygotowywanie palm wielkanocnych pod kierunkiem naszej druhny z Wąsosza – Jadwigi Solińskiej. W tym roku wielką pomocą służyła jej córka, Maria Jaworowska, która pomagała dzieciom przygotowywać palmy. Druhna Jadzia, mimo podeszłego wieku, chętnie śpiewała swoje piosenki, opowiadała o zwyczajach wielkanocnych, prezentowała wykonane przez siebie palmy.
Dodatkową, ale bardzo ciekawą atrakcją Zlotu, było obejrzenie wystawy „Pająków i skorpionów” i wysłuchanie prelekcji p. Andrzeja Piróga na temat tych zwierząt. Andrzej Piróg – autor wystawy, to współtwórca i administrator największego w Polsce serwisu o pająkach – WW.arachnea.org. Jest inicjatorem akcji „Mecenat” oraz kampanii „Pająk – cichy przyjaciel”. Uczestnicy poznali ciekawostki z życia pająków i skorpionów, odmiany chronione, a co odważniejsi mogli wziąć niektóre okazy do ręki.
Ostatnią, oczekiwaną chwilą po emocjonującym dniu było pieczenie kiełbasek na wspólnym ognisku. Po zakończonych zajęciach wszyscy otrzymali słodkie upominki wielkanocne i wrócili do domu po dniu pełnym wrażeń.
Współczesna młodzież wobec historii narodu – spotkania pokoleń podczas obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja
W dniu 3 maja 2010 r. uczciliśmy rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja – ostatniego przejawu niepodległości I Rzeczpospolitej. Celem uchwalenia Konstytucji było wzmocnienie państwa wobec rosnącego zagrożenia ze strony Prus, Austrii i Rosji.
W uroczystościach wzięła udział reprezentacja wszystkich łomżyńskich drużyn harcerskich ze sztandarem i druhną Komendantką hm. Dorotą Górską. Nie zabrakło harcerskich seniorów, którzy wraz z młodzieżą uczestniczyli w tych ważnych obchodach. Złożone zostały kwiaty pod pomnikiem poświęconym poległym żołnierzom 33 Pułku Piechoty i tablicą Leona Kaliwody. Na zakończenie uroczystości wszyscy uczestnicy wzięli udział w mszy świętej za Ojczyznę.
Marsz szlakiem 33 Pułku Piechoty Strzelców Kurpiowskich
Marsz szlakiem bojowym 33 Pułku Piechoty Strzelców Kurpiowskich to impreza skierowana do harcerzy starszych i wędrowników, co roku organizowana przez 11 SDS „Exodus”. Uczestniczą w niej nie tylko członkowie drużyny, ale także zaprzyjaźnione drużyny z Hufca Łomża oraz innych środowisk. Jest swoistą formą pracy z bohaterem drużyny – żołnierzami 33 Pułku Piechoty Strzelców Kurpiowskich, którzy brali udział w obronie Łomży w 1920 r. oraz 1939 r. W 2010 r. osobą odpowiedzialną za przygotowanie Marszu byli phm. Tomasz Dukowicz oraz Karolina Godlewska.
XV Marsz szlakiem 33 Pułku Piechoty rozpoczął się 21 lipca 2010 r. Harcerze z 11 SDS „Exodus” oraz 4 ŁDH „Panteon” o godzinie 19.00 spotkali się na Placu Niepodległości w Łomży, aby wspólnie rozpocząć wędrówkę szlakiem 33 Pułku Strzelców Kurpiowskich.
Pierwszy nocleg miał miejsce w Szkole Podstawowej w Andrzejewie. Rozkwaterowanie, szybki posiłek i czas na śpiewanki. O godzinie 23.00 druh oboźny ogłosił bezwzględną ciszę nocną. W czasie, gdy wszyscy poszli spać, kilka osób wymknęło się na pobliski cmentarz, aby przygotować miejsce na oficjalne rozpoczęcie marszu. O godzinie 2.00 uczestnicy zostali zbudzeni. Ubrali się w mundury i prawie po omacku doszli do oświetlonego przez świeczki grobu żołnierzy poległych w czasie walk w 1939 roku. Druh oboźny przeczytał rozkaz i XV Marsz Szlakiem Bojowym 33 Pułku Strzelców Kurpiowskich został oficjalnie rozpoczęty.
Kolejny dzień rozpoczął się od pobudki i zaprawy porannej. Szybka toaleta poranna, porządki, śniadanie i w drogę! Pierwszy punkt na trasie zamieszczony był przy Łętownicy. Uczestnicy musieli zabawić się w hydraulika i zatamować dziury w wiadrze i dolewać wody tak, aby piłeczki do pin-ponga wypłynęły na powierzchnię. Następny punkt oddalony był o6 km. Przy tym zadaniu bardzo ważna była praca zespołowa i wzajemna komunikacja. Uczestnicy musieli rozwiązać plątaninę sznurków zaczepionych na drzewie. Na następnych punktach uczestnicy sprawdzali swoją wiedzę z szyfrów, posługiwanie się alfabetem Morse’a oraz swoją siłę i wytrzymałość w biatlonie. Około godziny 19.00 doszli do ZDZ w Zambrowie, gdzie zaplanowany był kolejny nocleg. Następnie nastał czas na wieczornicę. Druhna Karolina opowiedziała historię 33 Pułku, po czym przyszedł czas na zastanowienie się, dlaczego jesteśmy na tym Marszu.
Następnego dnia przyjechała na trasę Grupa Ratownicza SPR Nadzieja, a na trasie zaplanowane były zadania z pierwszej pomocy. Grupa Ratownicza postanowiła nam w tym pomóc i udzielić kilku lekcji na trasie. Podstawy pierwszej pomocy, symulacje, zabawa w „niewidomego” – to tylko niektóre z atrakcji zaplanowanych na drogę Zambrów – Szczepankowo. Ostatni uczestnicy doszli na miejsce zakwaterowania po godzinie 23.00, gdzie czekała już druhna Komendant hm. Dorota Górska wraz z kilkoma gośćmi: dawnymi członkami 11 SDS „Exodus”. Na wieczornicy porozmawialiśmy o drużynie: o tym, jak było kiedyś, a jak jest dziś. Okazało się, że kiedyś wcale nie było tak łatwo, jak nam się wydawało oglądając kroniki drużyny. Ostatni dzień marszu, mimo że najkrótszy, okazał się dosyć trudny ze względu na deszczową pogodę. Celem marszu było dojście do Nowogrodu. Nocleg zorganizowany był przy Chatce Kurpiowskiej nieopodal Nowogrodu. Po obiedzie i krótkim odpoczynku uczestnicy wyruszyli na wieczorny bieg. Na biegu pojawiały się różne pytania związane z marszem. Wyczerpani kilkoma dniami ciągłej wędrówki i biegiem patrolowym wszyscy poszli spać.
W nocy z 24 na 25 lipca odbyła się uroczysta chwila: złożenie Przyrzeczenia Harcerskiego, przyznanie stopni wtajemniczenia oraz nadanie barw drużyny. Te zwyczaje kontynuowane są w drużynach od początku ich powstania.
Następnego dnia po śniadaniu wszyscy wyruszyli do Nowogrodu, aby zwiedzić skansen i dowiedzieć się co nieco o Adamie Chętniku – patronie Hufca Nadnarwiańskiego. Na nowogrodzkim cmentarzu złożone zostały wiązanki oraz zapalono znicze. Odbył się też apel kończący, na którym wszyscy uczestnicy dostali wspaniałe nagrody.
Podsumowanie
Najważniejszym efektem realizacji projektu było wydanie II tomu książki „Harcerstwo łomżyńskie wczoraj i dziś” – Tom III. Zamieszczone w nim artykuły prezentują zarówno historię działania środowisk harcerskich na terenie działania obecnego Hufca Nadnarwiańskiego, ale także współczesne inicjatywy podejmowane przez harcerzy łomżyńskich. Jest to szczególny sposób dokumentowania działalności, która już niedługo stanie się historią. Praca nad projektem pobudziła działalność środowisk, umożliwiła dotarcie do tych instruktorów, którzy z różnych powodów nie angażują się w życie Hufca, ale czasy młodości wspominają z rozrzewnieniem. Spotkanie z nimi było ważne zarówno dla młodego pokolenia, jak i starszego. Wielu z nich podjęło myśl, aby znowu zaangażować się na rzecz harcerstwa.
W PROJEKCIE UCZESTNICZYŁY DRUŻYNY Z ŁOMŻY I OKOLIC:
2 WDH “Zielony Płomień” z Jedwabnego
3 DH im. “Szarych Szeregów” z Czyżewa
4 ZGZ
4 ŁDH “Panteon”
6 DH z Czyżewa
21 DH “Agapa – Pomocna Dłoń” z Jedwabnego
33 ZDH
44 ZDH “Oaza Spokoju”
ZDH “Grota”
DH “Płomienie” z Zawad
DH “Złote Lwy” z Szczuczyna
[tab:END]
PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW FIO